Sigaranın akciğer kanseri ve kalp hastalıklarına neden olduğunu kanıtlayan bilim insanı Sir Richard Doll 92 yaşında yaşamını yitirdi.
LONDRA - Oxford Üniversitesi salgın hastalık uzmanı Sir Richard Doll, 1950 yılında sigaranın akciğer kanserinin başlıca nedeni ve kalp hastalıklarının da tetikleyicisi olduğunu ortaya çıkarmıştı. Sir Richard Doll’un çalışması 19’uncu yüzyılın başından beri dünya çapında hızla yaygınlaşan ve insanlarda tiryakilik yaratan sigaranan zararlarının anlaşılmasını sağladı. Bu sayede son 30 yılda sigaranın zararları bilimsel olarak irdelendi ve sigarayla savaş kampanyaları başlatıldı.
Dr. Doll, görevli olduğu Londra Hastanesi’nde akciğer kanseri vakalarını incelerken, hastalığa otomobillerin egzoz gazlarının neden olduğunu düşünmüş ve çalışmalarını ilk etapta bu yöne kaydırmıştı. Ancak, daha sonra o yıllarda yayılmakta olan sigara alışkanlığına odaklanan Dr. Doll, sigara dumanını da araştırma kapsamına aldı.
Londra hastanelerindeki 600 akciğer kanseri hastasına bir anket doldurttu. Ortaya çıkan sonuç, milyonlarca kişinin yaşamını kurtarabilecek bir bulguydu. Akciğer kanseri hastalarının çoğunluğu ciddi ölçüde sigara tiryakisiydi.
SİGARA İÇEN KANSER OLUYOR
Müteakip çalışmalar sigara tiryakilerinin normal kişilere göre akciğer riskinin 3 kat yüksek olduğunu gösterdi. Dr. Doll daha sonra sigaranın koroner kalp hastalıkları başta olmak 18 ayrı kalp hastalığının da direkt tetikleyicisi olduğunu kanıtladı. Dr. Doll’un ayrıca alkolün ana rahmindeki bebekler üzerindeki olumsuz etkileri ve doğum kontrol haplarının yan etkilerini de ortaya koydu.
Dr. Doll radyasyonunu insan vücudunda olumsuz etkiler yarattığını göstermişti. 1950’lilerde radyasyonun zararları henüz bilinmezken, Dr. Doll ışınların lösemiye yol açtığını kanıtladı. Televizyon ve cep telefonu gibi güçlü radyasyon kaynakları hala insan vücuduna yakın durmaya devam ediyor.
Dr. Doll bu çalışmaları ile 1972 yılında şövalyelik nişanına layık görüldü ve Sir ünvanı aldı.
‘SİGARA İÇEN KENDİ BİLİR’
Sir Doll’un 1973 yılında verdiği bir demeç İngiltere’de büyük yankı uyandırmıştı. Sir Doll, 65 yaşın üzerindeki kişilerin ölüme hazırlanmaları ve yaşamlarını uzatmak için hiçbir çabaya girmemeleri gerektiğini söyledi. Sir Doll, ayrıca İngiltere ‘de kamu sağlığından sorumlu kurum olan Ulusal Sağlık Hizmetleri (National Health Service)’nin yaşlıların yaşamını uzatmak için para harcamaması gerektiğini dile getirdiğinde, kendisi de 60 yaşındaydı. Sir Doll, kişilerin sigarayı kesmesi gerektiğini, bedenlerinin farkında olarak kendi kendilerini hasta etmeme sorumluluğunu göstermeleri gerektiğini savunuyordu.
Sigaranın zararlarının irdelenmesi sonucu düşüşe geçen sigara alışkalığı sayesinde birçok insanın yaşamı kurtuluyor. Özellikle, pasif içici denen, kendi içmese dahi yanında içilen sigarayı soluyan kişilerin de aynı oranda zarar gördüğünün anlaşılması üzerine, birçok Batı kentlerinde kapalı mekanlarda da sigara içilmesi yasaklandı.
Dr. Doll daha sonra anketi tüm İngiltere çapında bir kez daha denedi ve istatistik sonuçlar Londra Hastanesi’ndeki sonuçlarla örtüşüyordu, sigara içenler gerçekten de akciğere kanserine yakalanıyorlardı. Dr. Doll meslektaşı, Dr. Austin Bradford Hill ile birlikte sigaranın, akciğer kanserini tetiklediğini savundular
