TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI (17 Kasım 1924) : - Halifeliğin kaldırılmasından sonra Terakki Perver Cumhuriyet Partisi kurulmuştur.
- Bu parti yenilik hareketlerini dinsizlikle niteleyince Mustafa Kemal askerlik ve milletvekilliğini birbirinden ayırdı. (Buradaki amaç, orduyu politikadan ayırmaktı.)
- Bu partinin içine din sızınca doğu illerinde ayaklanma başladı.
Cumhuriyet döneminde kurulan ikinci siyasî parti (17 Kasım 1924-3 Mayıs 1925). Aynı zamanda ilk muhalefet partisidir. Parti başkanı Kazım Karabekir Paşa, önde gelen diğer kurucu milletvekilleri Rauf Orbay (İstanbul), Rüştü Paşa (Erzurum), Sabit Sağıroğlu (Erzincan), Muhtar Bey (Trabzon) ve Halis Turgut (Sivas) idi. Parti önce Urfa'da örgütlenmeye başladı. Bu arada Meclis'te etkili oldu ve İsmet Paşa kabinesi istifa etmek zorunda kaldı (21 Nisan 1924).
Parti programındaki "Parti, dinî düşüncelere ve inançlara saygılıdır" sözü, din duygularının sömürüsü olarak nitelendi. Fethi Okyar kabinesinin yerine kurulan yeni İsmet Paşa kabinesi, Doğu'da baş gösteren Şeyh Sait İsyanı üzerine çıkarttığı "Takriri Sükun Kanunu"na dayanarak aldığı bir kararla partiyi kapattı.
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
