Yunus (Delphinus)
Delphinidae familyasının büyük bölümü ile Platanistidae ve Stenidae familyalarım oluşturan küçük balinaların ortak adı.
Suyu yararak ilerlemelerine çok uygun, zarif biçimde gelişmiş gövdeleri ve gaga biçimini almış burunları en ayırt edici özellikleridir. Daha kaim gövdeli, genellikle daha küçük yapılı ve kısa burunlu olan musurlar da bazen yunus adı altında toplanır.
Yunuslar zeki, oyuncu, insana dostluk gösteren hayvanlar olarak önlenmiştir. Bayağı yunus (Delphinus delphis) ve şişe burunlu yunus (Tursiops truncatus) en tanınmış türlerdir. Delphinidae familyasında yer alan her iki tür de sıcak ve ılıman bölge denizlerinde geniş bir coğrafi dağılım gösterir. Yunusların yalnız bu iki türü Türkiye’yi çevreleyen tüm denizlere yayılmıştır. Bunlar olasılıkla Aisopos, Herodotos ve Plinius gibi Antik dönem yazarlarının yapıtlarında denizde kaybolan insanlara yardım ettiğini ya da çocukları sırtına aldığını belirttikleri yunus türleridir.
Delphinidae familyasında hemen hemen tüm denizlere dağılmış 32 dolayında yunus türü bulunur. Bu yunuslar genellikle Delphininae altfamilyası altında toplanır. Çoğunun üst bölümleri boz, siyahımsı ya da kahverengi, alt bölümleri daha açık renk, uzunluğu 1-4,5 m’dir. Üstçenesinde diş bulunmayan bir tür (Grampus griseus) Delphininae altfamilyasında yer almakla birlikte küt burnundan ötürü musurlara çok benzer. Geniş bir dağılım gösteren bu türe Karadeniz’de de rastlanır. Açık boz gövdesini kaplayan bıçak yarasına benzer birbirini kesen izler tanınmasını kolaylaştırır.
Delphininae üyeleri büyük ölçüde balıklarla beslenir ve sayısı 2-3 ile birkaç yüz arasında değişen sürüler halinde dolaşır. Bazıları gemilerin yanında yüzerek yaptıkları gösterilerle dikkat çeker. Şişe burunlu yunus ağzının yanlarındaki kıvamlardan ötürü sürekli gülümsüyor izlenimi verir. Bu tür okyanus akvaryumlarında (osenaryum) yaygın biçimde gösteri amacıyla kullanıldığı gibi kavrama yeteneği, ses ve sesüstü dalgalarla türdeşleri arasında iletişim kurabilme özelliği nedeniyle bilimsel araştırmalara konu olmuştur.
Irmak yunusları adıyla tanınan Platanistidae üyeleri dört ayn cins altında toplanan dört türden oluşur. Güney Amerika ve Asya’da, büyük ölçüde tatlı sularda yaşayan bu yunuslann burnu ince uzun, gözleri körelmiştir.
Stenidae üyeleri ise üç cins altında toplanan sekiz türden oluşur. Az tanınan bu yunusların da burnu ince uzundur. Tropik bölgelerdeki ırmaklarda ve denizlerde yaşarlar. Bu grup bazen Delphinidae familyası içinde sınıflandırılmaktadır.
Son düzenleyen Safi; 17 Mart 2017 00:38
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
