Doğum: 1809, Sorotçintsi / Poltava
Ölüm: 1852, Moskova
Rus yazar.

Ukraynalı küçük bir toprak sahibi olan babası 1825'te ölünce, annesiyle birlikte Petersburg'a yerleşti (1828). Lisede öğrenciyken şiirler, oyunlar, tarihî öyküler yazmaya başladı. Çeşitli memurluklar yaptı. 1831'de "Veçera na Hsutore Bliz Dikanka"nın (Dikanka Yakınındaki Çiftlikte Akşamlar) ilk bölümünü, 1832'de de ikinci bölümünü yayımladı. Bu öykülerde Gogol, birçok çocukluk anısını kullanarak, Rus köy yaşantısından gerçekçi tablolar çizdi. Ünü birden parladı.

1835'te ikinci öykü kitabı "Mirgorod" ve Ukrayna tarihiyle ilgili "Arabeski" adlı kitabı yayımladı. "Mirgorod", Gogol'un ününü daha da pekiştirdi. Bu kitap içindeki "Taras Bulba" adlı öykü, eleştirmenler ve halkça büyük ilgiyle karşılandı. 1834'te başlayıp 1841'de tamamladığı "Şinel" (Palto), Rus öykücülüğü üzerine büyük etki yaptı. "Revizor" (Müfettiş) adlı yapıtı 1836'da oynandı. Rus bürokrasisini yeren oyun, çok derin yankılar uyandırdı. Petersburg'da bazı çevrelerin gösterdiği ters tepki üzerine ağır bir iç bunalım geçiren Gogol, ülkesinden ayrıldı. Almanya'ya, oradan da isviçre ve Fransa'ya gitti, sonra İtalya'ya geçti. 1839 Eylül ayında Moskova'ya dönüşünde, yine anlayışsızlıkla karşılanınca Viyana'ya, oradan da Roma'ya gitti. Ama bu üzüntülü günlerde "Mertvye Duşı"nın (Ölü Canlar) birinci bölümünü bitirmekten geri kalmadı. 1841 Eylülü'nde Moskova'ya dönen Gogol, yapıtını birtakım değişikliklerden sonra sansürden geçirerek 1842'de yayımladı. "Ölü Canlar"ın yayımlanışı, Gogol'un hayatta şaşırıp bocaladığı devreye rastlar. Bütün gün İncil okuyordu. Hac için Kudüs'e gitmeyi tasarlıyordu. Birdenbire Petersburg'a, oradan da Roma'ya gitmek üzere yola çıktı. Roma'da "Ölü Canlar"ın II. bülümünü yazarak "ölü bir can" olan Çiçikov'u "yaşayan bir can" hâline getirmek ve böylece kendi ruh huzurunu kazanmak istiyordu. Tam o sırada, yapıtın yayımlanan bölümü için ileri sürülen yargıları öğrendi. Coşumcular onu edebiyata ihanet etmiş olmakla suçluyorlar, "Taras Bulba" gibi bir yapıtı yazmış olan bir sanatçının, bu kadar iğrenç bir gerçekçilik göstermiş olmasını bir türlü affedemiyorlardı. Bilinski de Gogol'a, gösterdiği aşırı vatanseverlikten ürktüğünü belirten acı bir mektup yazmıştı. Bu mektubu alan yazar, beş yıldan beri üzerinde çalışmakta olduğu "Ölü Canlar"ın ikinci bölümünü yaktı.

Bundan sonra Hac için Kudüs'e gitti. Ancak Gogol bu hac yolculuğunda aradığını bulamadı. 1849'dan sonra tekrar ruhsal bunalımlar geçirmeye başladı. Rusya içinde yaptığı uzun bir yolculuk da derdini gideremedi. 1852'de beş parasız kaldı. Kont Aleksi Tolstoy'un evinde oturmaya başladı. 7 Şubat'ta "Ölü Canlar"ın geri kalan müsveddelerini de yaktı. Devamlı oruç tuttuğu için yatağa düştü. 21 Şubat sabahı öldü.