HACİM

-cml a. (ar. hacm'üen).
1. Bir cismin kapladığı ya da sınırlarının belirlediği alan; bu alanın ölçüsü; oylum: Hacmini daraltmak için paketi sıkıştırmak. Radyatörlerin sayısı, her odanın hacmine göre değişiyor
2. Bir kabın sığası: Ban yo teknesinin hacmi.

—Esk. Hacm-i istiabı, bir cismin içine aldığı nesneler bakımından buyrukluğu; istiap hacmi.

—Akust.

• Karşılaştırma hacmi, verilen bir sesölçer için karşılaştırma olanağı veren ses hacmi.
• Ses hacmi, bir sesin, uzayda genişlemesini tanımlayan niteliği. (Ses hacmi sesliliğin yanı sıra tını gibi öbür etkenlere de bağlıdır.)

—Fişekç.

• Bitişik hacim, patlayıcı bir maddenin, Nobel ve Abel formülünde yer alan, ayırtedici parametresi. (Bir patlayıcının bitişik hacmi, patlamadan doğan gazların bitişik hacmi ile aynı anda patlamayla ortaya çıkan katı ve sıvı cisimlerin hacminin toplamına eşittir.)
• Özgül gaz hacmi, gazların 0 °C sıcaklıkta ve 760 mm cıva basıncı altında, su buhar halindeyken ölçüldüğü varsayılarak, patlayıcı bir maddenin patlamasıyla oluşan gazların kütle birimine göre ölçülen hacmi. (B barutlarının özgül gaz hacmi kilogram başına 950 litre dolayındadır)

—Fiz. Kütlesel hacim ya da özgül hacim, bir cismin birim kütlesinin kapladığı hacim.

—Geom. Bir katı cismin kapladığı uzay. (Dolayısıyla bir büyüklük sözkonusudur.) [Eşanl. OYLUM.) ll Seçilmiş bir birime göre yukarıdaki büyüklüğün ölçüsü.

—Güz. sant. Tok hacim, içi boş, çukur hacme karşıt olarak içi dolu, şişkin plastik hacim.

—Isıl. mot. Ölü hacim, bir silindir hacminin, piston tarafından süpürülmeyen, dolayısıyla bir çevrim sırasında akışkanın kullandığı minimum hacmi gösteren bölümü,

—işi. ikt. Enerji hacmi, bir ürünün üretilmesi ya da bir hizmetin yerine getirilmesi için doğrudan ve / ya da dolaylı olarak harcanan (üretim yerinde ya da hizmetin verildiği yerde ölçülen) enerji tutarı.

—Mak. san. Zararlı hacim, bir gaz pompasında ölü hacim ile isale borularından dağıtım mekanizmasına kadar olan hacmin toplamı. (Zararlı hacim, vakum pompalarında tam bir vakum elde etmeyi önler.)

—Manyet. ve Elektrotekn. Hacim artış çarpanı, bir manyetik sac paketinin gerçek kütlesinin, saymaca kütlesine oranı. (Saymaca kütle, bu sac paketinin 100 N cm-2 basınç altında kaplayacağı hacmin, özgül kütlesi ile çarpımına eşittir. Sanayi sacları için bu çarpan genellikle 0,93 ile 0,97 arasında değişir.)

—Ormanc. Bir ormanın işletilmesiyle elde edileceği tahmin edilen kereste miktarı.

—Oto. Net hacim, bir taşıtın dıştan dışa uzunluğu, genişliği ve yüksekliği.

—Pnömol. Normal soluk hacmi, normal bir soluk alma ve vermede harekete getirilen gaz hacmi. ll Saniyede en büyük soluk verme hacmi, derin bir soluk almadan sonra zorlu bir soluk vermenin birinci saniyesinde atılan gaz hacmi.

—Termodin. Bitişik hacim, bir gaz kütlesinin sonsuz büyük basınç altında kaplayacağı sınır hacim.

— Van der Waals’in gazlar denkleminde yer alan büyüklük.

—ANSİKL. Ormanc. Bir ormandan ileride yapılacak kesimde ne kadar odun alınabileceği anlaşılmak istendiğinde genellikle türüne göre ağaçların hacmi ve hektar başına m3 olarak tüm ağaçların hacmi hesaplanır. Bir ağacın hacmi "kabuk üstünden" ya da "kabuk altından” hesaplanabilir. Ama ağaç topluluğu için hem gerçek hacim, hem kullanılacak hacim hesaplanır. Gerçek hacim büyüklüğe, biçime ya da niteliğe göre hesaplanabilir. Kullanılır hacimler arasında yapacak odun hacmi, yakacak odun hacmi, talaş ve yonga hacmi ayrı hesaplanır.