Tolunoğulları Vikipedi, özgür ansiklopedi&
derleme
(Arapça:
الطولونيون al-Tūlūnīyūn), Mısır'da kurulmuş İslam devletidir. Kurucuları, yöneticiler ve askerler Türk kökenli olmasına rağmen, halkı çoğunlukla arap olmak üzere diğer yerli unsurlardır. Türkler tarafından Mısır'da kurulan ilk devlettir. Bu devletin döneminde Mısır bayındır hale getirlmiş, han, hamam, cami gibi sosyal ve dini tesislerle donatılmıştır.
- Kuruluş tarihi: 868
- Kuruluş bölgesi: Mısır
- Başkent: Fustat (Kahire)
- Kurucusu: Ahmed bin Tolun
- Yıkılışı: 905
En güçlü dönemi kurucusu Türk asıllı Fergana'dan gelme asker kölesi[1] olan Ahmed bin Tolun dönemidir. Mısır, Tolunoğullarıyla birlikte ilk kez bağımsız olarak yönetilmiştir. Ahmet bin Tulun ekonomi alanında yaptığı düzenlemeler ile Mısır tarihinde yer edinmiştir. Bu dönemde Filistin, Bingazi, Suriye (878'den itibaren), Antakya ve Mersin alınmıştır.
Oğlu Humareveyh döneminde elden çıkan Suriye tekrar geri alınmıştır. Bu dönemde ekonomik kökenli ayaklanmalar çıkmıştır.
905'de Abbasiler tarafından yıkılmıştır.
Hükümdarlar - Ahmed bin Tolun (868–884)
- Humareveyh (884–896)
- Abu l-Aschir (896)
- Harun (896–904)
- Şaban (904–905)
Alıntı
Tolunoğulları (875-905)
Abbasi Halifeliği sınırları içerisinde kurulan müstakil ilk Türk devletinin kurucusu Tolunoğlu Ahmet'tir. Oğuz Türklerinden olan Tolun, Halife Mu'tasım zamanında cesareti ve bilgisi ile ün yapmış bir kişiydi.
Aynı şekilde cesur ve kültürlü olan oğlu Ahmet, ordu komutanı iken, Mısır'a vali tayin edilmişti. Ahmed Mısır'ı başarıyla yönetmiş ve kuvvetli bir ordu kurmuştu. Bağdat ile arası açılınca bağımsızlığını ilân etti (875-884). Mısır maliyesini düzeltip, halkı darlıktan kurtardığı için oldukça seviliyordu. Kısa zamanda Suriye ve Çukurova yöresini ele geçirdi. Ahmet'ten sonra yerine geçen oğlu Humâreveyh zamanında devletin sınırları Toroslara ve Irak'a kadar genişledi. Ancak onun yerine geçenler devleti koruyamadılar. Nihayet 905 yılında Abbasi kuvvetleri Mısır'a girerek Tolunoğullarına son verdiler.
