İYONYALILAR
(MÖ. 1200 - 600)
İlk Çağ'da Batı Anadolu'da İzmir Körfezi'nden güneyde Mandalya (Güllük) Körfezi'ne kadar uzanan ve Khios (Sakız), Samos (Sisam) adalarını da içine alan bölgenin adı. Bölgenin başlıca kentleri Milet, Miyus, Priene, Efes, Kolofon (Değirmendere), Teos, Lebedos, Eritre (Ildır), Klozomene, Fokea (Foça), Samos, Khios'tur Bu kentlerin hemen tümü Önasya'dan gelen büyük kervan ve ticaret yollarının sonunda olduğundan pek çabuk geliştiler ve eski Anadolu kültürünün de etkisiyle yüksek birer uygarlık merkezi oldular.
- Foça, Menderes (Ege sahilleri) tarafına yerleşmiş bir topluluktur. MÖ 1200 yıllarında Yunanistan’dan göç ederek Ege kıyılarına yerleşen Akalar tarafından kuruldu.
- Akalar Ege kıyılarında 12 ayrı şehir kurmuşlar ve şehir devletleri halinde yaşamışlardır.
- En önemli İyon şehirleri İzmir, Efes, Milet ve Foça’dır.
- Her şehrin başında ayrı bir kral bulunuyordu. Bundan dolayı hiçbir zaman güçlü bir krallık kuramamışlar ve ayrı ayrı şehir devletleri halinde yaşamışlardır. Siyasi birlik yoktur.
- İyonyalılar denizcilikte ileri gitmişlerdir. Ancak zamanla Lidyalıların, Perslerin ve Romalıların egemenliğine girerek kaybolmuşlardır.
- Ticaret kolonileri kurmuşlardır.
- Yöneticilerine "Tiran" denir. (Merkezden atanan yönetici)
- Yunan uygarlığı İyonya'da doğmuştur.
- Fenike alfabesini uyarlamışlardır.
- Şehir devletleri kurdukları için birlik sağlayamadılar.
- Hür düşünce özgürlüğü vardır. (Demokratik yapı)
- Bilim ve fikir hayatında ileri gitmişlerdir.
- Matematikte Tales, Pisagor; tıpta Hipokrat; tarihte Heredot bilinen isimlerdir.
- Felsefede "Millet Okulunu" yapmışlardır.
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
