Radyo ve Televizyon Üst Kurulu. Radyo ve Televizyon yayınlarının yönetmeliklere göre yapılmasını düzenleyip denetleyen kurul

1983 yılında 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu ile radyo ve televizyon yayınlarının düzenlenmesine Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulunun ve Türkiye Radyo Televizyon Kurumu’nun kuruluş, görev yetki ve sorumluluklarına ilişkin esas ve usuller belirlenmiştir[1]. Bu amaçla;
Radyo ve televizyon yayınlarının düzenlenmesi ile yurt içine ve yurt dışına yayın yapılması, Devletin tekelinde, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'na verilmiştir. Dolayısıyla, söz konusu kanunda belirtilen esaslara uygun yayın yapmak şartıyla bazı devlet kurumlarının ikaz ve duyuru maksadıyla radyo istasyonu kurmaları, sürekli ve kesintili radyo yayını yapmaları, kamu kurum ve kuruluşlarıyla gerçek ve özel hukuk tüzelkişilerinin kapalı devre televizyon sistemi kurmaları ve işletmeleri Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulu'nun gözetimine, denetimine ve iznine bırakılmıştır.
Öte yandan, teknolojik gelişmeler ve iletişim alanına giren yeni girişimcilerle, özel radyo ve televizyonların yurt içine yönelik yayınları 1990’lı yıllarda bu alanın yeniden düzenlenmesini zorunlu hale getirmiştir. Bu nedenle de 1994 yılında, radyo ve televizyon yayınlarının düzenlenmesini ve bu alanı düzenleyecek Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun kurulmasını sağlayan 3984 sayılı kanunla devlet tekeli kaldırılarak, her türlü teknik, usul ve araçlarla ve her ne isim altında olursa olsun elektromanyetik dalga ve diğer yollarla yurt içinde ve dışında yapılan radyo ve televizyon yayınları ile ilgili iletişim alanı genişletilmiş, kamu tüzel kişiliği niteliğinde kurulmuş ve kapsamı belirlenmiştir.
Üst Kurul'un amacı, radyo ve tv yayınlarının teknik ve içerik yönünden düzenlemek, yayınların kamu hizmeti anlayışı içerisinde, kanunda belirtilen yayın ilkelerine uygun olarak yapılmasını sağlamaktır.



Hukuk alanında birikimi olanlardan ve yükseköğretim görmüş, devlet memuru olma niteliğine sahip, beşi iktidar partisi veya partilerinin, dördü muhalefet partilerinin göstereceği adaylar arasından Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce seçilen 9 üyeden oluşur.
Üst Kurul üyelerinin görev süresi 6 yıldır. Üyelerin üçte biri iki yılda bir yenilenir. Üst Kurul, üyeleri içinden bir Başkan seçer. Başkanın görev süresi 2 yıldır. Başkan Üst Kurul Üyeleri arasından kendine bir Başkan Yardımcısı seçer ve üst kurulun onayına sunar. Başkan yardımcısının görev süresi, başkanın görev süresi ile sınırlıdır.
Üst Kurul üyeleri 3’üncü dereceye kadar (dahil) kan ve sıhri hısımları, özel radyo ve televizyon şirketlerinde, bu şirketlerle doğrudan ve dolaylı ortaklık bağı bulunan şirketlerde ortak ve yönetici olamazlar. Üst Kurul üyeliği süresince resmi veya özel başkaca hiçbir görev alamazlar, taraf olamazlar ve menfaat sağlayamazlar.
Üst Kurul, merkez teşkilatı (Ankara) yanında, İstanbul, İzmir, Adana, Diyarbakır ve Van müdürlüklerine de sahiptir.


3984 sayılı Kanun’da belirlenen Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun yetki ve sorumlulukları şunlardır[2] ;

• Ulusal ve bölgesel frekans planlamalarını yaptırmak, önşartları yerine getirmiş müracaatçı kuruluşlara, tarafsızlık ve hakkaniyet ölçüleri dahilinde yayın izni ve lisans vermek ve ilgili kanunda belirtilen görevleri yerine getirmek için yönetmelikler hazırlamak.

• Radyo ve televizyon yayınlarını izleme sistemleri kurarak, yayınların 4’ünü maddeye ve bu alanda Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası antlaşmaların uygunluğu açılarından denetlenmesini yapmak, Uydu aracılığıyla yurt içinden veya yurt içine yapılacak yayınların ulusal ve uluslararası esaslara uygunluğunu gözetmek, bu amaçla diğer ülkelerdeki yetkili kuruluşlarla işbirliği yapmak.

• Üst Kurul öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmeyen, izin şartlarını ihlal eden, yayın ilke ve esaslarına aykırı yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını uyarır. Bu uyarıda, ihlalin ağırlığı ve tekrarı halinde sonuçları açıkça belirtilir. İhlalin tekrarlanması halinde, ihlalin ağırlığına göre izin uygulaması bir yıla kadar geçici olarak durdurulur veya yayın izni iptal edilir.

• 3984 Sayılı "Radyo ve Televizyon Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun" ve bu Kanunun bazı maddelerini değiştiren 4756 sayılı " Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Basın Kanunu,gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair " Kanun 21 Mayıs 2002 tarihinde yürürlüğe girdi. Yeni düzenlemeler, teknolojik gelişmeleri AB normlarını içermektedir.

Vikipedi, özgür ansiklopedi