Cenaze Nedir?

ÖLÜM ANI

Ölüm anı, dünya hayatının sonu ve ahiret hayatının başlangıcıdır. Bu açıdan ölüm döşeğindeki hastanın, ebedi yolculuğa ruhen hazırlanmasına yardımcı olunmalıdır. Zira hastaya gösterilen sevgi, saygı ve hoşgörü eksenli yaklaşım tarzı dinimizce sevap kazandırıcı eylemlerden sayılmaktadır. Ayrıca hastaya söylenecek sözlere dikkat edilmeli, ümitsizliğe düşürücü, gönül kırıcı sözlerden kesinlikle kaçınılmalıdır. Allah'ın rahmetinden, affından, bağışlamasından bahsedilmeli ve mümkün olduğu kadar ona dua edilmelidir. Sonuç itibariyle ölüm döşeğindeki hastanın son yolculuğunda moralinin yüksek olması sağlanmaya çalışılmalıdır.

ÖLÜM ESNASINDA YAPILACAK İŞLEMLER

Ölmek üzere olan kişi, mümkünse yüzü kıbleye gelecek şekilde sağ yanına çevrilir. Bu mümkün değilse, başı hafifçe yükseltilip ayakları kıbleye doğru uzatılarak sırt üstü yatırılır. Eğer bu şekilde de mümkün değilse sıkıntı verilmeyecek şekilde en uygun konumda yatırılır. insan için en zor durum olan can verme esnasında, ölüm döşeğindeki hastanın ağzı genellikle susuzluktan kurur. Hastanın hizmetinde bulunanlar az miktarda suyla sık sık onun ağzını ısatmalı ve hararetini gidermelidir.
Aynı şekilde hastanın yanında onun duyacağı bir ses tonuyla Kelime-i Tevhid ile Kelime-i Şehadet telaffuz edilerek hatırlatılmalıdır. Zira Peygamberimiz, "Siz ölmekte olana "Kelime-i Tevhid"i telkin edin, hatırlatın" buyurmuştur (Müslim, "Cenaiz", 1). Bu hatırlatma sırasında hasta asla zorlanmamalıdır. Şayet kendisi söyle- yebiliyorsa, hatırlatmaya da gerek yoktur. Bilindiği gibi Kelime-i Tevhid "La ilahe illallah"; Kelime-i Şehadet "Eşhedü enlâilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve rasû- lüh" cümlelerinden oluşmaktadır.
Hastanın yanında Kur'an da okunabilir. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.), "Ölülerinizin (ölmek üzere olan hastalarınızın yanında Yâ Sin (suresini) okuyunuz" buyurmuştur (îbn Mace, "Cenaiz", 4).
Kur'an okumak, özellikle hastanın ve etrafın- dakilerin üzüntüsünün azalmasına neden olur. Samimi bir kalp ile okunan ve huşu içinde dinlenen Kur'an, kalpleri Allah'a yöneltir ve İslam'ın inanç esaslarını yeniden hatırlatır. Bununla birlikte hasta, ölüm anı yaklaştıkça yanında bulu

nanları tanımakta zorlanabilir, hatta birtakım sıkıntılar da çekebilir. Ölüm anında çekilen bütün sıkıntılar, kişinin günahlarına kefaret, manevi derecesinin yükselmesine ve günahlarının affedilmesine vesile olacaktır.
Ayrıca kişinin ölüm anında acı çekip çekmemesi durumundan hareketle, halk arasında "falanın ölümü kolay oldu, falan çok zor can verdi. Filanın yüzü nurlandı" vb. sözlerle ölünün iyi veya kötü insan olduğu hakkında bazı yorumlar yapıldığı görülmektedir. Ölüm anında yaşananlar dikkate alınarak buna benzer yorumlar isabetli değildir. Bu sözlerle ölünün yakınları rencide edilmekte ve insanların gönüllerine kuşku düşürülmektedir. Çünkü ölünün akıbeti hakkındaki doğru ve kesin bilgiyi Allah (c.c.)'tan başka hiç kimse bilemez.
Ölüm anında kişinin yüz ifadeleri değişebilir ve tam olarak anlaşılamayan sözler söyleyebilir. Bütün bunlar hastalığın etkisiyle olabileceği gibi, kişinin dünyada işlediği amellerle ilgili de olabilir. Bu durum, insanların kesin hükme varamayacakları bir konu olduğundan, hastanın kötülüğüne yorumlanmamalıdır. Çünkü hasta psikolojik, biyolojik vb. birçok faktörden etkileneceğinden dolayı, ölüm anında yaşadıkları, kişinin iyiliğine ve kötülüğüne kesin bir delil olarak kabul edilemez.

ÖLÜM HABERİ

Ölüm döşeğindeki kişinin yakın akrabalarına haber verilerek helalleşmelerine imkân verilmelidir. Ayrıca hastanın yakın akrabaları ve sevdiği kişilerin yanında bulunmaları hastanın öz güvenini artırabilir ve ölüm korkusunu azaltabilir. Kişi vefat ettikten sonra ise, cenaze ile ilgili hizmetlerin görülmesi ve dini görevlerin yerine getirilmesi için eş, dost, akraba ve arkadaşlarına uygun bir şekilde ölüm haberi ulaştırılmalıdır. Ölüm haberi, cami minaresi ve belediye hoparlörü vb. vasıtalarla yapılabileceği gibi gazete ve internet gibi iletişim araçlarıyla da yapılabilir.

MsXLabs.org & DİB

MsXLabs Üye Girişi