Teyemmüm Nasıl Yapılır?
Teyemmüm, su bulunmadığı veya bulunup da özür sebebiyle kullanmak mümkün olmadığı hâllerde, temiz bir toprak veya taş, kum, kerpiç gibi toprak cinsinden bir şey ile abdestsizliği veya cünüplüğü gidermek için, elleri toprağa sürüp yüzü ve kolları mesh etmektir.
Teyemmümün farzı ikidir:
- Niyet
- İki kere darp (vurmak) ve mesh
Buna kısaca "iki darp bir niyet" denir.
Teyemmümün sağlam olabilmesi için, suyu kullanmaktan aciz olmak, teyemmüm edecek şeyin temiz olması, teyemmüm edilen organların her yerini sıvazlamak şarttır.
Toprak, kum, kiremit, tuğla, beton ve taş gibi şeylerle, tozları olmasa dahi teyemmüm yapılır.
Cünüp, âdetli, lohusa ve abdestsizin teyemmümleri aynıdır.
Su soğuk olduğu ve ısıtma imkânı bulamadığı için, hasta olmaktan korkuyorsa gusül yerine teyemmüm yapabilir, ama bu durumda abdest yerine teyemmüm yapamaz. Gusül yerine teyemmüm eder ve ibadetler için ayrıca abdest alır.
Su bulunmadığı sürece teyemmüm abdest gibidir, vakit girmeden de alınabilir ve onunla istenildigi kadar namaz kılınabilir.
Teyemmüm yapmak isteyen kimsenin su bulma ihtimalı varsa, dört bir yanına doğru bir ok atımı kadar yeri araması, parası varsa normal olan fiyatla suyu satın alması, su alabileceği bir kimsede su varsa istemesi gerekir. Su bulma ihtimalı yoksa aramaz.
Teyemmüm edecek kimsenin, namazı vaktin sonuna kadar geciktirmesi müstehaptır. Belki su bulabilir.
Teyemmümü abdesti bozan şeyler ve abdeste yetecek kadar suyu kullanma imkânı bulunması bozar. Bu imkân, namazda iken bulunursa o namaz batıl olur ve su ile alınmış abdestle kılınması gerekir. Namaz bittikten sonra bulunursa, tekrar kılması gerekmez.
Teyemmüm alırken parmaktaki yüzüğün çıkartılması yüzüğün yerinin de meshedilmesi ve parmak aralarının hilâllenmesi zarûrîdir.
Teyemmüm, abdest alırken ıslatılan organların (alnın ön yanları, yüz, boynun ön yanı ile eller ve dirsekler ile birlikte kollar) toprak cinsinden bir şey üzerine dokunarak, ellerin bu organlara sürülmesinden ibarettir. Bu durum teyemmümün "abdest" ya da "boy abdesti" olmasına göre değişmez.
Teyemmüm Hangi Hâllerde Yapılır?
Teyemmümü gerektiren başlıca hâller şunlardır: - Şehir dışında, sudan yaklaşık 2 km. uzakta bulunmak. Şehirde her zaman su aramak farzdır.
- Su kullanmaya engel olan hastalık veya su kullanınca soğuktan ölmek veya hasta olmak tehlikesi varsa. Şehirde de olsa, hamam parası yoksa teyemmüm eder.
- Kendi başına abdest veya gusül alamayacak şekilde hasta olmak, para ile de yardımcı bulamamak. Yardımcı ile de teyemmüm edemeyen kılmaz. İyi olunca kaza eder.
- Yolcu olup, yanında içme suyundan fazla su yoksa.
- Kuyudan su çıkarmak imkânı yoksa.
- Su yakın ise de, su yanında düşman, yırtıcı hayvan vs. varsa veya kendisi hapiste ise veya abdest alırsan seni öldürürüz, malını alırız diye korkuturlarsa, teyemmüm ederek kılar ise de, bu sebepler kul tarafından oldukları için, gusledince, bu namazları tekrar kılması lâzımdır.
Teyemmümde Niyet
Teyemmüm ile namaz kılabilmek için, yalnız teyemmüme niyet etmek yetişmez. Ayrıca ibâdet olan başka bir şeyi, meselâ abdest için veya gusül için teyemmüm etmeye niyet etmek lâzımdır.
Teyemmüme niyet ederken, abdest ile guslü ayırmak gerekmez. Abdest için niyet etmekle, cünüplükten de temizlenilir. Cünüplükten temizlenmeye niyet edilen teyemmüm ile namaz kılınabilir, Kur'ân-ı Kerîm okunabilir. Abdest için ikinci teyemmüme lüzum yoktur.
Teyemmümün Sünnetleri
Teyemmümün sünnetleri şöyledir: - Besmele ile başlamak.
- Avuçları, toprak üzerinde ileri ve geri çekmek.
- Avuçta toprak varsa, iki eli silkmek.
- Elleri toprağa koyarken parmakları açmak.
- Önce yüzü, sonra kolları mesh etmek.
- Abdest alır gibi, çabuk yapmak.
- Önce sağ, sonra sol kolu mesh etmek.
- Parmaklar arasını mesh etmek.
Namazı Kaçırmamak için Teyemmüm Edilir mi?
Abdestsiz veya gusülsüz kimse, cenaze ve bayram namazlarını kaçırmamak için, su var iken bile, teyemmüm edebilir. Cum'a namazını ve beş vakit namazdan herhangi birinin vaktini kaçırmak korkusu olsa, su varken, teyemmüm edemez. Namaz vakti kaçarsa, kazâ eder. Meselâ, sabah güneş doğması yakın iken uyanan kimse, acele gusleder. Güneş doğarsa, sabah namazını, kerâhet vakti çıkınca yani güneşin doğmasından yaklaşık 50 dakika sonra sünneti ile birlikte kazâ eder.
Sünnet Üzere Teyemmüm Nasıl Olur?
Sünnet üzere teyemmüm şöyle yapılır:
Önce cünüplükten veya abdestsizlikten temizlenmek için niyet edilir.
Sonra iki kolu dirseklerden yukarı sıvalı olarak, iki elin içini temiz toprağa, taşa, toprak veya kireç sıvalı duvara sürüp, en az üç parmağı değmek üzere, iki avuç ile yüz bir kere mesh edilir ya'nî sıvanır. Mesh ederken iğne ucu kadar el değmemiş yer kalmamalıdır!
Yüzü tam mesh edebilmek için, avuçlar açık ve dört parmak birbirlerine yapışık ve iki elin ikişer uzun parmaklarının uçları birbirlerine değmiş olarak, avuç içleri saç kesimine koyup, çeneye doğru yavaşça indirilir.Parmaklar yatay durumda alnı, göz kapaklarını, burnun iki yanını ve dudakların üzerlerini ve çenenin yüz kısmını iyice sıvamalıdır. Bu esnada avuç içleri de yanakları sığar.
Yüzü mesh ettikten sonra, iki avucu tekrar toprağa sürüp, birbirine çarparak, tozu toprağı silktikten sonra, önce sol elin dört parmağı içi ile sağ kolun alt yüzü parmak ucundan dirseğe doğru, sonra kolun iç yüzü sol avuç içi ile dirsekten avuca kadar sıvazlanır; ardından sol başparmak içi ile sağ başparmak dışı sıvazlanır. Bu şekilde sağ el ile sol kol sıvazlanır. El ayasını toprağa sürmek lâzımdır. Toprağın, tozun elde kalması lâzım değildir.
Teyemmümün Vakti
Teyemmümü, namaz vaktinden önce de yapmak ve bir teyemmüm ile çeşitli namaz kılmak Hanefî’de caizdir. Diğer üç mezhepte, namaz vakti çıkınca teyemmüm bozulur.
Teyemmümü gerektiren özür hâli ortadan kalkınca, su bulununca, abdesti ve guslü bozan hâllerde, teyemmüm de bozulur. Namaz içinde iken bulursa, namazı da bozulur.
Toprak Cinsinden Olmayan Şeylerle Teyemmüm Olur mu?
Toprak cinsinden olan her temiz şey ile üzerinde bunların tozu olmasa bile, teyemmüm edilir.
Yanıp kül olan veya sıcakta eriyebilen şeyler, toprak cinsinden değildir.
Bunlar ile teyemmüm edilemez. O hâlde, ağaç, ot, tahta, demir, pirinç, yağlı boya sıvalı duvar, bakır, cam ile teyemmüm edilmez. Kum ile olur. Kireç ve alçı ile, tuğla, yıkanmış mermer, çimento, sırsız fayans, sırsız porselen çanak çömlekle olur. Kireçle badana edilmiş duvardan teyemmüm edilir.
Bir topraktan birkaç kimse teyemmüm edebilir. Çünkü teyemmüm edilen toprak ve benzerleri, müsta'mel, yani kullanılmış olmaz.
Hastanın Teyemmümü
Cünüp kimsenin vücut yüzeyinin yarıdan fazlası yara ise, teyemmüm eder. Derisinin çoğu sağlam ise ve yaralı kısımları ıslatmadan yıkanması mümkün ise, su ile gusül edip, yaraların üzerini mesh eder. Mesh zarar verirse, üzerine bez koyup, bunu mesh eder.
Abdest aldıracak bir yardımcısı bulunan hasta, teyemmüm etmez. Yaralı kısımları ıslatmadan yıkanamazsa, yine teyemmüm eder.
Abdest uzuvlarından hepsinin yarıdan çoğu veya dört abdest uzvundan ikisi sağlam ise, abdest alıp, yaralı kısımları veya uzuvları mesh eder. Mesh zarar verirse, sargı üzerine mesh eder. Abdest uzuvlarından hepsinin yarıdan çoğu veya abdest uzuvlarının üçü veya dördü de yaralı ise, teyemmüm eder. Teyemmüm zarar verirse, namazı kazaya bırakır.
Yardımcı ile Abdest
Bir veya iki elinde çatlak veya başka yara olup, bunları ıslatmak zarar veren kimse abdest alamaz. Bu sebepten abdest alamayan kimseye, hatır ile veya para ile başkasının abdest aldırması müstehaptır. Başkasından yardım istemeden teyemmüm edip kılarsa, namazı kabul olur.
Yardımcı veya para bulamazsa, teyemmüm etmesi de caiz olur. Yaralı eline eldiven takıp, eldiven ile abdest alabilenin böyle abdest alması lâzım olur. Son düzenleyen _Yağmur_; 12 Kasım 2016 14:46
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
