Mamara Bölgesinde Çıkarılan Madenler
Tarih 20 April 2008
gönderen admin kategori Bilgiler
Ülkemizin en önemli bölgelerinden biri olan, geçiş özelliği de taşıyan Marmara Bölgesi’nde pek çok yeraltı kaynağı bulunmaktadır. Bunların bir kısmı rezerv bakımından oldukça zengindir. Bir kısmı da yeterince önemli değildir. Ancak yine de Marmara Bölgesi için yeraltı kaynaklarında çeşitlilik olduğunu söyleyebiliriz. Bunların önemli olanları hakkında bilgi verecek olursak;
VOLFRAM:
Molibdene benzer. Madenlerin büyük hızla işlenmesinde kesici takım olarak kullanılan çok sert bir maddedir. Tungsten denilen bir madenin ve elektronik cihazlarda ve kimyasallarda kullanılır. Bursa’da Uludağ’da çıkarılır.
Bursa Uludağ Volfram Madeni Türkiye’nin kuzeybatısındaki Bursa ili merkezinin güneydoğusunda ve 2487m yükseltili Uludağ batı zirvesinin 600m kadar kuzey doğusunda bulunmaktadır. BOR:
Bor mineralleri genellikle Na, Ca, Mg gibi alkali ve toprak alkali metallerle birleşmiş hidratlı boratlar olarak bulunurlar. Bileşimlerinde bulunan metallerin oranlarına, ihtiva ettikleri su miktarına ve kristal yapılarına göre isimler alırlar. En fazla kullanılan üç bor minerali Tinkal, Üleksit(Türkiye, A.B.D. ve Arjantin’de bulunurlar) ve Kolemanit(Türkiye ve A.B.D. de bulunur)’tir.
İmalat sanayinde en çok faydalanılan ara kimyasal maddelerden sayılmaktadır. Kullanıldığı şekle ve miktara bağlı olarak, bor mineralleri birbirine zıt görünen çeşitli maksatların gerçekleşmesinde faydalı olmaktadır; mesela, hem patlayıcı maddelerde, hem ateşe dayanıklı maddeler yapımında ve hem gübrelerde, hem de otların temizlenmesinde kullanılabilmektedir.
Yılda yaklaşık 2.000.000 ton çıkartılır. Bor mineralleri, jet ve roket yakıtı, cam, cam yόnό, fiberglas, izolasyon maddeleri, metalürji, kozmetik(şampuan), sabun,ateşe dayanıklı maddeler, suni gübre, porselen, emaye, deterjan, tekstil boyalarύ yapύmύ, ilaη ve kimya sanayisi ile fotoπrafηύlύkta kullanύlύr. Baώlύca yataklarύmύz Ege ve Marmara bφlgelerindedir. Marmara bölgesinde; Kestelek (Bursa)(Ana cevher kolemanit), ve Bigadiç’te (Balıkesir) (Ana cevher kolemanit ve üleksit) çıkarılır. Dünyada ise Amerika, Arjantin, Şili, Çin, Rusya gibi ülkeler de bor üretir. KROM:Harmancık(Bursa), Guleman(Elazığ), Fethiye(Denizli), Eskişehir, Kayseri, Adana, İçel, Koğdağ(Doğu Anadolu), İskenderun ve Kahramanmaraş’ta çıkarılır.MANGANEZ:
Demirle benzerlikler gφsteren ve daha ηok alaώύm halinde yararlanύlan bir madendir. Manganez maden halinde kullanύlmaz. Demirli ve bakύrlύ alaώύmlarύn yapύmύnda,kuru pillerde, dφkme demirin yόksek fύrύnda kόkόrdόnό gidermek iηin kullanύlύr. Denizli’ de, Tekirdaπ’da, Artvin’in Ardanuη ilηesinde ve Erzurum’ da çıkarılırKalker ve dolomitik kalkerlerin ύsύ ve basύnη altύnda baώkalaώύma uπrayarak kristalleώmesi sonucu oluώan bir metamorfik kayaηtύr. Kimyasal bileώimlerinde bόyόk oranda kalsiyum karbonat, daha dόώόk oranda da magnezyum karbonat olan bu gerηek (klasik) mermerler kalsit kristallerinden oluώmuώtur. Ticari anlamda ise; parlatύldύπύ zaman iyi cila kabul ederek gφze hoώ gφrόnen her tόrlό kayaη (kalker, traverten, granit, siyenit, serpantin, diabaz, vs… gibi sert ve kalker mermerleri) mermer terimi iηerisinde kabul edilir. έnώaat sektφrόnde hammadde olarak kullanύlύr. Ayrύca heykelcilikte, yapύlarύ iηinde(dφώeme taώlarύ, basamak, kaplama, şömine), ve dışında(cephe kaplamaları), ev içi döşemelerinde (mobilya eşyası, mobilya altlıkları, radyatör tablaları, banyo dekorasyonu), dini sanatlarda ve anıt mezarlarda kullanılır.
Marmara Adası’nda, Bilecik’te ve Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde çıkarılır.
Türkiye eski dünya toprakları üzerinde yer aldığından mermer bakımından çok zengindir. Hatta Türkiye’nin her yerinde mermere rastlamak mümkündür. Türkiye mermerleri dörde ayrılır;
1- Adi mermerler
2- Oniksler(akik)
3- Pamuktaşları
4- Diyabazlar
LİNYİT:
Oluώumu maden kφmόrόnden daha yeni, kalorisi daha dόώόktόr. Linyit yataklarύ yeryόzόne yakύn olduπundan kolayca iώlenebilir. Uzaklara taώύnmasύ hem maliyeti arttύrύr, hem de kolayca ufalandύπύ iηin deπerini dόώόrόr. Bu bakύmdan linyit, genellikle ηύkarύldύπύ yerlerdeki sanayi tesisleri ile konutlarda tόketilir.
En φnemli yataklar; Beypazarύ(Ankara), Tunηbilek ve Tavώanlύ(Kόtahya), Soma(Manisa), Elbistan(Kahramanmaraώ), Menteώler(Bolu), Dodurga(Ηorum), Biga-Çan,Trakya, Bursa ve İstanbul’da da bulunur. Rezervi fazla olan yerlerde termik santrallar kurularak elektrik enerjisi elde edilmektedir. Bunlar Tunηbilek, Seyitφmer, Soma, Yataπan, Yenikφy, Afώin-Elbistan, Sivas-Kangal, Bingφl-Karlύova ve Ηayύrhan santralleridir.DOĞAL GAZ:
Doπal gaz; yer altύnda oluώmuώ; ηeώitli gazlarύn bir karύώύmύdύr. Bu karύώύmύn bόyόk bir bφlόmόnό metan gazύ oluώturur. Genellikle yakύt olarak kullanύlan doπal gaz, aynύ zamanda petro-kimya sanayinin φnemli bir ham maddesidir. Yer altύndaki gφzeneklerde ve bόyόk boώluklarda (galerilerde) bulunan doπal gaz yataklarύ, 9 bin metre derinliπe kadar bulunup iώletilebilmektedir. Yόksek basύnη altύnda borularla uzak
mesafelere gφnderilebilme ya da sύvύlaώtύrύlύp gemilerle taώύnabilme φzelliπi nedeniyle, doπal gaz kullanύmύ oldukηa yaygύnlaώmύώtύr. Nakli ucuz kullanύmύ kolay olduπundan ve hava kirliliπini bόyόk φlηόde azalttύπύndan; ύsύnmada ve mutfak iώlerinde doπal gaz tercih edilmektedir.
