Alıntı
Misafir adlı kullanıcıdan alıntı akdenizdeki bitki ve hayvan
türleri bu türlerin çevre koşullarına uyumu
Akdeniz Bölgesi'nde Bitki ve Hayvan türlerinin durumu hakkında.
Akdeniz Bölgesi'nde 700 - 800 m'ye kadar maki bitki örtüsü hakimdir. Maki, zeytin, mersin, defne, sakız ağacı, zakkum, keçiboynuzu, vb. kuraklığa dayanıklı bodur bitkilerden oluşur. Bölgedeki ormanlar, makiden sonra başlar, 2400 m'ye kadar devam eder. Daha sonra dağ çayırları yer alır. Orman alanları üzerindeki dağ çayırları yazın kuraklığın etkisi ile kururlar. Akdeniz Bölgesi'nin iç kesimlerine doğru gidildikçe iklim karasallaşır. Özellikle Göller Yöresi'nde yıllık yağış miktarı ve kış sıcaklık değerleri düşmüştür. Ülke genelinde Akdeniz Bölgesi tür çeşitliliği bakımından, diğer coğrafik bölgelerden daha zengindir. Bölgeyi baştan başa kaplayan Toros Dağları, bölgenin topoğrafik ve jeolojik yapısı ile iklimsel özellikleri bu tür çeşitliğinin artmasında önemli bir rol oynamaktadır. Akdeniz Bitki Toplulukları Akdeniz bitki toplulukları Akdeniz coğrafi bölge sınırlarını aşarak Ege, Marmara, Orta Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu'nun batı kesimlerine dek yayılmıştır. Akdeniz bitki topluluğunun en önemli bitki topluluğu sayılan maki, botanik açıdan "bodur orman",olarak da tanımlanmakladır. Fizyolojik yapısıyla (kalın ve meşin gibi) yaprakları yaz dönemi kuraklığına dayanacak bir su ekonomisine sahip olan maki bitki toplulukları deniz seviyesinden başlayıp 300 - 400 metre yüksekliğe, hatta uygun koşullarda dahayüksek alanlara doğru uzanmaktadır. Maki birliğini oluşturan ağaççık ve çalıların kendine özgü güzel ve kuvvetli kokuları vardır.
Akdeniz bölgesinde doğal bitki örtüsü beş gruba ayrılır. Kıyıda 500-600 m yüksekliğe kadar olan yerlerde şiddetli yaz kuraklığına uyan, kışın da yeşil kalan makilerdir. Boyları 3-5 m’yi geçmeyen bu bitkiler delice, kocayemiş, sandal ve zakkum en yaygın olanlarıdır. Bu bitkiler terra rossa denen killi demirli ve az kireçli topraklarda yetişir. Kireçli topraklarda yetişen daha seyrek bitki tiplerine garig adı verilir.
600-1200m arasında kızıl çam ve meşelerin egemen olduğu karışık ormanlar yada yamaç ormanları ortaya çıkar. Kızıl çamların aralarında yer yer meşelikler, daha yükseklere doğru ise halep çamı ile kara çamlar görülür. Bu kesimde kahverengi orman toprakları yaygındır. Yüksek kesimlerde yağış etkisiyle toprakta yıkanma (podzolleşme) görülür.
1200-2100m arasında ise yüksek ormanlar diye adlandırılan ve seydir , köknar ile kayınlardan oluşan orman kuşağı yer alır. Özellikle batı ve orta toroslarda saf sedir ormanları vardır. Bu katın tipik tanıtıcı ağaçları toros köknarı , lübnan sediri , sarı çam ve çeşitli ardıç türleridir. Amanos dağında ise Karadeniz böl’ndeki bitki örtüsüne ve özellikle doğu kıyınına rastlanır. Bu katta podzolik karakterli topraklar yaygındır.
2000m’nin üstünde iğne yapraklı ağaçlar seyrekleşir ve bodurlaşır. Bu alan 2100-2300m sonra erer ve Alp çayırları denen , renkli çiçeklerle bezenmiş yazları da kurumayan yüksek otluklara geçilir. Bu katta kestane renkli çayır toprakları yaygındır.
Göller yöresi ve Tekke yarımadasındaki yüksek ovalarda step bitkileri yetiştirilir. Buradaki stepler gerçekte ot stepleri değil, meşe ormanının tahribi sonucu oluşmuş ağaç stepleridir. Ova kenarlarında, tahripten kurtulmuş ardıç ve kara çam topluluklarına da rastlanır. Steplerde daha çok kireçli kahverengi ve kestane renkli topraklar yaygındır.
Bölgede , tipik Akdeniz bitkisi olmadıkları halde yerel koşullara uyum sağlamış Avustralya okaliptüsleri ile kurakçıl Amerika bitkilerinden kaktüsler ve agavlar da oldukça geniş alanları kaplar. Kıyı kesiminin başlıca ürünleri pamuk, susam , yer fıstığı , turunçgiller, muz , zeytin , incir , üzümdür, Bu kesimde yapılan bitkisel üretimi farklılaşmış dalı da özellikle Antalya ve Mersin dolaylarında yoğunlaşmıştır.
Akdeniz, balık bakımından diğer denizlerimize göre daha fakirdir, ancak, kılıç karagöz çupra kırlangıç barbunya mercan mezgit tekir kalyos gibi balıklar Akdeniz'de yaşamaktadır. Göller bölgesinde ise çok sayıda kuş türü yaşamaktadır. Akdeniz bölgesi'nin yüksek kesimlerinde ise domuzların çok sayıda olduğu söylenebilir.
Uluslararası Doğayı Koruma Birliğinden (IUCN) yapılan açıklamada, Akdeniz bölgesindeki memelilerin geleceğinin ''kaygı verici'' olduğu belirtilerek, bölgede özellikle bazı etoburlar ile tavşan, geyikgiller gibi otobur türlerinin tehlike altında olduğu vurgulandı. Aralarında ''İran alageyiği''nin de bulunduğu 8 türün neslinin ise tükendiği bildirildi. Birçok memelinin neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. 320 Memeli türünden yüzde 3'nün durumu kritik, yüzde 5'i ise tehlike altında.
Bölge ülkelerinden 250'yi aşkın uzmanın katıldığı araştırma sonucunda, sivrisıçan, kirpi, köstebek türlerinin "hayatta kalmakta zorlandığı" açıklanırken, nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan türlerin yoğun olarak Türkiye'de, Akdeniz'in doğusundaki bölgede ve Kuzeybatı Afrika'da bulunduğuna dikkat çekildi.
Araştırılan 320 memeli türünün yüzde 3'ünün neslinin ''kritik olarak tehlikede'', yüzde 5'inin ''tehlike altında'' ve yüzde 8'inin ''tükenebilir'' olduğu belirlenirken, Akdeniz'deki memeli hayvanlar topluluğunun dörtte birinin azaldığı vurgulandı.
Kaynak: Coğrafyalar.com, Kalitelihayat.com
