Dinimizde müminlere armağan edilen beş değerli gece vardır. Kameri aylara göre bunlar: 1-Rebiülevvel ayının 12. gecesi (Mevlid Kandili), 2-Üç ayların ilki olan Recep ayının ilk cuma gecesi (Regaib Kandili), 3- Yine Recep ayının 27. gecesi (Miraç Kandili), 4- Şaban ayının 15. gecesi (Berat Kandili), 5- Ramazan ayının 27. gecesi ki konumuz olan Kadir Gecesi'dir.
Kadir Gecesi bu itibarlı gecelerin en değerlisidir. Kur'an'da adıyla anılan tek muteber gecedir ve hakkında müstakil bir sure bulunmaktadır. Bu surenin anlamı şöyledir:
"Biz onu (Kur'an-ı) Kadir Gecesi'nde indirdik. Kadir Gecesi'nin ne olduğunu sana haber veren oldu mu? Kadir Gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Zira o gecede her iş hakkında birtakım emirler alarak Rablerinin izniyle melekler ve ruh (Cebrail) yere iner. O gece selamettir. Fecrin doğuşuna kadar devam eder." (1)
Bu surenin indirilmesi hakkında tefsirlerde çeşitli bilgiler verilmektedir. Bunlardan birini örnek olarak alıyoruz:
Bir defa Peygamberimize, önceki peygamberlerin ümmetlerinin ömürleri gösteriliyor. Onların ömürlerinin kendi ümmetlerinin ömründen uzun olduğunu görünce üzülüyor. Üzüntüsünün nedeni şu:
Uzun ömürlü olan Allah'a daha uzun süre ibadet ve kulluk eder, daha çok onun rızasını (hoşnutluğunu) kazanır. Ama ömür kısa olunca böyle bir imkân söz konusu olmaz. Bunun üzerine bu sure indiriliyor. Bu surede Kur'an'ın kendisinde indirildiği Kadir Gecesi'nin bin aydan daha hayırlı, daha üstün olduğu bildiriliyor. Dolayısıyle Muhammed ümmeti, yani tavsiyeler doğrultusunda akıllıca değerlendirdikleri takdirde en uzun ömürlü ümmetleri bile Allah'a kullukta ve rızasını kazanmakta geride bırakabileceklerdir.
Kadir Gecesi'nin değeri, erdemi şüphesiz, insanlığa ebedi yol gösterici olan Kur'an-ı Kerim'in bu gecede indirilmeye başlanmasından kaynaklanmaktadır. Kur'an'ın Kadir Gecesi'nde indirilmeye başlandığı kesindir, çünkü Cenab-ı Hak bunu haber vermektedir. Fakat Kadir Gecesi'nin Ramazan'ın 27. gecesi olduğu kesin değildir. Ramazanın son on günü içinde bulunduğuna dair hadis vardır: "Kadir gecesi'ni Ramazan ayının son on günü içinde arayın" (2) duyurulmuştur. Fakat konuyla ilgili bazı araştırma ve incelemeler ve Peygamberimizin uygulamaları dikkate alınarak Kadir Gecesi'nin Ramazan'ın 26'sını 27'sine bağlayan gece olduğu yolunda adeta ittifak hasıl olmuştur. Yüzyıllardan beri de böyle değerlendirilmektedir.
Kadir Gecesi'nin mevcudiyeti gibi, Rabbimizin bu geceye özgü lütuf ve bağışlamalarının bolluğu da kesindir. Bu nedenle müminler böyle bir fırsattan yararlanmak konusunda titizlik göstermelidirler. Peygamberimizin tavsiyeleri de bu doğrultudadır. "Kim erdemine inanarak ve sevabını umarak Kadir Gecesi'ni ihya ederse Allah onun bütün geçmiş günahlarını bağışlar" (3) hadisi bunlardan biridir.
Bu gece mümin neler yapabilir?
Bilindiği gibi bu gece yapılan ibadetler ve hayırlar, içinde Kadir Gecesi bulunmayan bir ayda, yıl olarak da 83 küsur yılda yani uzunca sayılacak bir ömür boyunca yapılacak ibadet ve hayırlara eşit olarak Cenab-ı Hak tarafından değerlendirilecektir. Bu müthiş bir şeydir ve müminler için eşsiz bir ayrıcalıktır. O halde müminler bu geceyi, bulunmaz bîr fırsat bilerek imkânları ölçüsünde değerlendirmelidirler. Bu değerlendirme namaz kılarak, Kur'an okuyarak, öksüzleri, yetimleri, yoksulları sevindirecek hayırlar yaparak olabilir. Bu gece geçmiş günahlardan tövbe edip bağışlanmak için bulunmaz bir fırsattır. Bu gece dileklerimizi, isteklerimizi Allah'a arz etmek için de değerli bir fırsattır. Kadir Gecesi, Allah'ın rahmet ve bağışlamasının sağanak halinde yeryüzüne indiği, dileyen her mümini armağanlara garkettiği bir gecedir. Yeter ki kulları Rablerine yönelsinler, meşru ve makul dileklerini onun ulu dergâhına arz etsinler. Peygamberimizin hanımı Hz. Aişe'ye bu geceye mahsus olarak öğrettiği şu duayı da tekrarlamayı asla unutmamalıdırlar: Al-lahümme inneke afüvvin, tühıbbü'l-afve, fa'fü anni ( Ey Rabbim muhakkak ki sen çok bağışlayıcısın, bağışlamayı seversin, o halde beni bağışla. (4)
(1) Kadir suresi, âyet: 1-5.
(2) Buharî c. 6, s. 314.
(3) Buharî c. 4, s. 70.
(4) Buharî c. 6, s. 318.
İslam Ansiklopedisi