HAYVANLARIN SOKMA VE ISIRMALARINA İLK YARDIM
KÖPEK ISIRMASINDA : Isırılan yeri sabun ve su ile yıkayın. Köpeği tespit edip karantina altına alınmalıdır. Hastaneye gidin. Kuduz ihtimaline karşı aşı olun. Kuduz:Yarasa ısırmasından, yalamasından ya da yarasaların dolaştığı mağaranın havasının solunmasından bulaştığı bildirilmiştir. AKREP SOKMASINDA : Kişiyi yürütmeyin. Isırılan yerin yukarısına eşarp yada mendil bağlayın. Sokulan yere amonyak sürün. Gerekli ise yapay solunum yapın. Hastaneye gidin. ARI SOKMASINDA : Çok duyarlı kişilerde ölüm görülebilir. Sokulan bölgeyi hareket ettirmeyin. Üzerine buz koyun. Amonyak sürün. Daha sonra yemek sodası eritilmiş su ile pansuman. Gerekli ise yapay solunum yapın. Ağız, boğaz sokulmuşsa, astımınız varsa, birden fazla arı tarafından sokulmuş iseniz hemen hastaneye gidin. KEDİ ISIRMASI :Musluk suyu ile bolca yıkayın. Temiz pansuman koyun. Isırılan yeri kalp seviyesinden yüksekte tutun. Buz koyun. Hastaneye gidin. FARE ISIRMASI:Musluk suyu ile yıkayın. Temiz pansuman koyun. Isırılan yeri kalp seviyesinden yüksekte tutun. Hastaneye gidin.
ÖRÜMCEK ISIRMASINDA:Dişi siyah örümcek zehirlidir. Zehri sinir sistemine etki eder. Sokulan yeri oynatmayın. Üzerinden eşarp, kravat ile bağlayın. Buz koyun. Yemek sodası eritilmiş su ile bir bez konursa ağrı azaltılabilir. Gerekli ise yapay solunum ve kalp masajı yapılmalıdır. Hastaneye gönderin. YILAN ISIRMASI:En tehlikeli olanı engerek yılanının sokmasıdır. Geceleri avlanmaya çıkar. Başı üçgen şeklinde olup üst dudağında uçta ve yukarı kalkık pullu yumuşak bir boynuzu vardır. Esas rengi boz olup sırtında uç ucuna dizili ve baklava şeklinde siyah bir şeridi vardır. Çok zehirlidir. Isırılan yerde ağrı, yanma duygusu, şişlik, morluk olur. Diş izleri görülür. Yılan zehrinde etki yapan toksinler 1-Sinir sistemine etki yapan toksin(nörotoksin):Solunum merkezini felç eder. Kan dolaşımını etkiler. Bazı sinir hücrelerinin ölümüne yol açar. 2-Dolaşım sistemine etki yapan toksin(hemorojik):Kanın kıl kökü damlarlarından dışarı çıkmasına ısırılan yerin mor görünmesine neden olur. 3-Kanın pıhtılaşmasına etki eden toksin(koçgulin):Kanın damar içinde pıhtılaşmasına yol açar.(entikoagulin) kanın pıhtılaşmasını önler. 4-Kan hücresine etki eden toksin(hmolisi):Kanın kırmızı hücrelerinin parçalar. · Hücre zehri olan toksin kangrene yol açar. En çok sinir sistemine ve kan sistemine etki yapar. İnsanda uyuklama, mide bulantısı, kusma ve solunum kaslarında felç, solunum durması ve ölüm olabilir. İlk yardım: Sırt üstü yatırın. Oynatmayın. Tespit edin. Isırılan yeri kalp seviyesinden yüksekte tutun. Isırılan yukarısına eşarp, kravat ile sıkın. Yılan zehri lenf damarlarıyla yayılır. 1,5 saatten fazla sıkmayın.,her yarım saatte bir 5-10 dakika gevşeterek zehrin yavaş yavaş vücuda yayılmasının sağlayın. Yılan serumu uygulandıktan sonra turnike uygulamayın. El ve ayak parmaklarına turnike uygulamayın. Isırılan yeri kaynatılmış soğutulmuş su ile bolca yıkayın. Buz uygulayın. Isırılan kişiyi kesinlikle sarsmadan, ısırılan yeri oynatmadan hastaneye kaldırın. Masaj yapmayın. Isırılan yerin emilip-kesilmesi:Pek faydası yoktur. Yaranın iltihaplanması, damar, sinirlerde yaralanmaya yol açar. Yardımı yapan kişide zehirlenir. Yılan serumu ölüm oranını % 10 kadar düşürür. Gereksiz yere yaptırılmamalıdır. İlerde tekrar yılan serumu yapılması gerektiğinde alerjik durumlar olur. Isırılan yerdeki şişlik ve morluk yukarıya doğru ilerlemişse turnikeyi daha yukarı koyun. Alkollü içki vermeyin. Isırılan yeri ateşle dağlamayın. Mümkünse ısıran yılanı öldürün., kuyruğundan tutarak kaşıyın. Yılanın cinsinin tespiti hakkında bilgi verin. Kişi en az 6-8 saat gözlem altında tutunuz. Zehrin etkisi geçtikten 2-3 gün sonra ısırılan yeri kalp seviyesinden yukarı kaldırın. 
