Günümüz Afrika’sında temel çatışmalar yavaş yavaş ortadan kalkıyor, demokrasi yayılıyor, sivil toplum kendi haklarına sahip çıkıyor, kadınlar siyasi hayatta daha fazla yer alıyor ve insan haklarına artan bir şekilde riayet ediliyor. Afrika birliğini hedefleyen kurumların yenilenerek ön plana çıktığı bir kıtada, kendilerini ekonomi ve siyasette iyi yönetime adamış olan yeni nesil yöneticiler dizginleri ele alıyorlar. Elbette ki bunların hiçbiri gerçekleşmiş kabul edilmemelidir. Afrika’nın ekonomik gelişmesi daha fazla desteğe ihtiyaç duyuyor. Salgın hastalıklarla mücadele konusunda daha çok yardıma ihtiyaç var. Dahası, Afrika’nın boynuzundaki -özellikle Somali’yi kastediyorum- durumun hâlâ bir istikrara kavuşturulması gerekiyor. Ve Darfur trajedisine de bir son verilmeli. Bunu sağlamak için Avrupa Birliği 18 Temmuz’da Brüksel’de, Afrika Birliği, Birleşmiş Milletler ve Birleşik Devletler’in katılacağı bir konferansa ev sahipliği yapacak. Avrupa, Afrika ülkelerinin bu meselelerle baş edebilmeleri için yardımcı olmaya her zamankinden daha fazla kararlıdır. Bunlar arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin istikrara kavuşturulması özellikle önem arz ediyor. Kongo barış, istikrar ve gelişme yönünde sağlam bir yapıya kavuşturulmadığı sürece gerçekleştirilecek bütün gelişmeler ve bu yönde ortaya konulan bütün umutlar tehdit altında olacaktır. Bunun sebebi Kongo’nun Afrika kıtasının kalbinde yer almasıdır. Büyüklüğü, konumu ve potansiyel zenginlikleri gibi hususların tamamı ona anahtar bir konum kazandırmaktadır. Ne yazık ki ülke, uzun zamandan beri yağmaya maruz kalmıştır. Günümüzde Kongo’nun zenginliklerinin tamamından kendi halkının istifade etmesini sağlamamız gerekir. Ülke kıtadaki düzeni de sağlayabilir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti aynı zamanda çok müstesna bir medeniyetin merkezinde yer alır ve onun yaratıcı kabiliyeti evrensel olarak da tanınmıştır. Bütün bu nedenlerden dolayı, Avrupa Kongo’nun başarılı bir şekilde barış ve gelişme ortamına geçişi konusuna özel ilgi duymaktadır. Avrupa’nın, hem tarihi olarak hem de coğrafi açıdan Afrika ile yakın bir bağı vardır. Kendi üzerine düşeni de yapıyor. 2003 Ağustos’unda ülkenin güneyindeki Bunia’da askeri bir güce ihtiyaç duyulduğunda, barış sürecinin çözülmesini önlemek için hemen harekete geçmiştir. Şimdi ise Avrupa geçiş süreci için önemli miktarlarda para tahsis etmektedir. Sadece Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilen projelerin değeri 700 milyon Euro’dur. Buna ilaveten 25 üye ülkenin de önemli katkıları mevcuttur. Avrupa, aynı zamanda da Kongo’yu iyi yönetim istikametinde teşvik etmektedir. Bu yıl 30 Temmuz’da yapılacak olan seçimlerin maliyetinin neredeyse % 80’ini karşılamaktadır. Ve Avrupa, barış ve güvenlik alanında da katkıda bulunmaktadır. Yeni birleşik Kongo polis gücünün yeteneklerinin artırılması için de destek olmaktadır. Aynı şekilde Kongo ordusunun da yeniden organizasyonu için ve özellikle askerlerin ücretlerinin ödenmesi hususunda yardımcı olmaktadır. Bunlar belli başlı uzun vadeli yatırımlardır. Aynı ruhla, Birleşmiş Milletler bu yılın başında Avrupa Birliği’nden halen bölgede bulunan Birleşmiş Milletler gücünün (MONUC) seçim dönemi boyunca desteklenmesini istemiştir. Halihazırda yaklaşık 3.000 kişiden oluşan bir birlik BM gücünü desteklemek ve ihtiyaç olduğunda konuşlanmak üzere hazır durumdadır. Şu anda Avrupa’da hazır beklemekte olan bu birlik bölgede Kinshasa’da görev yapacaktır. 12 Haziran’da gerçekleştirilen bu operasyon açık bir şekilde Avrupa’nın karakterini yansıtmaktadır; Almanya tarafından idare edilecektir ve Türkiye de dahil 24 Avrupa Birliği ülkesine mensup unsurların katılımıyla oluşturulmuştur. Elbette ki bu birliğin hedefi Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin içişlerine müdahale etmek değildir. Onun amacı sadece ilave bir güvenlik sağlayarak uzun zamandan beri beklenen seçimlerin barış ortamında gerçekleşmesini sağlamaktır. Bunlar tarihî seçimlerdir. Avrupa, Birleşmiş Milletler ile birlikte orada, Kongo halkının yanında olacaktır. Bu onların ve onların temsilcilerinin sorumluluk ve uzlaşma için bir istek sergilemeleri amacıyladır, böylece hep birlikte başarılı olabiliriz.
JAVIER SOLANA
AB ORTAK DIŞ VE GÜVENLİK POLİTİKASI YÜKSEK TEMSİLCİSİ
