Güzel ahlak



PROF. DR. KAMİL ÇAKIN

Güzel ahlak Ahlak evrensel anlamda iyi, güzel ve doğru davranışlar bütünüdür. Ahlaklı insan da tüm yaşantısında; fikir, söz ve davranışlarında bu bütünlüğü göstermeye çalışan insandır. İslam dinini inanç, ibadet ve ahlak şeklinde 3 kısımda düşünebiliriz. İnanmak, tüm dinlerde olduğu gibi İslam` da da ilk adımı teşkil etmektedir. Çünkü inanmak, insanın yaratıklara değil, sadece Tanrı` ya boyun eğmesini sağlamakta ve kişiyi gerçek anlamda özgürleştirmektedir. Fakat Kur`an-ı Kerim`in de ifadesiyle, ` Ben inanıyorum ` demek insanın kemale ulaşması için yeterli bir şey değildir. Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: `İnandık demeyle başıboş bırakılacağınızı mı zannettiniz.` (75-Kıyamet 36). O halde inanmanın ardından, elbette ki Yüce Yaratan` a karşı gerekli sorumluluk ve ödevlerin yerine getirilmesi gelmektedir. Bu kısımda ibadetler yer almaktadır. Güzel ahlak sahibi olun Aslında insanoğlunun dünyaya getiriliş amaçlarından en önemlisi, kemale ererek en üst düzeyde bir insan olarak hayatını noktalamaktır. İnsanın kemalini onun güzel ahlaki vasıfları oluşturmaktadır; bir insan ne kadar güzel ahlak sahibiyse, kemale o kadar yakındır. İnsanı insan yapan güzel ahlaktır; inanç ve ibadet, insanı güzel ahlaka ulaştıran unsurlardır. İslam`da ahlak o kadar önemli bir yer tutmaktadır ki, gerek Kur`an-ı Kerim gerekse Hz. Peygamber güzel ahlak üzerine sık sık vurgu yapmıştır. Yüce Allah, `Ey Muhammed! Şüphesiz ki sen büyük bir ahlaka sahipsin` buyurarak Peygamber`inin ahlaki kişiliğine dikkat çekmektedir.
Bir başka ayette, `Andolsun ki, sizin için, Allah`a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah`ı çok zikredenler için Allah`ın Peygamber`i en güzel örnektir` (33-Ahzab 21) buyurulmaktadır. Lakabı Güvenilir Muhammed... Bu 2 ayete dikkat edecek olursak, Peygamberimiz`in ahlaki kişiliğinin ön plana çıkartıldığını görmekteyiz. Nitekim Peygamberimiz, İslam`ı Mekkeliler`e ilk defa tebliğ ederken onlara şöyle demişti: `Size şu tepenin ardında şehri isgale hazırlanan bir düşman kuvvetinin varlığından bahsetsem, bana inanır mısınız?` Mekkeliler şu cevabı vermiştir: `Bugüne kadar asla yalan söylemedin. Söyleyeceğin her şeye inanırız.` (Hamidullah, İslam Peygamberi, 97). Görülüyor ki, Peygamberimiz güzel ahlakı sayesinde Mekkeliler` e kendisini kabul ettirmiş, onlara örnek bir insan olmuştur. Mekkeliler de ona ` Güvenilir Muhammed` anlamına gelen ` Muhammedu`l-Emin` demişlerdir.
Peygamberimiz bir hadislerinde şöyle buyurmaktadır: `Ben ahlakın güzelliklerini tamamlamak için gönderildim.` (Muvatta, 2/904) . Bu sözleriyle Müslümanlık`ın en önemli ve ilk şartının ahlaki kişilik olduğunu ifade etmektedir. Peygamberimiz bir gün arkadaşlarıyla otururken, onlara `Benim için en sevgilinizi ve kıyamet gününde bana en yakın olanınızı haber vereyim mi?` diye sormuştur. `Evet, ey Allah`ın elçisi` dediklerinde şöyle buyurmuştur: `(Kıyamet günü bana en yakın olanınız) ahlakı en güzel olanınızdır.` (BuhEdebu`l-Müfred, 1/104). Peygamberimiz bir başka hadislerinde de güzel ahlaka dikkat çekerek şöyle demektedir: `İslam`ı en güzel olanınız, ahlakı en güzel olanınızdır.` (BuhEdebu`l-Müfred, 1/107). Yani ahlakı en güzel olan Müslüman en iyi Müslüman`dır.
Kendimizle, çevremizle ve tüm insanlıkla barışık yaşamanın ilk şartı, güzel ahlak sahibi olmaktan geçmektedir. İnsanın adalet sahibi olması, haksızlıktan uzak durması, emanete riayet etmesi, yalandan uzak durarak doğru sözlü olması, işinde ve çevresiyle ilişkilerinde dürüst davranması, dedikodu ve söz taşımak gibi kötü fiillerden sıyrılması gibi daha birçok şey, onun dünya ve ahiret mutluluğunun anahtarıdır.