Bati Türklügünün en kalabalik ve güçlü kesimi olan Oguzlar , 2.nci. Göktürk Devleti ve Uygur Kaganligi zamaninda daha batiya göç etmek zorunda kalmisti. 9.ncu. ve 10.ncu yüzyillarda gerçeklesen ikinci göçte, Guz adiyla anilan bir kisim Oguz kitleleri Dogu Avrupa'ya kadar ilerlemis, asil kitle ise Seyhun nehri civarinda kalmistir .

Seyhun bölgesine gelen Oguzlar, 10.ncu yüzyilda kislik merkezleri Yenikent olan bir siyasî teskilât olusturmuslardir. Baskanlarina Yabgu denildigi için bu devlete de Oguz Yabgu Devleti adi verilmistir. Devletin sinirlari Seyhun'dan Hazar Denizi'ne kadar uzanmaktaydi. Ancak Oguz Yabgulularinda asil siyasî ve askerî güç yabgudan çok sübasi, yani ordu komutaninin elindeydi. Selçuklu Devleti'ne adini veren Selçuk Bey ve babasi Dukak da sübasi görevinde olup, Oguz yabgusu ile aralarinda gizli bir mücadele söz konusuydu. Nitekim kaynaklarda adi belirtilmeyen Oguz yabgusu, bir Türk zümresi üzerine sefer yapmak isteyince sübasi Dukak bu sefere itiraz etmis ve bu yüzden aralarinda kavga olmus ve gizli mücadele böylece gün yüzüne çikmistir. Bu olay Dukak'i sübasiliktan etmisse de, onun ve ailesinin Oguzlar arasindaki itibarini artirmisti. Nitekim ölümünden sonra oglu Selçuk da sübasilik görevine getirilmis, devletin askerî gücünü eline geçirmisti. Sübasi Selçuk ile yabgunun arasi da açilmis, hem bu yüzden hem de yer ve otlak darligi yüzünden, Selçuk ve emrindekiler Maverâünnehir'e göç etmek zorunda kalmislardir.

Selçuk Bey'in, Seyhun nehri kenarindaki Cent sehrine göçü (960) Selçuklu Devleti'nin ortaya çikmasini saglayacak önemli bir gelismedir. Cent'te halkin büyük bir kismi Müslüman idi. Selçuk ve kendine bagli olanlar, eski inanislariyla benzerlik gösteren bu dine sicak bakiyorlardi. Kisa bir süre sonra Islâmiyet'i kabul ettiler. Böylece siyasî ve sosyal yönden de yeni bir kimlige ve güce sahip olmuslardi. Nitekim Selçuk Bey, Oguz yabgusunun yillik vergiyi almak için gönderdigi memuru, kafire haraç verilmeyecegini söyleyerek Cent'ten kovdu. Müslüman olmayan Oguzlarla mücadele etmekten kaçinmadi. Böylece Islâm ve Türk dünyasinda söhreti gittikçe yayildi. Müslümanligi kabul eden Oguz kitlelerinin kendisine katilmasiyla Selçuk Bey, gücünü her geçen gün daha da artirmaktaydi. Sayilarinin gittikçe artmasi üzerine Selçuk Bey , Samaogullari hükümdarindan kendilerine yeni bir yurt gösterilmesini istedi. Buhara yakinlarindaki Nûr kasabasi yurtluk olarak gösterildi. Seyhun'u geçen Oguzlar, Nûr kasabasina yerlesti. Buna karsilik Karahanlilarla çarpisan Samanogullarina yardim edildi. Ancak Samanogullari Devleti kisa bir süre sonra yikildi (999). Ülke Karahanli ve Gazneliler tarafindan paylasildi. Yüz yasini geçmis olan Selçuk Bey 1009 tarihin de Cent'te vefat etti.

Selçuk Bey'in 4 oglu vardi: Mikâil, Arslan (Israil), Yusuf ve Musa. En büyük oglu Mikail babasi hayatta iken bir savasta ölmüstü (998). Bu sebeple Tugrul ve Çagri adindaki iki oglunu Selçuk Bey yetistirmistir. Yabgu unvanini tasiyan Arslan, babasinin ölümü üzerine basa geçti. Diger kardesi Musa ise onun yardimcisi durumundaydi.

Arslan Yabgu, Maverâünnehir'i ele geçiren Karahanlilarla mücadele etti. Karahanlilara karsi isyan eden Ali Tegin ile ittifak kurdu. Buhara'yi ele geçirdiler. Bu güç birligine karsi Gazneli Sultan Mahmut ve Karahanli Yusuf Kadir Han anlasmaya vardilar. Gazneli Mahmut, görüsmek istegi ile yanina çagirdigi Arslan Yabgu'yu tutukladi ve Hindistan'in kuzeyindeki Kalincar Kalesi'ne hapsetti (1025). Arslan Yabgu 7 sene kaldigi bu kalede öldü(1032).Tugrul ve Çagri Beyler, amcalari Arslan Yabgu'nun tutuklanmasi üzerine fiilen Oguzlarin liderleri durumuna geldiler (1025) . Ancak gelenege uygun olarak diger amcalari Musa'yi yabgu ilân ettiler. Arslan Yabgu'nun ölümünden sonra Selçuklularda kisa süren bir daginiklik yasandi . Arslan Yabgu'ya bagli Türkmenlerin bir kismi, Gazneli Mahmut'un izniyle Horasan' a geçti. Bunlar ileride Selçuklularin Irak ve Horasan kolunu olusturacaklardir. Arslan Yabgu ile ittifak kurmus olan Buhara hâkimi Ali Tegin, Tugrul ve Çagri Beylerin kendine bagli kalmasini istiyordu. Buna karsi çikan Tugrul ve Çagri Beyler ile Ali Tegin arasinda siddetli muharebeler cereyan etti. Selçuklular Harzem bölgesine çekilmek zorunda kaldi. Gazneli Valisi Harzemsah Altuntas'in gösterdigi bölgeye oturdular (1030 ). Ancak daha sonra, artan Gazneli tehlikesine karsi Selçuklular, Ali Tegin ve Harzem valisi ile ittifak kurdular. Harzem'de Cent Hâkimi Sah Melik tarafindan 7-8 bin Türkmen'in öldürüldügü korkunç baskin(1034), ve müttefikleri Harzemsah Harun ve Ali Tegin'in ölümleri (1035) üzerine, Selçuklular Horasan'a geçmek zorunda kaldilar. Tugrul ve Çagri Beylerin beraberlerinde Musa Yabgu ve Ibrahim Yinal kuvvetleri oldugu hâlde, Gazneli hâkimiyetindeki Horasan'a girisleri, Gazneli sultani Mesut'u oldukça telâslandirdi. Çünkü daha önce bu bölgeye gelen Türkmenler, Gaznelileri çok ugrastirmisti. Bu sebeple Gazneli Mesut büyük bir ordu hazirladi. Ancak Nesa yakinlarinda yapilan savasta Selçuklular bu orduyu agir bir yenilgiye ugratti (Haziran 1035). Gazneli Mesut, Selçuklulara bazi bölgeleri birakmayi kabul etti. Fakat Selçuklularin kazandigi zaferi duyan Oguz kitleleri bölgeye akmaya baslamisti. Bu durum karsisinda Gaznelilerden yeni bölgeler istendi. Bu istegi geri çeviren Gazneli Mesut, Selçuklularin üstüne yeniden bir ordu gönderdi. Serahs yakinlarinda yapilan savasta Selçuklular yine büyük bir zafer kazandi (Mayis 1038). Horasan'in tamami Selçuklu hâkimiyetine geçti. Selçuklular bagimsizliklarini ilân ederek ilk idarî düzenlemeleri yaptilar. Tugrul Bey ele geçirilen Nisapur'u devlet merkezi ilân etti.