Jakana / Jasana (Jacanidae)

Jakana / Jasana (Jacanidae)
MsXLabs.org & Temel Britannica & Vikipedi

Jakana, jakanagiller (Jacanidae) familyasını oluşturan kuş türlerine verilen addır.
Tropik ve astropik bölgelerde yaşayan bu kuşlar yüzen bitkilerin üzerinde yürüyebilmelerini sağlayan uzun ve düz tırnaklarıyla dikkat çeker. Bazı türlerin kanatlarında mahmuza benzer çıkıntılar vardır.
Dişileri genellikle çok eşlidir. Dört kadar erkekle beraber olup yumurtlarlar. Tüm yağmurkuşlarında olduğu gibi bu cinste de kuluçka sorumluluğu vardır.
Jakanalar, böcekler, bazı omurgasızlar ile beslenirler. Genellikle geniş nilüferler üzerinde yürüyerek avlanırlar.
Çoğu jakana türü yerleşiktir, ancak sülün kuyruklu jakanalar kuzey bölgelerden Hindistan Yarımadası'na ve Asya'nın daha güneyine göç eder.

İbikli jakana (Irediparra gallinacea)

Bilimsel Sınıflandırma

Alem: Animalia (Hayvanlar)
- Şube: Chordata (Kordalılar)
  - Sınıf: Aves (Kuşlar)
    - Takım: Charadriiformes
      - Familya: Jacanidae, Stejneger 1885
        Sınıflandırma
        Küçük jakana (Microparra capensis)
        
        Afrika jakanası (Actophilornis africana)
        
        Madagaskar jakanası (Actophilornis albinucha)
        
        İbikli jakana (Irediparra gallinacea)
        
        Sülün Kuyruklu Jakana (Hydrophasianus chirurgus)
        
        Bronz kanatlı jakana (Metopidius indicus)
        
        Amerika jakanası (Jacana spinosa)
        
        Saz jakanası (Jacana jacana)

Jasana, çok uzun parmakları ve tırnaklarıyla dikkati çeken bir tropik bölge kuşudur. Su bitkileriyle kaplı kıyılarda ya da bataklıklarda yaşar, böcekler ve öbür küçük hayvanlarla beslenir. Uzun parmakları ve tırnakları sayesinde geniş bir yüzeye yayılan pençeleri nilüfer gibi su bitkileri üstünde güçlük çekmeden dolaşmasını sağlar. Batı dillerine Portekizce'den giren "jasana" adının kökeni Brezilya'da yaşayan bir Yerli halkın diline dayanır.
Jasananın tropik ve astropik bölgelerde yaşayan yedi türü vardır. Amerika jasanası (Jacana spinosa) Orta Amerika'dan kuzeye doğru, Texas içlerine kadar uzanan bölgede görülür. Uzunluğu yaklaşık 23 cm, tüyleri genel olarak siyah ya da kızılımsıdır. Kanatlarında parlak sarı renkli tüyler, alnında tüysüz, sarımsı turuncu bir bölge bulunur. Kanat kıvrımlarında sivri uçlu birer mahmuz vardır. Çıkardıkları sesler keskin ve kulak tırmalayıcıdır.
Bu kuşlar üreme mevsiminde eşleşip yüzen bitkiler üzerinde çanak biçimli yuvalar yapar. Dişi yuvaya kahverengimsi renkte ve koyu lekeli dört yumurta bırakır. Kuluçkaya yatma ve yavrulara bakma işini büyük ölçüde erkek üstlenir.
Avustralya jasanası (Irediparra gallinacea) nilüferkuşu adıyla da tanınır. Öbür akrabalarının tersine kuyruğu çok kısadır. Uzun bacakları ve parmakları uçarken dümen işlevi görür. Tüyleri siyah, kahverengi ve beyaz, başını süsleyen etli tepeliği parlak kırmızıdır. Yeni Gine ve Avustralya'nın doğu kıyılarından Sydney'e kadar uzanan bölgede yaşar.
Hindistan ve Filipinler'de görülen sülün kuyruklu j asana (Hydrophasianus chirurgus) siyah, sarı ve beyaz renkli bir kuştur. Bu tür, üreme mevsiminde uzun kuyruk telekleriyle dikkat çeker.

MsXLabs Üye Girişi