''-ki'' bağlacı hakkında bilgi verir misiniz?

Alıntı

Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

Ki eklerine biraz örnek veribilirmisiniz ?

"Kİ" Bağlacı Hakkında Bilgi

Burada öncelikle ayrı yazılan ve bağlaç görevinde kullanılan "ki" kelimesinden
bahsedeceğim. Oysa, Türk dilinde kullanılan üç farklı "-ki" eki vardır.
Bu, üç ayrı görevde kullanılan "-ki" eki sadece bağlaç olarak kullanıldığında
kelimeden ayrı yazılır.

"Ki" bağlacı ayrı yazılması ve cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamını
bozmaması gibi özellikleriyle "de" bağlacına benzer. Bununla birlikte,
cümleden çıktığında cümleden çıktığı hiç anlaşılmaz diyemiyoruz. Yine,
"de" bağlacında olduğu gibi cümleden çıktığında kimi zaman cümlenin
anlamında bir daralma meydana getirir fakat, cümlede bozukluğa yol
açmaz. Mesela:

Bir yemek yapmış ki, yeme de yanında yat. cümlesinde "-ki"
bağlacı çıkarıldığında

Bir yemek yapmış, yeme de yanında yat. biçimini alır ki,

cümlenin anlaşılırlığında hiçbir bozulma meydana gelmez. Ama cümledeki
abartma anlamının yok olduğu kavranabiliir. Fakat birleşik yazılarak sıfat
ve ilgi zamiri yapan "-ki" eki cümleden çıkarıldığında cümle bozulur,
cümle düşük hale gelir. Mesela:

Sendeki kitabı bir süre ödünç alabilir miyim? (Sıfat yapan "-ki" eki)
Ayağındakiler çok boyasız, niçin boyatmadın? (İlgi zamiri yapan "-ki" eki)

cümlelerinde "-ki" ekini çıkardığımızda cümlenin anlamı bozuluyor:

Sende kitabı bir süre ödünç alabilir miyim?

Sıfat Yapan "-Ki" Eki
Sıfat yapan "-ki" eki daima kelimeye bitişik yazılır ve çoğunlukla
kelimede ismin "-de" halinden sonra gelir. Bu ekle meydana getirilen
kelimenin bir ismi belirttiğini sanırım söylemeye gerek yok:

Karşıdaki patika daha kısa gözüküyor.
sıfat isim

Önceki örnek de konuyla ilgiliydi
sıfat isim

Burada "-ki" eki çıkarıldığında, cümlede anlatılmak istenen ifadenin
yok olduğunu ve cümlenin düşük bir hale geldiğinin farkındasınız.

Zamir Yapan "-Ki" Eki

Bu eke ilgi zamiri de denir. İlgi yoluyla "-ki" ekinin, bir ismin yerini
tutması sebebiyle böyle adlandırılmıştır. Mesela, aşağıdaki
örneklerde bu ekin nasıl bir ismin yerini tuttuğunu göreceğiz:

Benim çantamın rengi siyahmış, seninki ne renk?

Yukarıdaki örnekte "-ki" eki çanta kelimesinin yerini tutmuştur.
Eğer bu eki kullanmamış olsaydık mutlaka çanta ismini söylemek
zorunda kalacaktık:

Benim çantamın rengi siyahmış, senin çantan ne renk?

Zamir yapan "-ki" eki daima kelimeye bitişik yazılır ve mutlaka
bir ismin yerini tutar. Bu ek de kelimeden çıkarıldığında, cümlenin
anlatımında bir bozukluk meydana gelir ve düşük bir cümle olur.

Ayağında ler çok boyasız, niçin boyatmadın?

MsXLabs Üye Girişi