Arama

Zarf (Belirteç) Nedir? - Tek Mesaj #4

The Unique - avatarı
The Unique
Kayıtlı Üye
17 Mayıs 2010       Mesaj #4
The Unique - avatarı
Kayıtlı Üye
Zarf (Belirteç)
Fiilleri,fiilimsileri, sıfatları yada kendi türünden sözcükleri anlamca etkileyen sözcüklerdir.
Çekim eki almazlar. (Zaman zarfı hariç) Alırlarsa adlaşırlar.

Zarfların Fiilleri Nitelemesi;

Hızlı yürüyorsun.

Zarfların Fiilimsileri Nitelemesi;
Hızlı yürürken düştü. (Yürürken zarf-fiildir. Yani fiilimsidir.)

Zarfların Sıfatların Derecesini Bildirmesi;
En güzel araba. (Burada “en” kelimesi “güzel” sıfatının derecesini bildirdiği için zarf olur.)
En güzel, daha güzel, pek güzel, çok güzel, gayet güzel

Zarfların yine Zarfların Derecesini Bildirmesi;
Çok hızlı yürüyorsun.
En hızlı, daha hızlı, pek hızlı, çok hızlı, gayet hızlı
Görüldüğü gibi zarflar, fiilleri ve fiilimsileri niteleyebilir; sıfat ve zarfların derecesini bildirebilir.
Derece bildiren zarflara “derecelendirme zarfı” da denmektedir.

ZARF ÇEŞİTLERİ
  • Durum Zarfı (Hal Belirteci)
  • Zaman Zarfı (Zaman Belirteci)
  • Yer-Yön Zarfı (Yer Yön Belirteci)
  • Azlık-Çokluk Zarfı (Miktar Zarfı)
Durum Zarfı (Hal Zarfı)
Fiillerin, fiilimsilerin durumunu, niteliğini bildiren zarflardır.
"Nasıl?” sorusuna cevap verirler.
  • Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden. (Nasıl çıkacaksın?)
  • Bebek mışıl mışıl uyuyor. (Nasıl uyuyor?)
  • Malzemelerini düzenli kullanır. (Nasıl kullanır?)
  • Anlayabilmem için yavaş konuş. (Nasıl konuş?)
  • Ucuz gördüklerini aldı. (Nasıl gördüklerini?)
  • Öfkeyle kalkan, zararla oturur. (Nasıl kalkan?, Nasıl oturur?)
Not: Zarfın, etkilediği kelimeden hemen önce gelmesi şart değildir.
  • Güzelce yerine oturdu. (araya “yerine” kelimesi girmiş.)
Not: Bazı durum zarfları “niçin?” sorusunun cevabı olabilir.
  • Coşkusundan, yere göğe sığmıyordu.
Not: Olasılık, kesinlik veya dilek bildiren kelimeler durum zarfı olarak ele alınabilir.
  • Belki o da bir gün beni anlar.
  • Onu mutlaka görmeliyim.
Zaman Zarfı
Fiilin yada fiilimsinin gerçekleştiği zamanı bildiren zarflardır.
“Ne zaman?, Ne zamandan beri?, Ne zamana kadar?” Sorularına cevap verirler.
  • Hemen yanıma gel.
  • Artık ÖSS'ye daha ciddi hazırlanacağım.
  • Yarın, hepimiz için daha iyi olacak.
  • İşleri nedeniyle eve geç döndü.
  • Biz eskiden, su içerdik testiden.
  • Daha yanıma uğramadı.
  • Yanlış düşündüğümü sonra anladım.
Not: Zaman bildiren sözcük, eylemi etkilemeden kullanılırsa, “isim” olur.
  • Yaz mevsimi kurak geçeceğe benziyor.
  • Gecenin karanlığı bizleri korkutuyordu.
Not: Zaman zarfları diğer zarflardan farklı olarak hal eki alabilirler.
  • Sabah-tan yola çıkacağız.
  • Akşam-a, gideceğimiz yere varırız.

Yer-Yön Zarfı
Eylemin genellikle yönünü belirten zarflardır.
“Nereye?” sorusuna cevap veren “ileri, geri, içeri, dışarı, aşağı, yukarı, öte, beri” sözcükleri yer-yön zarfı kabul edilir.
Bu tür zarfların hal eki almaması gerekir. Alırlarsa adlaşırlar. Bazen de sıfat olarak karşımıza çıkabilirler.
  • Misafirler yukarı çıktı. (Yer-yön zarfı)
  • Masayı geri çekelim. (Yer-yön zarfı)
  • İleri git de, biz de oturalım. (Yer-yön zarfı)
  • Aşağısı beni korkutuyor. (isim)
  • İçeriye alalım. (isim)
  • Aşağı yoldan gidelim. (sıfat)
  • Geri vitese alıp, gaza bastı. (sıfat)
Not: “Sağa-sola” kelimeleri yer-yön bildiriyor gibi görünse de, ek aldıkları için yer-yön zarfı sayılmazlar.

Azlık-Çokluk Zarfı (Miktar Zarfı)
Miktar veya derecelendirme bildiren zarflardır.
“Ne kadar?” sorusuna cevap verirler.
  • Bu sınava çok çalıştık.
  • Verileni az görmeni kabul edemem.
  • Biraz gelebilir misin?
  • Daha güzel insanlarla beraberim. (Derecelendirme yapmış.)
  • En yavaş yürüyen oydu. (Derecelendirme yapmış.)
  • Daha yaşlısını görmedim. (Derecelendirme yapmış.)
  • Pek sevimli bir çocuk olmuş. (Derecelendirme yapmış.)
  • Gayet samimi bir ortam oluştu. (Derecelendirme yapmış.)
  • Oldukça kolay bir sınavdı. (Derecelendirme yapmış.)
  • Az zamanda çok mesafe aldı. (Sıfat)
  • Azı, bizim yaptıklarımızı fark etti. (Zamir)
Soru Zarfı:
Zarfları bulmak için kullandığımız “Nasıl?, Ne zaman?, Ne kadar?, Nere(ye)?, Niçin?, Niye?” gibi soru kelimeleri fiili yada fiilimsiyi etkilediğinde soru zarfı olur.
  • Bugünlere nasıl geldiniz?
  • Son kitabı ne zaman çıkmıştı?
  • Bunları bana niçin yapıyorsun?
  • Maça girebilmek için ne kadar beklediniz?
  • Bu saate kadar neden uyumadınız?
“Ne” sözcüğü “niçin” anlamında kullanılırsa soru zarfı olur.
  • Ne bakıyorsun yüzüme?
“Neden” sözcüğü “neyden” anlamında kullanılırsa, soru zamiri olur.
  • Bu çorbayı neden yapmışlar?
  • (Cevap mercimekten ise: Soru zamiri
  • Cevap acıktıkları için ise: Soru zarfı olur.)
Son düzenleyen Safi; 15 Ekim 2016 00:48
Bir bildiğim varsa hiç bir şey bilmediğimdir. (: