Gazneli Mahmut (Mahmud Gaznevi)

Yalnız Türk tarihinin değil, dünya tarihinin de en büyük hükümdarlarından biridir. Tarihte "sultan" adını da ilk defa kullanan hükümdardır. Gazneliler devletinin değil de Gazneliler hanedanının kurucusudur.

Gazneliler, tarihteki ilk Müslüman Türk devletlerinden biridir. Bu devletin en büyük hükümdarı olan Sultan Mahmut, İslâm'ı yaymak için Hindistan'a tam 17 sefer düzenledi. Bu seferlerle Kuzey Hindistan ve İran'da 5 milyon kilometrekare yer fethetmiştir. Bugün Hindistan ve Pakistan'da bulunan yüz milyonlarca Müslüman'ın kaynağı Sultan Mahmut'un bu fetihleridir.

Sultan Mahmut, sıradan bir hükümdar olmadığını, adaletli, faziletli, yetenekli, bilgili bir hükümdar olduğunu birçok olayda kanıtlamıştı. Din büyüklerini, bilgin ve sanatkârı korur, kollar ve onlara saygı gösterirdi. Akıllı kişilerin uyarılarına kulak verir, doğru söz kimden gelse kabul ederdi. Allah'a son derece bağlı, samîmi bir Müslümandı.

Bursalı büyük velî İsmail Hakkı Hazretleri Sultan Mahmut ve Aziz Mahmut (Hüdâî) için şöyle demiştir:

"Ey Muhammedi ümmeti! Bu dünyaya iki Mahmut gelmiştir. Biri Mahmud-ı Gaznevî, diğeri mahmûd-ı Mânevî'dir. Birinin mezarı Gazne'-de, diğerinin mezan Üsküdar'dadır. Adalet Gaznevi'de, fazilet Hüdâyî'-de son bulmuştur."

Sultan Mahmut bir gün vezirleri kumandanları ile birlikte zamanın tanınmış evliyasından Şeyh-Ebu'l-Hasen Harakani'nin ziyaretine gitti. Adamlarından bazıları önce gidip Şeyhe, hükümdarın kendisini ziyarete gelmekte olduğunu, karşılaması gerektiğini haber verdiler, Şeyh Hara-kani kös dinlemiş gibi hiç aldırmadı. Yerinden bile kımıldamadı. Hükümdar ve adamları dergâhın kapısına kadar geldi. Baş vezir rica etti: "Ey din ulusu, hiç değilse bu değerli hükümdarı odanızın kapısında karşılayın" Harakanı bu kadarını bile yapmadı. Vezir feryad etti, "Ey mübarek insan sen Allah'ın Kur'an'da 'Allah'a, Peygambere ve içinizden emir sahibi olanlara itaat edin' buyruğunu hiç görmedin mi?"
Şeyh Harakâni cevap mahiyetindeki şu açıklamada bulundu:
"Biz o sözünü ettiğin Allah emrinin 'Allah'a itaat ediniz' kısmına o kadar daldık ki, henüz peygambere bile sıra gelmedi. Nerede kaldı hükümdara itaat edelim."
Sultan Mahmut bu açıklama karşısında, şeyhin başından beri takındığı tavra zerre kadar kızmadığı gibi, kendi de müritleri arasına katıldı. Yanın-dakilerle beraber büyük bir saygı göstererek huzurundan ayrıldı.

İslam Ansiklopedisi

MsXLabs Üye Girişi