Türkiye Denizlerinin Fauna ve Florası

Türkiye Denizlerinin Fauna ve Florası

Ege Denizi

1. Genel Karakteristik Özellikleri
Kuzeyden güneye yaklaşık 660km uzanır; genişliği kuzeyde 270, ortada 150, güneyde ise 400km kadardır. Balkan yarımadasının doğu bölümü ile Anadolu arasında yer alan denizdir. Çanakkale Boğazı aracılığıyla Marmara Denizi’ne ve Karadeniz’e bağlanan Ege Denizinin yüzölçümü 214.000 km²’dir. Bu denizin en önemli özelliklerinden birisi de Çanakkale Boğazı ile Marmara denizine, oradan da İstanbul Boğazı ile Karadeniz'e açılmasıdır.
Ege denizi Anadolu yarımadası ile Yunanistan yarımadası arasında bulunan irili ufaklı 3000 kadar ada ve ada görünümündeki kara parçalarını da içine alan yarı kapalı bir denizdir. Anadolu yarımadasının batı kıyılarının çok fazla girintili ve çıkıntılı olması ve bu kıyılara çok yakın konumda çok sayıda ada bulunması, Ege denizinin daha önce büyük bir kara parçası olduğunu düşündürmektedir. Ege denizinin, başka yerlerde çok az görülen, girintili çıkıntılı kıyılara; bu kıyılarda bulunan çok sayıdaki koy, körfez, boğaz ve yarımadaya sahip olma gibi bir başka özelliği daha vardır.
Ege Denizi, yakın bir geçmişte “Aegeis” ya da “Egeid” adı verilen bir kara parçasının, büyük bir bölümünün sular altında kalmasıyla oluşmuştur (adı da buradan gelir); üstündeki adaların çokluğu nedeniyle “Adalar Denizi” diye anılır. Adalar arasındaki bazı dar ve dolambaçlı boğazlar şiddetli ve karmaşık yerel akıntılara neden olur. Bunların en ünlüsü Eğriboğaz Körfezi’nde görülür. Ege Denizi’nde, kuzeyde Saros Körfezi’nden başlayarak güneye doğru “S” biçiminde uzanan, tabanının derinliği yer yer 1000m’yi aşan bir oluk yer alır. Ege Denizi’nde çok sayıda ada (toplam yüzölçümleri yaklaşık olarak 23.000km²' dir) her yana serpilmiş gibi görünmesine karşın, belli bir düzen ve gruplaşma gösterirler.
Çanakkale Boğazı’nın üst akıntısıyla gelen ve besin tuzları, oksijen ve plankton bakımından zengin olan Karadeniz suları, kuzeydeki balık yaşamını olumlu yönde etkiler. Ege Denizi, oksijen bakımından zengin olmasına karşın, fosfat ve nitrat bakımından yoksuldur. Bu yüzden güney bölümü, dünyanın balık bakımından en yoksul denizlerindendir. Ege denizinde tuzluluk % 0,30-35’in üzerine çıkar ve Güneye inildikçe bu oran artar. Deniz suyu sıcaklığı da yaz aylarında 24 derece ortalamaya ulaşır.

2. Ege Florası
Ege sahip olduğu sıcaklık ve tuzluluk değerleri açısında Karadeniz ve Marmara denizlerinden çok daha farklı bir durumdadır. Marmara’nın etkisinde kalan Çanakkale bölgesinin dışında, güneylere inildikçe tür çeşitliliği ve dağılımı neredeyse hiç değişmez. Bu bölgenin belirgin deniz bitkileri Posidonia oceanica ve Zostera marina denizçayırlarıdır (bkz. Fotoğraf 10). Suyun temiz olduğu bölgelerde denizçayırları 40 metrelere kadar dağılım gösteri. Bu bölge son zamanlarda katil yosunlar olarak da anılan türlerden Caulerpa racemosa nın da yayılım göstermesi ille tehlike altına girmiştir (bkz. Fotoğraf 11). Yaprakları adeta üzüm salkımını andırdığından üzüm caulerpası olarak da bilinen bu tür deniz tabanında, özellikle de denizçayırlarının bulunduğu bölgelerde yayılım gösterir. Deniz tabanına tutunan ve adeta bu bölgeyi saran katil yosun, aynı zamanda buradaki canlı ortamın üzerini de zamanla örterek adeta boğar. Denizçayırları ve bu bölgede yaşayan canlılar ekolojik döngünün vazgeçilmez parçalarıdır. Bu bölge zarar görecek olursa, bundan tüm canlı yaşam da etkilenecektir. Denizçayırlarının Ege ve Akdeniz’deki bir başka düşmanı da katil demirlerdir. Bölgede sabit şamandıraların kullanımı ile bu katliam engellenebilir. Her demirlemede bir miktar daha denizçayırı dokusu hasar görecek ve belki de birçok türü için son kale olan bu doku da yok olacaktır.

Fotoğraf 10. Zostera marina

Fotoğraf 11. Caulerpa racemosa

3. Ege Faunası
Florası ile Karadeniz ve Marmara Denizinden farklılaşmış olan Ege Denizi, aynı zamanda Fauna olarak da farklılaşmıştır. Canlı tür ve zenginliğinin yüksek olduğu kuzey bölgelerinin aksine, güney Ege de canlılık oldukça fakirleşir. Bu bölge de Marmara’daki Türlerin yanı sıra, Müren, Mığrı, Ahtapot, Böcek, Istakoz, Denizkestanesi ve Denizhıyarı türleri gibi tuzluluğun daha yüksek olduğu bölgelerde yaşayabilen türler de bulunur. Yine bu bölgede bulunan Dev midyelerde bölgenin önemli türleri arasında yer alır (Pinna nobilis). Ayrıca yine bu bölge de Hani, Karagöz, Mercan, Orkinoz, Tekir, Sardalya, Sinarit gibi farklı türler de yer alır.

Kaynak

MsXLabs Üye Girişi