Genellikle ayıların kış uykusuna yattıkları bilinir
ama bu doğru değildir. Gerçi ayılar kışın mağaralarda uzun uzun
uyurlar ama bu kış uykusu değildir. Daha doğrusu kış uykusu
bir çeşit uyku değildir. Normal canlılarda uyanıkken ve uyku halindeyken
vücut ısısında ve :-):-):-):-)bolizmanın çalışmasında ciddi bir fark yoktur. Oysa
kış uykusu
hayvanların hayat ile ölümü ayıran çizgiye kadar gelmeleri
şeklinde tanımlanabilir.
Bazı hayvanların kış uykusuna yatmalarının iki sebebi vardır: Havanın
çok soğuması ve yiyecek bulma güçlüğü. Soğuk havada yaşayabilmek için
hayvanların daha çok enerjiye ihtiyaç duymalarına rağmen karlı kış günlerinde
yiyecek bulma imkanı azalır. Kış uykusu bu zor mevsimde hayvanın
enerji ihtiyacını azaltır
enerji tasarrufu sağlar.
Kış uykusu bildiğimiz şekilde uyumak
değildir. Buna bilim dilinde 'hibernasyon' diyorlar. Vücut ısısının ortam sıcaklığına
düştüğü bu durumu birçok balık türünde
kurbağalarda
sürüngenlerde
kuşlarda ve
memelilerde görebiliyoruz. Hakiki anlamda kış uykusuna yatan bir hayvanı (hibernatör)
gördüğünüzde
ölmüş olduğunu sanabilirsiniz.
Vücut ısıları sıfır dereceye kadar düşebilir. Bir
dakika içinde sadece birkaç kez nefes alırlar
kalp atış hızı
o kadar düşüktür ki
hissedilmez bile. Havalar ısındığında ise vücudun
normal düzene geçmesi sadece birkaç saat alır. Kış uykusuna yatan
hayvanlar
uyku süresince kendi vücutlarındaki yağı tükettikleri gibi ara ara
uyanarak bulundukları yere yazdan stok ettikleri yiyeceği yiyenler de vardır.
Kış
uykusu sırasında hayvanlar vücut ağırlıklarının yüzde kırkına yakınım kaybederler. Bu
kaybın yüzde 90'ma periyodik olarak uyanmalardaki ısı üretimi ve enerji
kaybı sebep olurken geri kalan yüzde 10 kayıp ise uyku
sırasında olur. Kış uykusu kış boyunca sürmez. Hayvanlar havaların soğumaya
başlaması ile birkaç günlük bir uyku periyoduna girerler. Kış mevsiminin
şartlan ağırlaştıkça bu periyotlar uzar.
kaynak