Cumhuriyet öncesi, İzmir İktisat Kongresi'nde gündeme getirilen alfabe değişikliği konusu, cumhuriyetten sonra da devam etti. Atatürk, eğitim konusuna çok önem veren bir önder olarak, Latin harflerinin kabul edilerek, halka kolay bir okuma-yazma aracı verilmesini zorunlu görüyordu. Alfabe sorunu, basında uzun tartışmalara yol açtı. Türk Devrimi'nin özünü anlayamamış olan bazı tutucu aydınlar bile, bu değişikliğe karşı çıktılar. Bütün bunlara karşın, Atatürk'ün emirleri doğrultusunda, 27 Haziran 1928'de kurulan Alfabe Komisyonu çalışmaya başladı. Atatürk de zaman zaman bu çalışmalara katıldı. Bu komisyon, Türkçe'ye en uygun alfabenin, Latin alfabesi olduğunu onayladı ve Türkçe'yi daha iyi anlatmak için, bu alfabeye bazı yeni harfler ekledi. TBMM, 1 Kasım 1928'de Yeni Türk Harfleri Kanunu'nu kabul ederek yürürlüğe koydu. Yeni Türk harflerini geniş kitlelere öğretmek amacıyla, 24 Kasım 1928'de "Millet Mektepleri" açıldı. Bu okulların başöğretmenliğini kabul eden Atatürk, gittiği her yerde kara tahta başına geçerek, halka bu harfleri öğretti. Bu nedenle Atatürk halk tarafından da, "Başöğretmen" adı ile anılmaya başlandı.
Yeni Türk harflerinin sağladığı yararlar kısaca şöyle özetlenebilir :
1. Yeni Türk harfleri Türkçe'yi en iyi şekilde ifade edebildiği için, kısa sürede geniş kitleler tarafından benimsenmiştir. 1927'de Türkiye halkının ancak %8.5'i okur-yazardı. Millet Mektepleri'nin eğitim seferberliği sayesinde bu oran, 1935'te %20.4 e yükselmiştir. (Oysa aynı yıllarda okur-yazarlık oranı Almanya, Avusturya, Baltık ülkelerinde %99'u, Amerika'da %94'ü, Sovyet Rusya'da ise, %67'i bulmuştu.)
2. Yeni Türk harflerinin kabulü ile Türkçe, Arapça'nın boyunduruğundan kurtarılarak, eski zenginliğine kavuşmaya başlamıştır.
3.Arap alfabesi ile basım yapabilmek için 600 dizgi harfi sayısı, yeni harflerle 70'e inmiştir.
4. Yeni harflerle yazım kuralları basitleşmiştir. Türk toplumu Batı kültürü ile daha yakından tanışma fırsatı bulmuştur.
5. Matbaanın kuruluşundan (1729) itibaren, iki yüz yıllık süre içinde 30 bin yayın yapılmışken, 1928-1977 yılları arasındaki yaklaşık elii yıllık süre içinde, yapılan yayın sayısı 182 bini aşmıştır.
Yeni harflerin kabulü ile sağlanan bu sonuçlar, Atatürk'ün, Arap harflerini değiştirmekle ne denli olumlu bir yenilik yaptığını kanıtlamaya yeterlidir.
Son düzenleyen Safi; 25 Mayıs 2018 02:22