Kıtalar - Avrupa - Tek Mesaj

Avrupa
MsXLabs.org & Temel Britannica & Vikipedi

Avrupa, Afrika'nın kuzeyinde, Asya'nın batısında ve Atlas Okyanusu'nun doğusunda bulunan ve kıtaya adını veren yarımadadır. Dünyanın yedi kıtası içinde ikinci küçük kıtadır. Yalnızca Avustralya, Avrupa' dan daha küçüktür. Asya'nın dörtte birinden küçük olan Avrupa'nın yüzölçümü 10.505.000 km²'dir. Alanının küçüklüğüne karşın, başka hiçbir kıta, çağdaş dünyanın gelişiminde Avrupa kadar etkili olmamıştır. Bazen Avrupa'nın ayrı bir kıta olmadığı, Asya'nın bir parçası olduğu ileri sürülür ve ikisine birden "Avrasya" adı verilir. Avrupa'nın daha az belirgin sınırları ile öteki kıtalardan farklı olduğu açıktır. Asya ile olan sınırı, Ural Dağları'nın doğu yamaçlarını, Hazar Denizi'nin kuzey kıyılarını ve Kafkas Dağları'nın kuzeyini izler, Karadeniz'i Kerç Boğazı ve İstanbul Boğazı arasındaki bir çizgi üzerinden geçer. Bu sınıra göre, Ural Dağları Avrupa'da; Kafkas Dağları ise Asya'da kalır.
Başka hiçbir kıta insanların yerleşimine Avrupa kadar uygun değildir. Çorak toprakları çok azdır ve öteki kıtalara göre, çok daha büyük oranda tarıma elverişlidir. Avrupa'da hâlâ, yararlı bir ürün olan kereste elde edilen geniş orman alanları vardır. Kıta, sanayileşmenin temeli olan kömür ve demir madenleri açısından zengindir. İklimi genellikle ılımandır; insanların açık havada çalışmalarını güçleştirecek kadar sıcak ya da soğuk olduğu çok az yer vardır.
Yaklaşık 80.000 km uzunluğundaki Avrupa kıyıları girintili, çıkıntılıdır; koylar kıtanın içlerine kadar uzanır. Avrupa'nın batı bölümünde hemen hiçbir yer, bir limandan çok uzakta değildir. Bu durum büyük bir balıkçılık sanayisi kurulmasını ve malların bir yerden ötekine ucuz ve kolayca taşınmasını sağladı. Batı uygarlığı Avrupa'nın Akdeniz kıyılarında başladı ve Avrupalılar tarafından dünyanın her yerine götürüldü. Bu olgular ve Avrupa' mn yoğun nüfusu, kıtanın insana gerekli olan şeylerle ne kadar iyi donanmış olduğunu gösterir.

Dünya üzerinde Avrupa'nın yeri

Ad: 541px-Europe_%28orthographic_projection%29.svg.png
Gösterim: 843
Boyut: 122.3 KB

Alan: 10.505.000 km² (3,930,000 sq mi) olan yüzölçümünün yaklaşık yarısını SSCB'nin Avrupa'daki toprakları oluşturur (Ural Dağları bu alanın içinde ama Kafkaslar dışındadır). Avrupa dünya karalarının yüzde 7'lik bir bölümünü kaplar.
Nüfus: 731,000,000 kişi. Dünya nüfusunun altıda birinin yaşadığı Avrupa nüfusu en yoğun olan kıtadır.
Yoğunluk: 70 kişi/km² (181/sq mi)
Doğal Yapı: En yüksek yeri olan Mont Blanc 4.807 metredir. Düzlükler Biskay Körfezi'nden Ural Dağları'na kadar uzanır. En uzun ırmakları: Volga 3.530 km; Tuna 2.825 km; Dinyeper ve Don'dur. 1.320 km uzunluğu ile Ren, Batı Avrupa'nın başlıca ırmağıdır.
Tarım ürünleri ve hammaddeler: Buğday, arpa, kök bitkiler, patates, meyve; çiftlik hayvanları; kereste; kömür, demir, doğal gaz, petrol ve öteki madenler.
Ülkeler: 50
Zaman Dilimi:
- EEZ (İzlanda)
- Moskova Zaman (Rusya)

Avrupa, Sami dillerde Erep (yahut Irib), güneşin battığı taraf anlamına gelir. Fenikelilerden Yunanlılara geçen bu ad, Yunanca'da Europa olmuş ve Ege Denizi'ne göre batıda bulunan ülkelere bu ad verilmiştir.
Ayrıca mitolojide Finike kralı Agenar ile Telepassa'nın kızının adıdır. Boğa şekline giren Zeus tarafından İda'ya kaçırılmış, Zeus'tan Minos, Sarppedon ve Rhadamnthys isminde üç oğlu olmuştur; adı bu yarımadaya verilmiştir.

Avrupa'nın uydudan çekilen görüntüsü

Ad: 764px-Europe_satellite_orthographic.jpg
Gösterim: 859
Boyut: 61.7 KB

Haritaya bir göz atıldığında Avrupa'nın birbirinden çok değişik ve neredeyse birbirine eşit iki parçaya bölündüğü görülür. Okyanuslara kapalı olan doğu bölümü, Asya'ya doğru açılır. Bir zamanlar Asyalı akıncıların istilasına uğrayan bu yerlerde daha sonraları, Asya'nın içlerine kadar uzanan Rus İmparatorluğu kuruldu. Okyanus ve denizlerle sınırlı olan batı bölümünde yaşayanlar, batıya yönelmek, denizaşırı yerlerle ticaret yapıp, oralara yerleşmek eğiliminde oldular.
Avrupa'nın doğusu, kuzeyde Kuzey Buz Denizi'nden, güneyde Karadeniz'e kadar kesintisiz bir düzlük olarak uzanır. İklim ve yeryüzü şekilleri gibi coğrafi koşullar da bir yerden ötekine çok az değişiklik gösterir. Buna karşılık batıda alçak ovalardan, yüksek dağ sıralarına; derin vadilerden yüksek, geniş bozkırlara geçilir. Bu nedenle, birbirine yakın yerlerdeki insanların yaşam biçimleri büyük farklılıklar gösterir. Batıda iklim daha yumuşak ve daha nemlidir.

Tarihi
Öteden beri büyük krallık ve imparatorluklara beşiklik yapmış bu yarımada, endüstri devriminden sonra da, gelişmişliğini korumuş ve diğer tüm kıtalara göre endüstrileşmesini kısa sürede tamamlamıştır.
Avrupa'nın önemi, konumu, yüz ölçümü, doğal kaynakları, nüfusu ve fiziki özelliklerinden değil, sahip olduğu insan kaynağı ve onun niteliklerinden ileri gelmektedir. İyi eğitilmiş insanlardan oluşan nüfus, bilim ve teknolojide göstermiş olduğu ilerlemeler sayesinde, ekonomik yönden de gelişmiş ve yüksek bir hayat standardına ulaşmıştır. Doğal kaynakları görece az olan Avrupa, bu gelişmesini tamamen eğitimli insan kaynağına ve sömürgecilik sisteminin kazanımlarına borçludur. Günümüzde dünyanın en büyük güç odağı olan ABD'nin halkı da çok büyük oranda Avrupa kökenlidir. Ayrıca bilimsel ve teknolojik gelişmelerin kilometre taşları olan önemli buluşların çoğu da Avrupalılar tarafından gerçekleştirilmiştir. Avrupa ülkelerinin her yönden birleşmesini amaçlayan ve bu yolda önemli aşamalar gerçekleştiren Avrupa Birliği, Avrupa'nın yeryüzündeki gücünü ve önemini daha da artırmaktadır.
1990 yılına kadar (Soğuk Savaş'ın bitimi) Avrupa'da birbirinden farklı siyasal ve ekonomik sistemler ve bunların temsilcilerinden oluşan bloklar mevcuttu. Bunlardan biri, şimdi de mevcut olan çok partili demokratik sistemi ve serbest piyasa ekonomisini uygulayan Batı Bloku, diğeri ise tek partili sosyalist siyasal sistemle sıkı bir devletçi ekonomiyi uygulayan Doğu Bloku'ydu. Ancak Doğu Bloku'nun lideri olan SSCB'nin ekonomik ve siyasal sisteminin iflas etmesiyle doğu bloğu da çökmüştür. Eski Doğu Bloku ülkeleri, ekonomik ve siyasal sistem olarak Batı Bloku'na yakınlaşma yolunda önemli adımlar atmışlardır. Çok partili demokratik sisteme ve serbest pazar ekonomisine geçiş yapmanın sancıları büyük oranda atlatılmıştır. Avrupa Birliği'ne yapılan başvurular olumlu karşılanmış ve başvuran ülkeler ile AB arasında uyum çalışmaları sürdürülmektedir. Doğu Bloku'nun askeri örgütü olan Comecon da dağıtılmış ve eski Doğu Bloku ülkeleri, Batı Avrupa'nın askeri örgütü olan NATO'ya girmek için başvuruda bulunmuşlar, bu konuda önemli gelişmeler sağlamışlardır. Böylece Avrupa'da 1990 öncesinin askeri, ekonomik ve siyasi kutuplaşması önemli ölçüde ortadan kalkmıştır.

MsXLabs Üye Girişi