Arama


_KleopatrA_ - avatarı
_KleopatrA_
Ziyaretçi
3 Aralık 2009       Mesaj #2
_KleopatrA_ - avatarı
Ziyaretçi
Alıntı
Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

maddelerin dönüsüm süreçleri nedir

Geri dönüşüm terim olarak, kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli geri dönüşüm yöntemleri ile hammadde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılmasıdır.
Tüketilen maddelerin yeniden geri dönüşüm halkası içine katılabilmesi ile öncelikle hammadde ihtiyacı azalır. Böylece insan nüfusunun artışı ile paralel olarak artan tüketimin doğal dengeyi bozması ve doğaya verilen zarar engellenmiş olur. Bununla birlikte yeniden dönüştürülebilen maddelerin tekrar hammadde olarak kullanılması büyük miktarda enerji tasarrufunu mümkün kılar. Örneğin, yeniden kazanılabilir alüminyumun kullanılması alüminyumun sıfırdan imal edilmesine oranla %35'e varan enerji tasarrufu sağlamaktadır.
Atık malzemelerin hammadde olarak kullanılması çevre kirliliğinin engellenmesi açısından da önemlidir. Kullanılmış kağıdın tekrar kâğıt imalatında kullanılması hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini %35, su kullanımını %45 azaltabilmektedir. Örneğin bir ton atık kağıdın kâğıt hamuruna katılmasıyla 8 ağacın kesilmesi önlenebilmektedir.
Konu başlıkları

[gizle]
  • 1 Geri dönüşümün tarihçesi
  • 2 Geri dönüşebilen maddeler
  • 3 Geri dönüşüm sembolleri ve kodları
  • 4 Geri dönüştürme metotları
  • 5 Yasal mevzuat
    • 5.1 Yasalar
  • 6 Dış bağlantılar
    • 6.1 Yönetmelik ve tüzükler
    • 6.2 Konu ile ilgili sivil toplum örgütleri ve kuruluşlar
Geri dönüşümün tarihçesi [değiştir]

200px Material recovery facility 2004 03 24 magnify clip
Maddelerin kategorilere ayrılması


Geri dönüşüme olan ihtiyacın başlamasında savaşlar nedeniyle ortaya çıkan kaynak sıkıntıları etkili olmuştur. Büyük devletler, II. Dünya Savaşı sırasında ülke çapında geri dönüşümle ilgili kampanyalar başlatmışlardır. Vatandaşlar özellikle metal ve fiber maddeleri toplama konusunda teşvik edilmişlerdir. ABD'de geri dönüşüm işlemi yurtseverlik anlayışında çok önemli bir yer edinmiştir. Hatta, savaş sırasında oluşturulan kaynak koruma programları, doğal kaynakları kısıtlı bazı ülkelerde (Japonya gibi), savaş sonrası da devam ettirilmiştir.


Geri dönüşebilen maddeler [değiştir]

  • kimyasal atıklar
  • Cam
  • Kağıt
  • Alüminyum
  • Plastik
  • Piller
  • Motor yağı
  • Akümülatörler
  • Beton
  • Organik atıklar
  • Elektronik atıklar
  • Demir
Geri dönüşüm sembolleri ve kodları [değiştir]

Bazı maddelere ait geri dönüşüm sembol ve kodları aşağıda verilmiştir. Bu semboller uluslararası olarak kullanılır.
120px Plastic recyc 01svg

Plastik


120px Plastic recyc 02svg

Polietilen (Yüksek Yoğunluklu)


120px Plastic recyc 03svg

PVC


120px Plastic recyc 04svg

Polietilen (Alçak Yoğunluklu)


120px Plastic recyc 05svg

Polipropilen


120px Plastic recyc 06svg

Polistiren


120px Plastic recyc 07svg

Plastik (Diğer)


120px Recycling Code 20svg

Kağıt(Oluklu Mukavva)


120px Recycling Code 21svg

Kağıt(Diğer Kartonlar)


120px Recycling Code 22svg

Kağıt(Kağıt)


120px Recycling Code 40svg

Demir


120px Recycling Code 41svg

Alüminyum


120px Recycling Code 50svg

Ahşap (Kereste)


120px Recycling Code 51svg

Ahşap (Sıkıştırılmış Mantar)


120px Recycling Code 60svg

Tekstil (Pamuk)


120px Recycling Code 70svg

Renksiz Cam


120px Recycling Code 71svg

Yeşil Cam


120px Recycling Code 72svg

Kahverengi Cam


120px Recycling Code 84svg

Tetra Pak Karton içecek kutuları


Geri dönüştürme metotları [değiştir]

250px ClassifiedHomeTrashForAidTheRecycleProcessWithNumbersAdded magnify clip
Geri dönüştürülmek üzere kategorilere ayrılmış atıklar: 1-Şişe, 2-Zayıf plastik, 3-Güçlü plastik, 4-Karton, 5-Çeşitli, 6-Konserve, 7-Kâğıt, 8-Polistiren, 9-Cam, 10-Pil, 11-Metal, 12-Organik, 13-Tetrapak, 14-Fabrik, 15-Tuvalet


Geri dönüştürme metodları her malzeme için farklılık göstermektedir:
  • Alüminyum: Atık alüminyum küçük parçacıklar halinde doğranır. Daha sonra bu parçalar büyük ocaklarda eritilerek, dökme alüminyum üretilir. Bu sayede atık alüminyum, saf alüminyum ile neredeyse aynı hale gelir ve üretimde kullanılabilir. 1 ton metal atığın geri dönüştürülmesi sonucunda 1300 kg hammade tasarrufu sağlanır. Örneğin; Türkiye'de yıllık olarak toplam 2 milyon tona ulaşmaktadır.
  • Beton: Beton parçalar, yıkım alanlarından toplanarak kırma makinalarının bulunduğu yerlere getirilir. Kırma işleminden sonra ufak parçalar, yeni işlerde çakıl olarak kullanılır. Parçalanmış beton, eğer içeriğinde katkı maddeleri yoksa yeni beton için kuru harç olarak da kullanılabilir.
  • Kağıt: Kağıt öncelikle kâğıt çamuru hazırlamak için, su içerisinde liflerine ayrılır. Eğer gerekirse içindeki lif olmayan yabancı maddeler için temizleme işlemine tutulur. Mürekkep ayırıcı olarak, sodyum hidroksit veya sodyum karbonat kullanılır. Daha sonra hazır olan kâğıt lifleri, geri dönüşmüş kâğıt üretiminde kullanılır. 1 ton kullanılmış kâğıt atığının geri dönüşümü sonucunda, 16 adet yetişmiş çam ağacı ve 85 metrekarelik ormanlık alan tahrip edilmeyecektir. Örneğin; Türkiye genelinde yılda 80 milyon çam ağacı ve 40.000 hektar ormanlık arazi korunmuş olabilecektir.
  • Plastik: Plastik atıklar öncelikle cinslerine göre ayrılarak geri dönüşüm işlemine tabi tutulur. Cinslerine göre ayrılan geri dönüşebilir plastik atıklar, kırma makinalarında kırılıp küçük parçalara ayrılır. İşletmeler bu parçaları direkt olarak belli oranlarda, orijinal hammadde ile karıştırarak üretim işleminde kullanabildiği gibi; tekrar eritip katkı maddeleri katarak ikinci sınıf hammadde olarak da kullanabilir. 1 ton plastik ambalaj atığının geri dönüşümü sonucunda 14000 kwh enerji tasarrufu sağlanmış olur. Örneğin; Türkiye genelinde tasarruf edilebilecek enerji miktarı yıllık 4 Milyon Megavattır.
  • Cam: Cam atıklar (şişe, kavanoz vb.) toplama kutularında toplanır ve bu atıklar renklerine göre ayrılarak geri dönüşüm tesislerine verilir. Burada atık ve katkı maddelerinden ayrılır. Burada cam kırılır ve hammadde karışımına karıştırılarak eritme ocaklarına dökülür. Bu şekilde tekrar cam olarak kullanıma geçer. Kırılan cam, beton katkısı ve camasfalt olarak da kullanılmaktadır. Camasfalta %30 civarında geri dönüşmüş cam katılmaktadır. Cam bu şekilde sonsuz bir döngü içinde geri dönüştürülebilir, yapısında bozulma olmaz. 1 ton cam atığının geri dönüşümü sonucu 100 litre benzin tasarrufu sağlanmaktadır. Örneğin; Türkiye genelindeki cam atıkların geri dönüştürülmesinden yıllık 30 milyon litre benzin tasarruf edilebilecektir.

Geri dönüşüm terim olarak, kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli geri dönüşüm yöntemleri ile hammadde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılmasıdır.
Tüketilen maddelerin yeniden geri dönüşüm halkası içine katılabilmesi ile öncelikle hammadde ihtiyacı azalır. Böylece insan nüfusunun artışı ile paralel olarak artan tüketimin doğal dengeyi bozması ve doğaya verilen zarar engellenmiş olur. Bununla birlikte yeniden dönüştürülebilen maddelerin tekrar hammadde olarak kullanılması büyük miktarda enerji tasarrufunu mümkün kılar. Örneğin, yeniden kazanılabilir alüminyumun kullanılması alüminyumun sıfırdan imal edilmesine oranla %35'e varan enerji tasarrufu sağlamaktadır.
Atık malzemelerin hammadde olarak kullanılması çevre kirliliğinin engellenmesi açısından da önemlidir. Kullanılmış kağıdın tekrar kâğıt imalatında kullanılması hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini %35, su kullanımını %45 azaltabilmektedir. Örneğin bir ton atık kağıdın kâğıt hamuruna katılmasıyla 8 ağacın kesilmesi önlenebilmektedir.


Geri dönüşümün tarihçesi


Geri dönüşüme olan ihtiyacın başlamasında savaşlar nedeniyle ortaya çıkan kaynak sıkıntıları etkili olmuştur. Büyük devletler, II. Dünya Savaşı sırasında ülke çapında geri dönüşümle ilgili kampanyalar başlatmışlardır. Vatandaşlar özellikle metal ve fiber maddeleri toplama konusunda teşvik edilmişlerdir. ABD'de geri dönüşüm işlemi yurtseverlik anlayışında çok önemli bir yer edinmiştir. Hatta, savaş sırasında oluşturulan kaynak koruma programları, doğal kaynakları kısıtlı bazı ülkelerde (Japonya gibi), savaş sonrası da devam ettirilimiştir.

120px Plastic recyc 01svg


120px Recycling Code 41svg

Alüminyum


120px Recycling Code 20svg

Kağıt


120px Recycling Code 40svg

Demir



Geri dönüştürme metotları


Geri dönüştürme metodları her malzeme için farklılık göstermektedir:
  • Alüminyum: Atık alüminyum küçük parçacıklar halinde doğranır. Daha sonra bu parçalar büyük ocaklarda eritilerek, dökme alüminyum üretilir. Bu sayede atık alüminyum, saf alüminyum ile neredeyse aynı hale gelir ve üretimde kullanılabilir.
  • Beton: Beton parçalar, yıkım alanlarından toplanarak kırma makinalarının bulunduğu yerlere getirilir. Kırma işleminden sonra ufak parçalar, yeni işlerde çakıl olarak kullanılır. Parçalanmış beton, eğer içeriğinde katkı maddeleri yoksa yeni beton için kuru harç olarak da kullanılabilir.
  • Kağıt: Kağıt öncelikle kâğıt çamuru hazırlamak için, su içerisinde liflerine ayrılır. Eğer gerekirse içindeki lif olmayan yabancı maddeler için temizleme işlemine tutulur. Mürekkep ayırıcı olarak, sodyum hidroksit veya sodyum karbonat kullanılır. Daha sonra hazır olan kâğıt lifleri, geri dönüşmüş kâğıt üretiminde kullanılır.
  • Plastik: Plastik atıklar öncelikle cinslerine göre ayrılarak geri dönüşüm işlemine tabi tutulur. Cinslerine göre ayrılan geri dönüşebilir plastik atıklar, kırma makinalarında kırılıp küçük parçalara ayrılır. İşletmeler bu parçaları direkt olarak belli oranlarda, orijinal hammadde ile karıştırarak üretim işleminde kullanabildiği gibi; tekrar eritip katkı maddeleri katarak ikinci sınıf hammadde olarak da kullanabilir.
  • Cam: Cam atıklar (şişe, kavanoz vb.) toplama kutularında toplanır ve bu atıklar renklerine göre ayrılarak geri dönüşüm tesislerine verilir. Burada atık ve katkı maddelerinden ayrılır. Burada cam kırılır ve hammadde karışımına karıştırılarak eritme ocaklarına dökülür. Bu şekilde tekrar cam olarak kullanıma geçer. Kırılan cam, beton katkısı ve camasfalt olarak da kullanılmaktadır. Camasfalta %30 civarında geri dönüşmüş cam katılmaktadır. Cam bu şekilde sonsuz bir döngü içinde geri dönüştürülebilir, yapısında bozulma olmaz.

Kağıt'ın geri dönüşümü


  1. Tüketim sonrası çeşitli kâğıt,karton v.s ambalajlar
  2. Düzleştirerek ayrı toplama
  3. Kağıt liflerinin geri kazanılması
  4. Yeni kâğıt ürünler
  5. Geri dönüştürülmüş kâğıt karton ürünler

Kağıdın geri dönüşümü sonucunda


1 Ton kullanılmış kâğıt atığının geri dönüşümü sonucunda, 16 adet yetişmiş çam ağacı ve 85 metrekarelik ormanlık alan tahrip edilmeyecek.Böylelikle Türkiye genelinde yılda 80 milyon çam ağacı ve 40.000 hektar ormanlık arazi korunmuş olacak.


Plastik'in geri dönüşümü


  1. Tüketim sonrası çeşitli plastik ambalajlar
  2. Kaba sınıflandırma (PVC,PET,PE,PP ve DİĞERLERİ) gibi
  3. Hassas sınıflandırma
  4. Kırma öğütme
  5. Yıkama(temizleme) , Yüzdürme(çöktürme) ile ayırma
  6. Kimyasal (fiziksel) işlemler
  7. Geri Dönüştürülmüş plastik ürünler
  8. Yani Granül(PE) , Mikronizasyon (PVC) , Çapak veya sentetik elyaf (PET)

Plastiğin geri dönüşümü sonucunda


1 Ton plastik ambalaj atığının geri dönüşümü sonucunda 14000 kwh enerji tasarrufu sağlanmış olur. Ülke genelinde tasarruf edebilecek enerji miktarı yıllık 4 Milyon Megavattır.



Metal'in geri dönüşümü


  1. Tüketim
  2. Ayrı Toplama
  3. Manyetik Ayıklama
  4. Fabrikada Eritme
  5. Geri dönüştürülmüş Metal
  6. Yeni Metal Ürün



Metalin geri dönüşümü sonucunda


1 Ton metal atığın geri dönüştürülmesi sonucunda 1300 kg hammade tasarrufu sağlanır.Bu miktar Türkiye'de yıllık olarak toplam 2 milyon tona ulaşmaktadır.



Cam'ın geri dönüşümü


  1. Tüketim sonrası çeşitli camlar
  2. Ayrı Toplama
  3. Ayırma (Renkli,Renksiz)
  4. Yıkama (Temizleme)
  5. Öğütme
  6. Fabrika
  7. Geri dönüştürülmüş cam ürünler



Camın geri dönüşümü sonucunda


1 Ton cam atığının geri dönüşümü sonucu 100 lite benzin tasarrufu sağlanmaktadır. Türkiye genelindeki cam atıkların geri dönüştürülmesinden yıllık 30 milyon litre benzin tasarruf edilip.Ülke ekonomisine katkı sağlanmış olacaktır.



Alıntı
wikipedia.org