Kooperatifler Kanunu

Sınırlı Ehliyetsizler:Mümeyyiz küçükler ve mümeyyiz kısıtlılar, medeni hakları kullanma ehliyeti açısından sınırlı ehliyetsizdirler.Bu kişiler, kanuni mümessillerinin izin veya icazetine ihtiyaç olmaksızın ivazsız iktisaplarda bulunabilirler.Ancak, bu şahısların kendilerini borç altına sokan işlemlerinin geçerli olabilmesi için kanuni mümessillerinin izin veya icazetine ihtiyaç duyulmaktadır.

Sınırlı Sorumluluk:Bir işletmede ortakların mali sorumluluğunun yalnız koydukları sermaye ile sınırlı olmasıdır.Bu ilkenin geçerli olduğu şirketlere sermaye şirketi denilmektedir.Ülkemizde Limited Şirketler ile Anonim şirketler ve komandit şirketlerin Komanditer ortakları bu şekildedir.Kollektif şirketler ve komandit şirketlerin komandite ortakları için bu ilke geçerli değildir.(1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 30. Maddesine göre) Kooperatif anasözleşmesine Kooperatif borçları için her ortağın kendi payından fazla olarak şahsen ve belirli bir miktara kadar Kooperatiften sonra sorumlu olacakları hususunda bir hüküm konabilir.

Sınırsız Sorumluluk:Bir işletmede işletmenin borçlarından dolayı ortakların tüm malvarlığı ile sorumlu olmasıdır. Kollektif şirketler ve komandit şirketlerin komandite ortakları için bu ilke geçerlidir.(1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 29. Maddesine göre) Kooperatif anasözleşmesi, Kooperatif varlığı borçlarını karşılamaya yetmediği hallerde ortaklarının da şahsen ve sınırsız olarak sorumlu tutulacaklarını hüküm altına alabilir.Bu takdirde, alacaklılar Kooperatifin iflası veya diğer sebeplerle dağılması halinde alacaklarını tamamen sağlayamazlarsa kooperatifin borçlarından dolayı kooperatif ortakları zincirleme ve bütün varlıklarıyla sorumlu olurlar.

Sır Saklama Yükümlülüğü:((1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 25. Maddesine göre) ortakların her ne suretle olursa olsun öğrenmiş oldukları Kooperatife ait iş sırlarını sonradan ortaklık hakkını kaybetmiş olsalar dahi gizli tutmak zorunluluğunda olmaları. Kooperatif ortaklarının cezai sorumluluğunu doğurabilecek hükümdür.

Sıra Cetveli:İcra veya iflas takibatında alacaklıların durumlarını öncelik sırasına göre gösteren liste.
Site Aidatı:Kat Mülkiyeti Kanunu hükümlerine göre, ortak olarak yapılan giderler ve sitenin ihtiyaçları için site sakinlerinin ödemeleri gereken aylık ödenti.

Site Yönetimi:Kat Mülkiyeti Kanunu hükümleri uyarınca site halindeki gayrimenkullerin bulunduğu mahallerde yönetim ve idareyi sağlamak bakımından kat malikleri tarafından seçilen kişiler.

Son Karar:Davaya bakan mahkemenin konu hakkında en nihayette verdiği karar.Artık bu karar için üst denetim mahkemesine gidilebilmektedir.

Sözleşme Serbestisi:Sözleşmeyi yapacak kişinin karşı tarafı, sözleşmenin konusu, şekil ve şartlarını kendisinin serbestçe belirleyebilmesi. (Kanunda aksi öngörülmemişse.)

Subjektif İyiniyet:Medeni Kanunun 3. Maddesine göre, kişide bulunan manevi bir durumdur.Bir hakkın doğmasında ve kazanılmasında kişide aranan özel psikolojik durumdur.Bu da kişiden kişiye, muhitten muhite kültür derecesine göre değişir.

Suç Ehliyeti: Ceza ehliyeti de denmektedir. Suç işleyen bir kimsenin fiilinden tam olarak sorumlu tutulabilme halidir.

Suça İştirak:(Türk Ceza Kanunu'nun 64 ve 65. Maddelerine göre) Bir cürüm veya kabahatin işlenmesine birden fazla kişinin yardım, vaat, teşvik, azmettirme gibi şekillerde katılması, iştirak etmesi.

Suça Teşebbüs:Kişinin suç için gerekli girişimlerde bulunması ama elinde olmayan nedenlerle suç fiilini gerçekleştirememe, neticeye ulaşamama durumu.

Suça Teşebbüs:Bir suçun işlenmesi amacıyla kişinin gerekli girişimlerde bulunması, ancak elinde olmayan nedenlerle fiilin gerçekleşmemesi hali.

Suçun Kanuniliği İlkesi:Bir fiilden dolayı kişinin sorumlu tutulabilmesi, kendisine ceza verilebilmesi için onun kanunla, hukuk metinlerinde yasaklanmış olması şarttır.“Kanunsuz Suç Olmaz” ilkesi bunu ifade etmektedir.

Sulh Ceza Mahkemesi:Tek hakimle çalışan ve bir kısım kanunlarda belirtilen suçları yargılayan mahkemedir.

Sulh Hukuk Mahkemesi:Kişiler arasındaki hukuki ihtilaflara, kanunlarda belirtilen sair hukuk davalarına bakan tek hakimli mahkemelerdir.

Sükna Hakkı:Bir taşınmaz malda birisine ölümüne kadar veya sınırlı bir süre için tanınan oturma hakkı.

Şahsi Dava:Bir kısım suçlarda, savcının devreye girmeden şahısların bizzat ceza mahkemelerinde açıp takip edebildikleri davalardır.Şahsi ceza davasını kişinin bizzat takibi şarttır.

Şahsi Sorumluluk:Bir borç veya zarardan dolayı kişinin sadece kendi şahsi malvarlığı ile sorumlu olma durumu.

Şarta Bağlı Borç:Bir sözleşmenin hukuki sonuçlarının gerçekleşeceği kesin olmayan gelecekteki bir olaya bağlanmasıdır.

Tacir olmanın Hükümleri:Tacirlerin genel olarak, her türlü borçlarından dolayı iflasa tabi olmak, ticaret unvanı seçip kullanmak, işletmelerini ticaret siciline kaydettirmek, ticari defterler tutmak, basiretli tacir gibi davranmak, ihbar ve ihtarları noter marifetiyle veya iadeli taahhütlü mektupla ya da telgrafla yapmak yükümlülüğü altında olmalarıdır.Tacir olmanın genel hükümleri TTK'nın 20. Maddesinde, özel hükümleri ise aynı kanunun 21, 22, 23, 24 ve 25. Maddelerinde ele alınmıştır.

Takas(Ödeşme):İki kişi arasındaki aynı cinsten karşılıklı borçların, bunlardan birinin tek taraflı beyanıyla sona erdirilmesidir.Takas, ulaşması gereken tek taraflı bir hukuki işlem, yenilik doğuran haktır.

Takibi Şikayete Bağlı Suç:Kovuşturulması kişinin yazılı veya sözlü şekilde şikayetine bağlanmış olan, re'sen kovuşturulmayan suç.

Takipsizlik Kararı: Bir suç duyurusuyla kamu davası açılması için Savcılığa yapılan başvurularda, savcının kamu yararı görmeyerek kamu davası açmama kararı vermesi. Takipsizlik kararına karşı en yakın ağır ceza mahkemesi nezdinde 15 gün içinde itiraz edilebilir.

Taksiratlı İflas:Müflisin kusuruna dayanan iflastır.Fakat bu kusur, hile derecesinde değildir.Kanun, hangi hallerin taksiratlı iflas sayılacağını sınırlı olarak belirlemiştir.Bu sebeple, eğer hakkında özel bir kanun hükmü yoksa, taksiratlı iflas suçundan dolayı müflis cezalandırılamaz.

Taksirli Suç:Ceza Kanunumuza göre bir kimsenin bizzat kendisi tarafından işlenmiş olmasa da iradesini kullanarak yaptığı bir eylemden dolayı, yasanın suç saydığı sonuçların ortaya çıkmış olması durumudur.

Taliki Şart:Borçlar Kanunumuzun 149.maddesine göre, bir sözleşmenin konusu olan borcun varlığı, kesin olmayan bir olayın gerçekleşmesine ertelenmişse o sözleşme, şarta bağlı sözleşme olur. İki taraf aksini kararlaştırmamışsa erteleyici şarta bağlı sözleşme, ancak şartın gerçekleştiği andan başlayarak sonuç doğurur.

Tam Ehliyetliler:Mümeyyiz ve reşit olup, kısıtlı olmayanlardır.Bir şahsın, tam olarak medeni hakları kullanmaya yetkili sayılması, geçerli hukuki işlem yapabilmesi, haksız fiillerden sorumlu tutulması için temyiz kudretine sahip olması, reşit olması ve kısıtlı olmaması gerekmektedir.Kooperatife ortak olacak gerçek kişilerin Tam Ehliyetli olması, yani fiil ehliyetine sahip olmaları şarttır.

Tam Ehliyetsizler:Yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk gibi bir sebeple temyiz kudretinden yani makul surette hareket iktidarından yoksun olan kimselerdir. Bu kişilerin medeni hakları kullanma ehliyeti yoktur ve yaptıkları hukuki işlemler geçersizdir, batıldır.

Tapu Sicili:Gayrimenkuller üzerinde mevcut ayni hakların durumunu devamlı olarak göstermek üzere devlet tarafından veya devletin sorumluluğu altında, ayni aleniyet sistemine göre tutulan sicildir.

Tapu Şerhi:Taşınmaz mallar ve bunlara bağlı hakların kaydedildiği Tapu siciline, söz konusu gayrimenkulun mülkiyeti ile ilgili meydana gelen değişikliklerin eklenmesi durumu.

Tarım Satış Kooperatifleri:Belirli tarım ürünlerinin yetiştiricileri arasında Kooperatif biçiminde kurulan kuruluşlardır.Tarım Satış Kooperatifleri de biraraya gelmek suretiyle Tarım Satış Kooperatifleri Birliği kurmaktadırlar.Ülkemizde halen faaliyet gösteren Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri örneğin; Tariş, Fiskobirlik, Antbirlik, Çukobirlik, Güneydoğubirlik vs.

Tasfiye Memuru:Tasfiye sürecine girmiş bir işletmenin borçlarını tediye, alacaklarını tahsil etmek ve işletmenin borç/alacak ilişkilerini yasaya uygun olarak yürüterek tasfiyenin amacına ulaşmasını temin etmek üzere görevlendirilmiş kişi veya kişiler.

Tasfiyesiz İnfisah:Tasfiye işlemlerine gidilmeden şirket faaliyetinin sona erdirilmesidir. Bunun yollarından biri şirket birleşmeleri, bir yolu da yeni bir şirket kurulmasıdır.

Tashih-i Karar: Üst derece mahkemesince verilen bir karara karşı kanundaki şartlar doğrultusunda bir kez daha düzeltme isteme talebi.

Taşıma Komisyonculuğu:Nakliye işlerini başkalarına vekaleten ve kendi adına yürüten, bu işi meslek edinmiş kimse.

Taşınmaz mal-Gayrimenkul: Taşınmaya müsait olmayan mal, gayri menkul.Örneğin, arsa, arazi, bina gibi.
Teftiş Mizanı denetim veya teftişin başlangıcında alınan ve denetlenen birimin o andaki mevcutlarını, alacaklarını, borçlarını gösteren mali tablodur.

Tehdit:Bir kimsenin yapmak istemediği hukuki bir işleme, aksi takdirde zarara uğrayacağı tehdidi ile razı olmasını sağlayan korkutmadır. Borçlar Kanunumuzun 29. Maddesine göre, diğer tarafın veya üçüncü bir şahsın tehdidiyle bir sözleşme yapan kimse, o sözleşme ile bağlı olmaz, sözleşmeyi feshedebilir.

Tellal:Taraflardan hiçbirisine Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya müstahdem gibi bir nitelikle sürekli biçimde bağlı olmadan ücret karşılığında ticari sözleşme imzalamak üzere taraflar arasında aracılık yapmayı meslek edinen kimse.

Temerrüt Faizi: Bir borcun ödenmesinde gecikme olması halinde borçlunun alacaklıya ödemesi gereken gecikme faizi.

Teminat Mektubu: Bir işi yapmak için müteahhit kişilerin işi yüklendiklerinde, bu işin başarılamaması durumunda onun lehine olarak bankanın belli bir miktara kadar para güvencesi vermesi.
Temliki Tasarruf:Bir kimsenin mal varlığında bir azalma, buna karşılık başka bir kimsenin mal varlığında artma doğuran işlemler.

Temsil: Kooperatifi temsile yetkili kılınan kimseler imzalarını ancak kooperatifin unvanı altına koymak suretiyle kooperatifi bağlarlar.

Tereke:Ölen kimseden, geride bıraktığı mirasçılarına kalan mal ve haklar toplamı.

Tescil İşlemi: Belirli hakların, yasal durum veya olanakların ortaya çıkması için, meydana gelen hukuki olayların ilgili Sicil kurumuna kaydedilmesi işlemidir.

Teselsül Karinesi:Birden çok kişinin ticari sayılan bir iş dolayısıyla bir kimseye karşı borçlanmaları halinde bunlar arasında var olduğu kabul edilen zincirleme sorumluluk.Bu borçluların her biri söz konusu borçtan dolayı müteselsilen sorumlu olurlar.

Teslim Mükellefiyeti:Ticari defterlerle, saklanması mecburi olan diğer kağıtların miras, şirket ve iflas işlerinde incelenmek üzere mahkemeye tesliminin istenmesidir.

Tespit davası: Bir hukuki işin, olayın olup olmadığını belirlemek için açılan dava.

Tevdi etmek:Bir malın veya şeyin bir yere bırakılması, emanet edilmesi.

Ticaret Karinesi:Bir tacirin borçlarının ticari olması asıldır.Şu kadar ki, hakiki şahıs olan bir tacir, muameleyi yaptığı anda bunun ticari işletmesiyle ilgili olmadığını diğer tarafa açıkça bildirdiği veya muamele, fiil veya işin ticari sayılmasına halin icabı müsait bulunmadığı takdirde borç adi sayılır.

Ticaret Mahkemeleri:Asliye Ticaret Mahkemesi de denir.Ticari davaların çok olduğu büyük şehirlerde kurulmuş heyet halinde çalışan mahkemelerdir.Ticari davaların az olduğu ve bu mahkemelerin bulunmadığı yerlerde ticari davalara o yer Asliye Hukuk Mahkemesi bakar.

Ticaret Sicili Gazetesi:Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından Türkiye çapında çıkartılan ve ticaret sicili ile ilgili olarak yasalar gereği duyurulması gereken hususların ilan edildiği gazete.

Ticaret Sicili Memurluğu:Gerçek ve tüzel kişi tacirlerin kuruluşunun, ticaret unvanlarının ve statülerinde yapılacak değişikliklerin kaydedildiği kütüklerin tutulduğu Ticaret Odaları bünyesinde faaliyet gösteren kuruluş.

Ticaret Şirketleri:Bir ticari faaliyeti konu alan ve kâr amacı güden şahıs ve sermaye topluluğunun birleşmesinden oluşan ortaklıklardır.Türk Ticaret Kanunu'na göre Kollektif Şirketler, Komandit Şirketler, Limited Şirketler, Anonim Şirketler ve Kooperatiflerdir.Ticaret şirketleri tüzel kişi tacirlerdir.

Ticaret Unvanı:Ticari işletmeyi tanıtan, onun gerçek veya tüzel kişiliğini temsil eden bir isim ya da işeret.

Ticari Dava: Uyuşmazlığın iki tarafının da tacir olduğu ve ticari girişimden kaynaklanan davadır.

Ticari Defterler: Her tacirin ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her iş yılı içerisinde elde edilen sonuçları belirlemek üzere, işletmesinin nitelik ve durumuna göre tutmak zorunda olduğu defterlerdir.Kooperatiflerin yevmiye defteri, defter-i kebir, envanter defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul karar defteri tutmak yükümlülükleri vardır.

Ticari hüküm: Genel hükümler dışında kalan ve sırf ticari faaliyetleri içerisine alan hükümlerdir. TTK'da yer alan hükümler ile diğer kanunlarda ticari iş ile ilgili hükümler ticari hüküm sayılır.

Ticari İş:Bkz.ticari muamele.

Ticari Muamele yasağı:(1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 59. Maddesi 6. Fıkrasına göre) Yönetim kurulu üyeleri ile Kooperatif personelinin ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına bizzat veya dolaylı olarak Kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamelede bulunmamalarıdır. Bu hükme aykırı hareket eden yöneticilerin, aynı kanunun Ek:2/1. Maddesi uyarınca cezai sorumlulukları bulunmaktadır.

Ticari Muamele:Ticarethane, fabrika veya ticari şekilde işletilen kurumla ilgili olan ve kar amacıyla mal, hizmet, değerli kağıt veya öteki varlıkların alım satımı ile ilgili olarak yapılan ticari faaliyetler.

Ticari Mümessil:Ticarethane veya fabrika gibi bir işletmenin sahibi tarafından işlerini yönetmek ve işletme adına vekil sıfatıyla imza atmak üzere kendisine yetki verilen kimse.

Ticari Örf ve Adet:Ticari anlaşmazlıklarda kendilerinden yararlanılan ve ticari konuları düzenleyen yazılı olmayan kurallar, ticari gelenekler.

Ticari Senetler: Kambiyo senedi de denilen, bono, poliçe ve çeklerden ibaret olan, nama veya emre yazılı biçimde düzenlenen senetlerdir.

Toplantı Nisabı: Genel Kurul veya yönetim kurulu toplantılarının yapılabilmesi amacıyla oluşturulması gereken kanuni nisap. (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 45. Maddesine göre) Genel Kurul toplantı nisabı anasözleşmede gösterilmekte, ancak, yapı Kooperatiflerinin genel kurul toplantılarında ortakların en az 1/4'ünün şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunmaları gerekmektedir.(1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 98. Maddesi yollamasıyla TTK'nın 330. Maddesine göre) anasözleşmede aksine hüküm olmadığı takdirde yönetim kurulunun toplanabilmesi için üyelerin yarıdan bir fazlasının hazır olması şarttır.

Türk Ceza Kanunu: 01/04/2005 tarihinde yürürlüğe girecek Ceza Kanununun amacı; kişi hak ve özgürlüklerini, kamu düzen ve güvenliğini, hukuk devletini, kamu sağlığını ve çevreyi, toplum barışını korumak, suç işlenmesini önlemektir. Kanunda, bu amacın gerçekleştirilmesi için ceza sorumluluğunun temel esasları ile suçlar, ceza ve güvenlik tedbirlerinin türleri düzenlenmiştir. Bu kanunun "Şirket veya kooperatifler hakkında yanlış bilgi" başlığı altındaki 164. maddesiyle devlet memurları için getirilen ve kooperatif yönetim kurulu üyeleri ile personelinin cezai sorumluluğunu gerektirebilecek ceza maddeleri haricinde cezai sorumlulukları düzenlenmiştir. Buna göre; bir şirket veya kooperatifin kurucu, ortak, idareci, müdür veya temsilcileri veya yönetim veya denetim kurulu üyeleri veya tasfiye memuru sıfatını taşıyanlar, kamuya yaptıkları beyanlarda veya genel kurula sundukları raporlarda veya önerilerde ilgililerin zarara uğramasına neden olabilecek nitelikte gerçeğe aykırı önemli bilgiler verecek veya verdirtecek

Tüzel Kişi-Hükmi şahıs:Belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulan ve hukuki bir varlık tanınan Kooperatif, dernek, vakıf, şirket gibi kurumlaşmış topluluklar. Kooperatifler ticaret siciline tescil ile tüzel kişilik kazanırlar. Tescilden önce kooperatif namına işlem yapanlar bunlardan şahsen ve zincirleme olarak sorumludur.

Tüzük:Kanunların uygulanma biçimini ve temel ilkelerini açıklamak amacıyla Danıştayın görüşü de alınmak üzere Bakanlar kurulunca çıkartılan Cumhurbaşkanının onayından sonra Resmi Gazetede yayımlanan yazılı metinler.

Umumi Heyet:Bkz.Genel Kurul

Üst Birlik-Üst Kuruluş:(1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 70. maddesine göre) Kooperatiflerin müşterek menfaatlerini korumak, amaçlarını geliştirmek için iktisadi faaliyette bulunmak, faaliyetlerini koordine etmek ve denetlemek, dış memleketlerle olan münasebetlerini düzenlemek, Kooperatifçiliği geliştirmek ve eğitim yapmak, Kooperatifçilik konularında tavsiyelerde bulunmak gibi hizmetlerin yerine getirilmesi için kurulan Kooperatif Birlikleri, Kooperatif Merkez Birlikleri ile Türkiye Milli Kooperatifler Birliği'dir.

Üst Hakkı:Birisinin arsasının altında veya üstünde bir başkasına inşaat yapma hakkı tanıyan haktır.

Vasi:Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmayan kişileri temsil etmek üzere mahkeme tarafından atanan kişi.

Vekaleten katılım: (Kooperatifler için) Genel kurul toplantılarına ortakların başka bir ortağa veya eş veya 1. Derece akrabasına yazılı vekaletname vermek suretiyle dolaylı olarak katılımda bulunmaları.

Veraset İlamı:Ölen bir kimsenin mallarına kimlerin ne miktar ve ne nispetle mirasçı olacağını gösteren mahkeme kararı.

Vergi istisnası:Vergiye tabi bir gelirin sosyal ya da ekonomik nedenlerle kısmen veya tamamen vergi dışı bırakılmasıdır. Örneğin, mesken istisnası.

Vergi Mahremiyeti:Vergi işlemleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar, vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştayda görevli olanlar ile vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara katılanların ve vergi işlerinde görev alan bilirkişilerin görevleri dolayısıyla mükellefin ve onunla ilgili kişilerin şahıslarına, işlerine, işletmelerine ve hesap durumlarıyla servetlerine ilişkin olarak öğrendikleri sırları başkalarına açıklamamaları, kendileri veya başkaları yararına kullanamamaları. Vergi Mahremiyeti Vergi Usul Kanunu'nun 5. Maddesinde düzenlenmiştir.

Vergi Muafiyeti:Belirli kişi veya grupların kanunla vergi kapsamı dışında bırakılmasıdır.Örneğin, Küçük çiftçi muaflığı gibi.

Vergi Mükellefi:Vergi Kanunlarına göre vergi borcu altında bulunan gerçek veya tüzel kişilerdir.Kooperatiflerin de vergi mükellefiyeti bulunmakta, ancak, yasada sayılan belirli şartlar sağlandığında vergi muafiyeti veya istisnalarından yararlanmaktadırlar.

Vergi Tevkifatı:Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. Maddesine göre, belirli gelirlerle ilgili ödeme yapan kişi veya kurumlar, bu ödemeleri yaptıkları sırada hak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben yasada öngörülen oranlarda vergi kesintisi yapmaya ve bununla ilgili muhtasar beyanname hazırlayarak bağlı bulundukları vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.

Yapı kullanma izni-İskan Raporu:Bir yapıda oturabilmek ve o yapıyı oturma amaçlı kullanabilmek için belediyelerden temin edilen yazılı belge.

Yargı çevresi: Mahkemelerin yer bakımından hangi alanda, hangi coğrafi bölgede yetkili olduğunu gösteren çevre, coğrafi bakımdan yetki alanı.

Yedek Akçe:Bir işletmede ileride ortaya çıkabilecek zararları karşılamak, pay sahiplerine düzenli kar dağıtmak, işletmenin gelişmesini sağlamak gibi amaçlarla işletme kazançlarından ayrılan tutar.

Yedek Denetçi:Bkz.Yedek üye

YedekÜye:(1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 42., 55. ve 65. Maddelerine göre) Genel Kurulun Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu Asil üyeleri ile birlikte aynı sayıda seçtiği ve asil üyelikte boşalma olması halinde göreve çağrılacak Yönetim ve Denetim Kurulu üyeleridir.

Yediemin:Birkaç kişi arasında hukuki durumu çekişmeli olan bir malın, bu konuda hakim tarafından bir karar verilinceye kadar emanet olarak bırakıldığı, güvenilir kimse.

Yemin:Mahkemenin, defter içeriğini sahibi lehine hükme elverişli görmesi halinde kanaatini güçlendirmek için o kaydın doğru olduğuna ve davacının halen davalıda yerine getirilmesi gereken hakkı bulunduğuna dair defter sahibine tamamlayıcı yemin verdirmesidir.Taraflardan biri hasmın ticari defterlerinin içeriğini kabul edeceğini mahkeme huzurunda beyan etmiş iken hasmı ticari defterlerini ibrazdan kaçınırsa, mahkemenin, defterlerin ibrazını istemiş olan tarafa iddiasının sıhhati hakkında yemin verdirmesidir.(TTK Md.83).

Yeniden Değerleme:Bir şirketin aktifinde yer alan bina, arsa, demirbaş, makine, taşıt araçları gibi sabit varlıkların enflasyon dolayısıyla piyasa değerlerinin çok altında kalmış olan defter değerlerini piyasa değerlerine eşitleme işlemidir.

Yetki Devri:Kooperatiflerde, anasözleşme, genel kurula veya yönetim kuruluna kooperatifin yönetim ve temsilini kısmen veya tamamen kooperatif ortağı bulunmaları şartı olmayan bir veya birkaç müdüre veya yönetim kurulu üyesine tevdi etmek yetkisi verebilir.

Yevmiye Defteri:Kayda geçirilmesi gereken işlemlerin tarih sırasına göre ve maddeler halinde düzenli olarak yazıldığı defterdir.

Yıllık Rapor:Türk Ticaret Kanununun 327. Maddesine göre, anonim şirketlerde yönetim kurulunun her iş yılının sonunda bilanço ile birlikte, şirketin iktisadi mali ve ticari durumunu ve yapılan işlemlerin özetini göstermek üzere hazırladığı ve genel kurula sunduğu rapordur.Kooperatiflerde, yönetim kurulu aynı amaçla Faaliyet Raporu tanzim eder ve genel kurulun onayına sunar.

YollukÖdemesi:Sürekli veya geçici bir görevle görevli olarak bir yere gönderilen memur veya çalışana ödenen yol gideri. (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 56/6. Maddesine göre) yönetim kurulu üyelerine genel kurulca belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında hiçbir ad altında başkaca ödeme yapılamaz.

Yönetim Kurulu Karar Defteri:Tüzel kişi tacirlerin yönetim kurulu toplantılarında aldıkları kararların yazıldığı ve toplantıya katılan üyelerin imzalarının, varsa muhalefet şerhlerinin yazıldığı defterdir.

Yönetim Kurulu:(1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 55. Maddesine göre) Kanun ve anasözleşme hükümleri içinde Kooperatifin faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organı.Genel Kurul, Kooperatifin faaliyetlerini ve idaresini sağlamak üzere en az üç kişiyi yönetim kurulu olarak seçer.Bu bağlamda, Yönetim kurulu ile Kooperatif arasında bir vekalet akdi söz konusudur. Yönetim kurulu üyeleri en çok 4 yıl için seçilebilirler. Anasözleşmede aksine hüküm yoksa tekrar seçilmeleri caizdir.

Yönetmelik:Bir kuruluşun iç yapısını ve çalışma esaslarını gösteren kanun ve tüzüklere dayalı olarak çıkartılan yazılı metinlerdir.

Yürütmenin Durdurulması: Verilen bir kararın uygulamasının bir süre için durdurulması hakkında alınan karardır.

Zamanaşımı-Mürüruzaman):Kanunda belirtilen koşullarda belirli bir zamanın geçmesiyle bir hakkı kazanma veya bir sorumluluktan kurtulma hali.Örneğin 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 17. Maddesine göre Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortakların alacak ve hakları bunları isteyebilecekleri günden başlayarak beş yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

Zımni Ortaklık: Kooperatif ortaklığına kabul edildiğine ilişkin açık bir kaydın bulunmamasına rağmen, ortakmış gibi muamele edildiği için ortaklık sıfatının kazanılması hali. Mesela; ortaklar defterinde ismi bulunmasa dahi yatırılan aidatların kooperatifçe kullanılması durumunda kişinin zımnen ortak kabul edildiği sonucuna ulaşılabilir.

Zilyet Olmak:Bir kimsenin bir mal üzerinde fiilen egemen durumda olması.

Zimmetine geçirmek: Bir memurun, kendisine teslim edilen ya da görevi dolayısıyla bulundurduğu para ya da para yerine geçen değerli şeyleri kendisine mal etmesi veya kendi ihtiyaçları için kullanması durumu.Türk Ceza Kanunu'nun 202. Maddesinde düzenlenen zimmet suçu, Devlet İdaresi aleyhine işlenen cürümler arasındadır.

T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

MsXLabs Üye Girişi