Arama


_KleopatrA_ - avatarı
_KleopatrA_
Ziyaretçi
11 Aralık 2009       Mesaj #11
_KleopatrA_ - avatarı
Ziyaretçi
1. Çokluk eki (-lar, -ler)

Çokluk eki kelimeler arasında bir ilgi kurmaz. İsmin karşıladığı nesnenin ya da kavramın sayısının birden fazla olduğunu gösterir: ağaç-lar, çocuk-lar, soru-lar, sokak-lar, düşünce-ler, gelen-ler, güzel-ler, öğrenci-ler vb.
Özbekler, Türkler, Ruslar; Konyalılar, köylüler gibi boy, millet ve yer adlarından sonra gelen -lar, -ler eki topluluk ve genelleme kavramı verir.
Kişi adlarından ve akrabalık bildiren isimlerden sonra getirilen -lar, -ler eki, -gil eki görevinde topluluk ve aile kavramı verir: Bahadırlar, Betüller, Yiğitler; annemler, dayımlar, teyzemler.
Tanınmış kişilerin adlarından sonra kullanılan çokluk eki, çokluk kavramıyla birlikte saygı ve benzerlik anlamı da verir: Fatihler, Mustafa Kemaller, Mimar Sinanlar, Tarık Buğralar.
Çokluk ekiyle kurulan ikilemeler de vardır: dağlar taşlar, eller ellerde, güzeller güzeli, yıllar yılı.
Teklik olarak kullanılması gereken kelimeler, bazı deyimlerde çokluk ekiyle kullanıldığında abartma anlamı verir: Dünyalar kadar iş var. Sıcaklar bastırdı. Havalar birdenbire değişti. Ateşler içinde kıvranıyordu.

Uyarı: Fiil çekiminde kip eklerinden sonra gelen -lar, -ler eki ise, eylemin kişisini gösteren, fiil çekimi ekidir. (çokluk 3. kişi eki). Çokluk anlamıyla fiil çekimlerinin hepsinde kullanılır: gelmeliler, sormuyorlar mı, bildiler, dinleyecekler mi, görmüşlerdi vb. gibi.