Kara Delik

Swift Uydusu Karadelik Etkinleşmesinin “Tüten Silah”ını Buldu

NASA’nın Swift uydusundan gelen verilerle gökbilimciler, çözmeye çalıştıkları on yıllık gizem olan “Neden karadeliklerin ufak bir kısmı enerjiyi büyük miktarda salıyor?” sorusunu cevaplamaya çalışıyor.Yalnızca yaklaşık yüzde birlik bir devasa kütleli karadelik bu tür davranış göstermektedir. Gökadaların çarpışmasından çıkan ışıkla bu karadelik davranışı yeni bulgularla da onaylanmış oldu. Aynı zamanda elde edilen verilerle gökadamızın merkezinde bulunan karadeliğin gelecekteki davranışı da daha iyi anlaşılacak.

Gökada merkezlerinden ya da özeklerinden gelen ışınım, milyon ila milyar Güneş kütlesine sahip dev karadelikler civarından gelmektedir. Güneş’in enerjisinin 10 milyar katından daha fazla olan bu enerji etkin gökada çekirdeklerini (Active Galaxy Nuclei - AGN) evrendeki en yüksek ışınıma sahip gökcisimleri yapmaktadır. Kuazarlar ve blazarlar bu gruba dahil.

Swift uydusu sert X ışını taraması yapana kadar gökbilimciler AGN çokluğundan emin olamıyordu. Çünkü devasa kütleli karadeliğin etrafını örten gaz ve toz, onun diğer dalgaboylarında gözlenmesini oldukça zorlaştırır.2004 yılından beri Swift uydusu üzerindeki Patlama Alarm Teleskobu (Burst Alert Telescope - BAT) ile birlikte gökyüzünü sert X ışınında haritalamaktadır.

Araştırma sonucu 650 milyon ışık yılı uzaklıktan daha da uzakta düzinelerce daha önceden görülmemiş AGN’ler keşfedilmiştir. Bu tarama AGN’lere çok farklı bir bakış sağlamıştır. Bulunan gökadaların çeyreğinin ya birleşmekte olan ya da yakın çiftler olduğu saptanmıştır. Belki de bu gökadaların yüzde 60’ı önümüzdeki bir milyar yıl içinde tamamen birleşecek. Gökbilimciler bu çalışmayla birlikte kuramcılar tarafından tahmin edilen birleşmeyle tetiklenmiş AGN için “tüten silah”ı bulduklarını düşünüyor.

Kaynak:NASA-Swift

MsXLabs Üye Girişi