Serbest cumhuriyet fırkası

Serbest fırka da denir, 1923'ten sonra CHP’ ye karşı kurulan siyasal padilerden İkincisi (birincisi, Terakkiperver cumhuriyet fırkası'ydı (1924]).

CHP içinde ve dışında gelişen muhalefet hareketinin kanallze edilmesi ve resmileştirilmesi amacıyla, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'in (Atatürk) direktifi üzerine kurulan parti, eski başbakanlardan, o sıralarda Paris büyükelçisi olan Ali Fethi Bey’in (Okyar) başkanlığında, 12 ağustos 1930’da çalışmalarına başladı. Padinin kurucuları ve tümü de milletvekili olan yöneticileri şöyleydi: genel sekreter Nuri Bey (Conker), yönetim kurulu üyeleri Senih.Nakiyettin, Tahsin (Üzer), Haydar (Yuluğ), Ahmet (Ağaoğlu), İbrahim Süreyya (Yiğit), Dr. Reşit Galip Refik İsmail, Mehmet Emin (Yurdakul), Süreyya Paşa (ilmen).

Merkezi İstanbul'da bulunan SF, Son posta ve Yarın gibi bazı yayın organlarınca da desteklendi ve kısa sürede geniş halk kitlelerince benimsendi. Ancak, padinin faaliyete geçmesinden kısa bir süre sonra, genel başkan Fethi Bey'in İzmir'e gelişi sırasında meydana gelen olaylar, özellikle de CHP binasının,taşlanması, TBMM'de büyük tartışmalara yol açtı. CHP gibi laikliği savunmak, Cumhuriyet ilkelerine ve devrimlerine bağlı kalmak koşuluyla kurulan partiye, gericilerin sızmasından endişelenen Fethi Bey, Meclis'te de ağır hücumlara uğraması karşısında 17 kasım 1930'da SFyi feshetti.