Pipo
Dünyanın çeşitli yörelerinde yaşayan pek çok insan yüzyıllardır değişik biçimlerde ve farklı gereçlerle yapılmış pipolarla tütün içer. Kuzeyin buzlu yörelerinde yaşayan Eskimolar, mors dişinden yapılmış zarif, oymalı pipolar kullanırken, eskiden afyon kullanma alışkanlığının yaygın olduğu Uzakdoğu'da en çok, sapları yeşim ve lakeyle bezenmiş, çanak bölümleri oldukça ufak pipolar beğenilir.
Tütünü ilk kullananların Orta Amerika'daki Aztekler ile Kuzey Amerika Yerlileri olduğu sanılmaktadır. Eski oyma resimlerden Aztekler'in tütünü ince, uzun çubuklarla içtiği anlaşılmaktadır. ABD'nin Ohio eyaletindeki eski mezarlarda dirsek biçiminde, kil ya da taştan yapılma pipolar ortaya çıkarılmıştır. Bu zarif pipolar kabilelerin kutsal saydıkları kuş ve hayvan başı oymalarıyla bezelidir. Yerliler'in ünlü calumet ya da "barış çubuğu"nun uzunluğu 1 metreden fazlaydı. Bu çubukların tütün doldurulan çanağı mermer ya da kırmızı taştan, sapı ise dişbudak ağacından yapılırdı. Bu pipo, av ya da savaşta elde edilen başarıları simgeleyen at kılı, boncuk ve tüylerle süslenirdi.
Avrupa pipoyla ilk kez 16. yüzyılın sonlarında, Amerika'dan dönen denizciler aracılığıyla tanıştı. Pipo yapımında ağaç, kemik ya da sırlı Alman porseleninden, elle oyulan ve renklendirilen lületaşına kadar çok çeşitli maddeler kullanıldı Hiçini ve büyüklükleri değişmekle birlikte, daha sonraki 300 yılda en yaygın kullanılan pipolar kilden yapılanlar oldu. Bunlar 19. yüzyılın ortalarında pipo yapımındı, ağaç fundası ya da ormangülü gibi bitkilerin köklerinin kullanılmaya başlamasından sonra gözden düştü. Bu bitkilerin köklerinden elde edilen oduna hreuer denir ve breuer pipolar günümüzde de yaygın olarak kullanılmaktadır. - Güzel oymalarla bezeli çanağı ve kehribar ağızlığıyla, lületaşından yapılma bir Fransız piposu.
- Bavyera'da hâlâ yaygın olarak kullanılan bir Orta Avrupa piposu. Ağızlık ve sapının en üst bölümü kemikten, alt bölümü ise kiraz ağacı odunundan yapılmıştır. Tirol üslubu olarak bilinen bu piponun breuerçanağı metal bir kapakla örtülüdür.
- Özenle işlenmiş bir İran piposu. Kemikten yapılmış renkli sapı yaldızla bezelidir, çanağı kilden yapılmıştır.
- Rusya'da kaolinden yapılmış bir pipo.
- 17. yüzyıla özgü, kilden yapılmış eski bir pipo.
- Sardinya Adası'nda süpürgeotu köklerinden yapılma iki modern pipo.
- Bambu kökünden yapılmış, üzeri süslü bir Birmanya piposu.
- Kuzeydoğu eyaletlerinde yaşayan Amerika Yerlileri'nin arduvazdan oyduğu bir pipo. Çanağı tam ortaya yerleştirilmiştir.
MsXLabs.org & Temel Britannica
