Gelenbevi İsmail Efendi Vikipedi, özgür ansiklopedi
Jump to:
navigation,
search Gelenbevi İsmail Efendi (
1730 -
1790) matematikçi.
1730 yılında şimdiki
Manisa'nın
Gelenbe kasabasında doğan Gelenbevi İsmail Efendi,
Osmanlı İmparatorluğu matematikçilerindendir. Asıl adı İsmail'dir. Gelenbe kasabasında doğduğu için ikinci adı onun bu doğduğu kasabadan gelir. Daha çok Gelenbevi adıyla ün kazanmıştır.
Önce, kendi çevresindeki bilginlerden ilk bilgilerini almıştır. Daha sonra, öğrenimini tamamlamak üzere
İstanbul'a gitmiştir. Burada, çok değerli ve kültürlü öğretmenlerden yararlanıp matematik bilgisini oldukça ilerletmiştir. Müderrislik sınavına kazananarak 33 yaşında müderris olmuştur. Bundan sonra kendisini tümüyle ilme verip çalışmalarına devam etmiştir.
Gelenbevi, eski yöntemle problem çözen son Osmanlı matematikçisidir.
Sadrazam Halil Hamit Paşa ve
Kaptan-ı Derya Cezayirli Hasan Paşa'nın istekleri üzerine,
Kasımpaşa'da açılan
Bahriye Mühendislik Okulu'na altmış kuruşla
matematik öğretmeni olarak atandı. Bu atama ona parasal yönden bir rahatlık getirdi.
Hakkında şöyle bir öykü anlatılır: 'Bazı silahların hedefi vurmaması, padişah
III. Selim'i kızdırmış ve bunun üzerine Gelenbevi'yi huzuruna çağırarak ona uyarıda bulunmuştur. Gelenbevi bunun üzerine hedefe olan uzaklıkları tahmin ederek gerekli silahlardaki düzeltmeleri yapmış ve topların hedefi vurmalarını sağlamıştır. Gelenbevi'nin bu başarısı padişahın dikkatini çekmiş ve padişah tarafından ödüllendirilmiştir.
Gelenbevi,
Türkçe ve
Arapça olmak üzere tam otuz beş eser bırakmıştır. Türkiye'ye
logaritmayı ilk sokan Gelenbevi İsmail Efendi'dir.