Arama


fadedliver - avatarı
fadedliver
Ziyaretçi
1 Eylül 2009       Mesaj #2
fadedliver - avatarı
Ziyaretçi
Alıntı
Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

ördek yumurtasının faydalarını ve formolojik özelliklerini nelerdir.

Ördek yumurtasının zararları;

Bataklıkta yaşayan ördeklerde Salmonella grubu mikrop bulunmaktadır. Bu mikrop bilhassa mide ve bağırsağa zarar vermektedir. Tifo , dizanteri gibi hastalıklara neden olmaktadır. Bu nedenle Bataklık ve pis derelerde gezinen ördeklerin yumurtalarında bilhassa bu mikrop bulunmaktadır. Bir çok dış ülkede ördek yumurtasının yenilmesi ve satılması yasaktır.

Ördek, kaz, hindi ve bıldırcın gibi kanatlıların yumurtaları insan beslenmesinde pek önemli rol oynamazlar.

Ördek yumurtası

Küt uçlu, bazen uzunca ve oval şekildedir. Ağırlığı 60-70 g arasında değişir. Boyu 57. 7-65 mm. Arasında değişir. Ördek yumurtalarının rengi yeşilimsi , kahverengi veya sarımsı beyaz olur. Ördek yumurtalarının kabukları parlaktır. Parmaklar arasında tutulduğunda yağlı duygusu verir. Porları çok ince olduğundan kolay tanınamaz. Kabuğu ince ve şeffaf yapıdadır. Ördek yumurtasının sarı kısmı oldukça büyüktür.




Yumurtanın morfolojik yapısı

Morfolojik bakımdan bir yumurta dıştan içe doğru başlıca
-Yumurta kabuğu
-Yumurta akı
-Yumurta sarısı olarak üç ana bölüme ayrılır.
Yumurta kabuğu

Yumurta kabuğunun rengi ait olduğu hayvana göre farklılık gösterir. Bazı tavuk ırklarının esmer olan kabuk rengi porfirinden ileri gelir. Yumurtanın kabuk rengi ile bileşimi arasında bir ilgi yoktur.
Tablo Yumurta kabuğunun
kimyasal bileşimi
Unsur
Miktar (%)
Kalsiyum Karbonat
93,7
Magnezyum Karbonat
1,0
Kalsiyum Fosfat
1,0
Organik Maddeler
3,3
Su
0,1
Yumurtanın büyüklüğüne göre % 7. 8-13. 6'sını yumurta kabuğu oluşturur. Kabuk mineral ve organik maddeler ile sudan ibaret olup % 3-4 oranında bir protein ağı ve % 95-96 oranında birikerek yerleşmiş anorganik tuzlardan oluşmuştur. Tabloda yumurta kabuğunun kimyasal bileşimi görülmektedir. Yumurtayı dış etkenlerden koruyan yumurta kabuğu 0. 2-0. 4 mm. kalınlığında ve oldukça sert, sayısı 7. 000-17. 000 arasında bulunan gözenek (por)' li bir yapı gösterir. Bu gözenekler rutubet ve gazı geçirirler. Gözenekler yumurtanın uç kısımlarında, özellikle hava kamarasının bulunduğu tarafta yan yüzeylere göre daha fazla sayıda bulunur.
En dışta kabuğun dış yüzeyini örten keratine benzer bir proteinden oluşan ve kütikula adı verilen bir zar vardır. Bu yumurtlama esnasında havanın etkisiyle yumurta yüzeyinde albümin'in kurumasıyla oluşur. Elle yoklandığında kayganlık hissi verir. Zamanla kaybolup donuk bir manzara alır. Kütikül aynı zamanda porların üzerini de örttüğü için yumurtanın korunmasında etkin rol oynar. Kütikül tabakasından sonra geriye süngerimsi tabaka ortaya çıkar. Kabuğun iç yüzünde süngerimsi tabakaya paralel ,mamillar tabaka adı verilen bir tabaka vardır. Bu tabaka kalın yüzeye paralel dizilmiş kalsiyum zerreciklerinden oluşmuştur. Yumurta kabuğu iç yüzeyi iki tabakadan oluşmuş bir zarla donatılmıştır. Dıştakine dış kabuk zarı, diğerine iç kabuk zarı adı verilir. Yumurtanın geniş olan kutbunda bu iki zar birbirinden ayrılarak hava boşluğunu oluşturur. Yumurtanın depolama süresi uzadığında prolardan hava gireceğinden bu hava boşluğu büyür.
Yumurta akı (yumurta albümin'i)

Bütün yumurtanın % 66-70'ini oluşturan yumurta akı ortalama % 88 su ve % 12 (% 9-15) oranında kuru maddeden oluşur. Yumurta akının kaba kimyasal bileşimi Tabloda gösterilmiştir.
Tablo Yumurta akının kaba
kimyasal bileşimi
Unsur
Miktar(%)
Su
88
Protein
11
Yağ
0. 2
Karbonhidrat
eseri
Kül
0. 8
Yumurta akı tam bir yumurtada; yumurta sarısına yapışık şalaziferöz tabaka, iç seyreltik tabaka ,koyu kıvamlı tabaka ve dış ince tabaka olmak üzere dört bölümden oluşmuştur. Yumurta akının dörtte üçü kalın ve dış ince tabakalardan oluşmaktadır.
Tabloda görüldüğü gibi yumurta akı oldukça fazla oranda su içermekte ve kuru maddesinin tamamına yakın bir kısmı proteinden oluşmaktadır. Yumurta akında proteinler çok az miktarda tuz ve karbonhidratla birlikte çözelti şeklinde bulunur. Yumurta akı basit proteinler olarak bilinen ovalbumin, konalbumin, ovoglobulin ve glukoproteidlerden( ovomukoid ve ovomusin) ibarettir. Ovomusin oranı yumurta akının koyu kısmında % 5. 2 olduğu halde, sulu kısmında % 1. 1 ile % 1. 9 arasındadır. Yumurta akı iki önemli mikrobiyolojik fonksiyonu sağlamaktadır. Yumurta akı zarlarının yumurta sarısını sarmasıyla ve viskoziteye sahip olması yumurta sarısının kabukla temasını önlemektedir. Ayrıca yumurta akı mikroorganizmaların üremelerini güçleştiren antimikrobiyel özelliklere sahiptir. Bu unsurlardan lizozim gram- pozitif mikroorganizmaların hücre zarını eriterek, konalbumin demir ve bakırla, avidin de biotinle mikroorganizmaların demir,bakır ve biotini kullanamayacakları bileşiklere dönüştürerek, ovomukoid tripsini inhibe ederek mikroorganizmaların yıkımlanmalarına yol açar. Ayrıca yumurta akının oldukça yüksek pH (8.3) değerine sahip olması da mikroorganizmaların gelişimini olumsuz yönde etkiler.
Yumurta sarısı

Yumurta sarısı hem miktar bakımından hemde kimyasal bileşimi açısından yumurta akından çok farklıdır. Yumurta sarısı % 48. 7 su,% 32. 6 yağ,% 16. 6 protein,% 1 karbonhidrat ve % 1. 1 oranında mineral içerir. Sarı veya sarı-kırmızı renktedir. Dışta yumurta sarısını yuvarlak şekilde tutan şeffaf ve ince bir zar vardır. Bu zar her iki kutupta yoğunlaşan helezoni birer bağ ile yumurtanın kutuplarına bağlıdır. Bu bağların görevi sarıyı orta yerde asılı tutmaktır.
Kusurlu yumurtlar

Yumurtanın oluşumu ve yumurtlanması sırasında meydana gelen bozukluklar nedeniyle anormal yumurta elde edilebilir. Bu tür yumurtalarda kusur sadece kabukta olabildiği gibi bazen içte de olabilir. Kusurlu yumurta çeşitleri şunlardır.
Yumurtanın dış kusurları

Anormal şekilli yumurta

Normal yumurta şekli dışında aşırı yuvarlak, aşırı uzun veya sivri, yassı,ortadan boğumlu,bir veya her iki ucunda zar parçaları, sert kabuk parçaları, iki yumurtanın birarada olması gibi anormallikleri olan yumurtalardır. Anormal şekili yumurtalara; hareketli halde yumurtlanan yumurtalarda, genetik bozukluklarda, enfeksiyöz hastalıklarda, yaşlı tavukların yüksek düzeyde yumurta üretimi, yumurtlama dönemine ilk girişte, rastlanabilir.
Anormal kabuklu yumurta

Kabuk yüzeyi bazı yerlerinde belirgin kalsiyum birikimleri sebebiyle pütürlü olan veya ince kabukluluk,kabuksuzluk,kabuk rengini oluşturan pigmentin muntazam dağılmaması sonucu benekli bir görünüme sahip yumurtalardır.
Çatlak yumurta: Kabuk altı zarı yırtılmayacak şekilde çatlamış yumurtalardır.
Kokmuş yumurta: Yumurta içine giren mikroorganizmaların etkisiyle yumurta proteinler parçalanarak çeşitli kokuşma maddeleri oluşturur. Bu maddelerden özellikle hidrojen sülfür (H2S) yumurta içerisinde bir basınç oluşturarak ,kendiliğinden yada yumurtanın kullanılması sırasında kırıldığında patlama sesi duyulur. Kendine özgü kokusu vardır. Böyle yumurtalar yenilmez.
Kirli yumurta: Bakımsız kirli folluklardan alınan yumurtaların kabukları genellikle kirlenmiştir. Genel olarak kirli yumurtalar dayanıklı değildir. Bunların su ile temizlenmesi uygun değildir. Çünkü su vasıtası ile kabuğun dış yüzündeki zarlar kalkar. Mikroorganizmaların girmesi kolaylaşır.
Lekeli yumurta: Kabuk yüzeyinde yabancı maddelerin bıraktığı lekeler bulunan yumurtalardır. Bu lekeler kabuk yüzeyinin 1/8' kadar ise "az lekeli", daha çok ise "lekeli" sayılır.
Yumurtanın iç kusurları

Hava kesesinin yokluğu :Toplama sırasında yumurtaların yanlış şekilde tutulması, hastalıklar, yumurta kabuğunun zayıflığı ve yumurta beyazının sulu olması durumlarında şekillenir.
Yumurta içinde kan ve et parçalarının görülmesi: Genetik kusurlar, soğuk,sürekli ışıklandırma, yaşlı hayvanlarda düşük düzeyde K vitamini alınması, A vitamini noksanlığı ,mikotoksikozlarda bu durum gözlenir. Böyle yumurtalar yenilebilir.
Kuluçka yumurtaları: Döllenmiş yumurtalarda 33°C'de embriyo gelişimi devam eder. Sıcak mevsimlerde 33°C'de saklanan yumurtalarda enzimlerin etkisi altında embriyo gelişmeye devam ederken yumurta içindeki yağ ve proteinlerde de kimyasal değişiklikler şekillenir. Döllenmemiş yumurtalarda aynı şekilde ısıya maruz kaldıkları zaman embriyo oluşmasa da yumurtanın albümin'i kıvamını kaybeder. Yumurtada koku ve lezzet değişir. Toksik bir etkisi yoktur yumurta yenilebilir.
Yabancı maddelere sahip yumurtalar: Yumurta daha kabuklanmadan önce yumurta kanalında yem parçaları, böcekler, taş,tüy gibi her cins yabancı cisimlerle karışabilir.
Sarısız yumurta: Bir doku parçasının yumurta kanalına düşerek tüm işlevlerini uyarılmasıyla o parça etrafında sarısız bir yumurta oluşturulmasına yol açar.
Donmuş yumurta: -5°C'nin altında tutulan yumurtalarda donma oluşarak yumurtanın bir kutbundan diğerine ulaşan kabuk çatlaması oluşur. Yumurta akı ve sarısı birbirine karışmıştır. Böyle yumurtalar yavan lezzetli olmalarına rağmen yenebilir.
Tat, koku ve rengi bozuk yumurtalar: Taze yumurtalarda bu tür bozuklukların kaynağı yemlerde bulunan kötü rengi ve kokusu yumurtaya geçiren maddelerde aranmalıdır. Bunların dışında depolama sırasında çevrenin kendine özgü kokuları da yumurtalar tarafından emilir.



kaynak