Oldu da bitti maşallah...
Erkek çocukların kabusu sünnet, onlar için her ne kadar zor gözükse de sağlık açısından çok faydalı.
Penis kanseri, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve rahim kanserinin oluşumunu engelleyen sünneti Memorial Hastanesi Üroloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Kemal Sarıca anlattı.
Sünnet nedir?
Sünnet penisin uç kısmındaki sünnet derisinin kesilerek çıkartılması şeklinde tanımlanabilir. Bu uygulama farklı toplumlarda farklı nedenlerle eski çağlardan günümüze kadar süre gelen bir gelenek olması yanında, günümüzde Amerika Birleşik Devletlerinde en sık uygulanan pediatrik cerrahi işlem olarak da tıp dünyasının gündemindedir.
Sünnetin her erkeğe mutlaka yapılıp yapılmaması konusundaki tartışmalar uzun süre gündemde olmuştur. Tartışmalar bir yana, sünnet birçok toplum ve kültürde, faydasını ya da tıbbi gerekliliği düşünülmeden dini inancın gereği ve gelenekler nedeniyle uygulanmaktadır.
Bugün, dünya erkek nüfusunun yaklaşık %15’i sünnetlidir. Sünnet adetinin ne zaman ortaya çıktığı bilinmemektedir. Günümüzden 14.000 yıl öncesine kadar dayandığı düşünülmektedir. Yontma taş devri mağara resimlerinde bile sünnetli erkek tasvirleri vardır. Eski mısırda bulunan tarih öncesi mezarlardaki bütün erkekler sünnetlidir.
Sağlık gerekçesiyle de sünnet gerçekleştirilir mi?
Sünnet dini ya da sosyokültürel nedenler dışında bazı tıbbi zorunluluk hallerinde de uygulanmaktadır. Bunlar sünnet derisinin darlığı, bu darlık nedeniyle sünnet derisinin geri çekildikten sonra eski yerine getirilememesi ve peniste şişlik morluk olan durumlar, sünnet derisi iltihapları ve sık geçirilen idrar yolu enfeksiyonlarıdır.
Sünnetin faydaları nelerdir?
Sünnetin bilimsel araştırmalar ile gösterilen pek çok faydaları bilinmektedir. Bunlar arasında, sünnetli erkeklerde penis kanserine rastlanmaması, cinsel yol ile bulaşan hastalıklara daha az rastlanması sayılabilir.
Sünnetli erkeklerin eşlerinde rahim ağzı kanserinin daha az izlendiği belirlenmiştir. Ancak sünnetin yapılmaması gereken bazı tıbbi durumlar da bilinmelidir. Bunlar arasında idrar kanalı ağzının normal yeri dışında, penisin alt ya da üst bölgesine açıldığı doğuştan penis-idrar kanalı anomalisi olan çocuklar, kanama-pıhtılaşma bozukluğu olan çocuklar sayılabilir. O nedenle sünnet öncesinde çocuğun mutlaka bir uzman doktor tarafından muayenesi yapılmalıdır.
Yeni doğanların neredeyse yarısında, sünnet derisi penis başı izlenecek kadar geri sıyrılamaz. Altıncı aya kadar bebeklerin ancak % 20’si tümüyle sıyrılabilen sünnet derisine sahipken, 3 yaşında bu oran % 90’a ulaşır.
Puberteye kadar ise hemen tüm çocukların sünnet derileri tamamen geri çekilebilecek hale gelir. O nedenle sünnet derisinin yeterince geri sıyrılmadığı gören anne babalar zorlayarak sünnet derisini geriye çekmeye çalışmamalıdırlar.
Sünnet kaç yaşında yapılmalıdır?
İdeal sünnet yaşı konusunda halen bir fikir birliği olmamakla beraber, tıbbi gereklilik hallerinde her yaşta yapılabilir. Genel uygulama çocuğun yapılan işlemi anlamayacağı 2 yaş öncesi ya da işlem anlatıldığı zaman anlayıp ikna olabileceği yaşlar olan 6 yaş sonrası sünnet yapılmasıdır. Ancak günümüzde yaygınlaşan genel anestezi altında uygulanan sünnet yaş sınırlamasını ortadan kaldırmış gibi görünmektedir.
3-6 yaş arasındaki çocuklar fallik dönem içinde bulunduklarından, lokal anestezi altındaki sünnet ile kastrasyon korkusuyla ruhsal sorunlarla karşılaşabilirler. Psikolojik nedenlerle bu yaş grubunda da lokal anestezi ile sünnet yapılması uygun değildir.
Lokal anestezi amacıyla penis köküne ince bir iğne yoluyla uygulanan lokal anstezik ilaçlar ve ve yine bölgesel etkili uyuşturucu kremler kullanılmaktadır. Ancak çocuk hiç ya da çok az bir ağrı duymasına rağmen işlem kendisine yeterince anlatılmamış ve gönüllü değil ise sünnet işlemi için şart olan hastanın hareketsiz kalması sağlanamaz, dolayısıyla ideal bir sünnet işlemi ve kanama kontrolünü sağlamak çok zorlaşır.
Genel anestezi altında yapılan sünnetlerde işlem hem çocuk hem de doktor tarafından daha konforlu şartlarda gerçekleşebilmektedir. Sünnet bir cerrahi girişimdir ve mutlaka asepsi dediğimiz mutlak cerrahi temizlik şartlarının, kullanılan aletlerin sterilizasyonunun sağlanması gerekmektedir.
İşlem sonrası kanama kontrolünün ve ağrısız bir sünnet sonrası dönem için gerekli ilaç uygulamaları günümüzde sünneti gerekleridir.
Sünnet, çocuğa nasıl anlatılmalıdır?
Sünnetten önce çocuk, gerçek bilgilerle bilgilendirilmelidir. Çocuklara "sünnet olmayacağı, iğne veya kesme gibi işlemler yapılmayacağı, sadece muayene olacağı" şeklinde kandırmalar sıklıkla yapılmaktadır. Daha sonra çocuk gerçekle karşılaştığında korku ve tepkisi daha fazla olmakta, ayrıca ebeveynine ve hekime güveni sarsılmaktadır.
Toplu sünnet uygulaması da önemli bir eleştiri konusudur. Toplu sünnetlerde her çocuğa gerekli duygusal ve teknik özenin gösterilmesi, her çocuk için ayrı steril alet temini zordur. Kargaşa ortamında hatalı sünnet, infeksiyon ve diğer komplikasyonların oluşma ihtimali daha fazladır. Bu sebeplerle toplu sünnet uygulamasından kaçınmak gereklidir.
Sünnet herhangi bir rahatsızlığa neden olabilir mi?
Cerrahi bir müdahale olan sünnetin bir takım istenmeyen komplikasyonları da vardır. Bunlar arasında en sık rastlananlar kanama ve enfeksiyondur. Daha az izlenen ancak ciddi olabilecek komplikasyonlar arasında ise glans denen penis uç kısmının kesilmesi, peniste kanlanma bozukluğu ve morarma, uygulanan lokal anestezik ilaca karşı oluşabilecek alerjik reaksiyon ya da methemoglobinemi durumu, idrar kanalının tıkanması ve idrar yapamama gibi durumlar sayılabilir.
Sünneti yapan kişinin eğitim ve deneyim düzeyi aşağı indikçe, veya toplu sünnetlerde olduğu gibi, ardarda yapılan sünnet sayısı arttıkça komplikasyon oranı da yükselmektedir. Sünnet kesinlikle hafife alınmaması gereken ciddi bir cerrahi girişimdir ve mutlaka uzman hekimlerce uygun koşullar altında uygulanmalıdır.
