Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ekrem Akurgal
Ord. Prof. Dr.
Ekrem Akurgal (30 Mart 1911 - 1 Kasım 2002), Türk arkeologdur.
Akurgal, 2002 yılında İzmir'de öldü. Ordinaryüs Prof. Ekrem Akurgal’ın 30 yılını verdiği Smyrna kazısına gömülme isteği, yerine getirilmedi.
Ön yaşamı 1911 yılında annesinin ailesinin Filistin deki çiftliğinin bulunduğu Hayfa yakınlarındaki köyü Tulkarem'de doğdu (Tulkarem aynı zamanda sonradan arkeoloji dünyasında büyük önem kazanacak antik Caesareia kentinin kalıntılarının bulunduğu yerdir). Osmanlı'nın Hersek vilayetine müftüler yetiştirmiş köklü bir aileden gelen babası başkentte doğmuş görünmesini yeğlediği için nüfusuna İstanbul yazdırmıştır. O, 2 yaşındayken aile İstanbul'a dönmüş, bir süre Adapazarı'nın Akyazı ilçesindeki çiftliklerinde kalmışlardır. 6 yaşından itibaren halasının eski Hersek müftüsü olan ve Darülfünun 'da Arap edebiyatı müderrisliği yapan kocası Cabizade Ali Fehmi Efendi'nin evinde kalmaya başlamış ve ilk eğitimini burada almıştır.
Eğitimi
1931'de İstanbul Erkek Lisesi'ni bitirdi. Devlet sınavını kazanarak Almanya'da arkeoloji öğrenimi gördü.1935 yılında Soyadı Kanunu çıkınca, babasının isteği üzerine, bir Sümer kralının adı olan ve Sümerce'de a-'baba, su' kur- 'ülke' ve gal-'büyük' kelimelerinin yanyana gelmesinden oluşan Akurgal soyadını aldı. A-KUR-GAL Türkçe'ye tercüme edilmek istenirse: "Büyük ülkenin babası" anlamına gelmektedir.Bunun için bak. Nafiz Aydın, Sümerce Dilbilgisi,364.
1957 yılında Ankara Üniversitesi[Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesinde ordinaryüs profesör oldu.
Arkeolojik çalışmaları
Ege'de Foça (Phokaia), Çandarlı (Pitane), Çeşme - Ildırı Erytrai ve Bayraklı (eski Smyrna) antik kentlerini ortaya çıkarmıştır. Eski Yunan, Hitit – Hatti ve eski Anadolu uygarlıkları üzerine çeşitli dillerde sayısız eseri yayınlanmıştır.
Ödülleri
Akurgal, Avrupa'da yedi akademiye üyedir ve dünyadaki pek çok bilim kuruluşunun şeref üyesidir. Bordeaux Üniversitesi (1961), Atina Üniversitesi (1988), Lecce Üniversitesi (1990), Anadolu Üniversitesi (1990) kendisine "Şeref Doktoru" sanını vermişlerdir.
Akurgal, Federal Almanya "Büyük Liyakat Nişanı Yıldızlı Rütbesi" (1979), "Goethe Madalyası" (1979), "Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü" (1981), İtalyan "Commandatore Nişanı" (1987) ve Fransız "Légion d'Honneur Officier" rütbesi (1990) sahibidir.
Akurgal, Türkiye'de arkeoloji bölümlerinde akademik olarak görev yapmış ve yapmakta olan birçok arkeoloğun hocasıdır. Bu yüzden "Hocaların Hocası" olarak anılır.
Çalışmaları, kendisi de bir uzman arkeolog olan ve sağlığında en yakın asistanlığını yürüten eşi Meral Akurgal tarafından sürdürülmektedir. Türkiye İnsan Hakları Kurumu (TİHAK) kurucu üyesiydi
Eserleri - Griechische Reliefs aus Lykien, DAI Berlin 1942
- Remarques Stylistiques sur les reliefs Hittite, Ankara 1945
- Spathethitische Bildkunst, Ankara 1948* Phrygische Kunst, Ankara 1955
- Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander, W. de Gruyter, Berlin 1961
- Die Kunst der Hethiter, Max Hirmer, Mùnchen 1961, 1976; The Art of the Hittites, Thames und Hudson, London 1962; Arte degli Ittiti, Sansoni Firenze 1962
- Orient und Okzident, Holle Baden Baden 1966, 1981; The Birth of Greek Art, Methuen, London 1968; Orient et Occident, Albin Michel, Paris 1969; The Art of Greece, Its Origins, Crown, New York 1968; Orient a Occidente, II Saggiatore, Milano 1969
- Treasures of Turkey (Akurgal, Mango, Ettinghausen), Skira, Geneva*New York 1966 (Aynı zamanda Almanca, Fransızca, İtalyanca ve İspanyolca)
- Urartaische und Altiranische Kunstzentren, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1968
- The Art and Architecture of Turkey, Oxford University Press 1980; Kunst in der Türkei, Office du Livre, Fribourg und Wurzburg 1980; L'Art en Turquie, Office du Livre, Fribourg 1981
- Eski İzmir, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1993, (also in German)
- Griechische und Römische Kunst in der Türkei, München 1987
- Ancient Civilizations and Ruins of Turkey, NET Yayınları, Istanbul 1993,; Civilisations et sites Antiques de Turquie, Istanbul 1986
- Turquie, Akurgal, Robert Mantran, Jean Poul Roux, Pierre Bordas, Paris 1990 (also in German)
- Anadolu Uygarlıkları, NET Yayınları, İstanbul 1995. ISBN 975-479-031-0
- Eskiçağ'da Ege ve İzmir, Yaşar Holding Yayınlarından, dağıtım NET Yayıncılık, İstanbul 1993. ISBN 975-95252-0-8
- Hatti ve Hitit Uygarlıkları, İzmir 1995
- Türkiye'nin Kültür Sorunları, Bilgi Yayınevi Ankara 1998
- Anadolu Kültür Tarihi, TÜBİTAK Yayınları, Ankara 1998
- Bir Arkeologun Anıları, Türkiye Cumhuriyeti Kültür Tarihinden Birkaç Yaprak, Ekrem Akurgal. Türkiye Bilimler Akademisi, Ankara 1999 ISBN 9754051665 [2]
- Civilisations et sites antiques de Turquie (de l'epoque prehistorique jusqu'a la fin de l'empire Romain) (800 av J.-C. - 395 ap. J. - C.) Haşet Kitabevi İstanbul , 1986
- Ege Batı Uygarlığının Doğduğu Yer : Doğu Hellen Kültür Tarihi İ.Ö. 1050 - 333 İzmir BB Kültür Yayınları, İzmir, 2000, ISBN 975-18-0044-7
- The Hattian and Hittite Civilizations KTB Yayınları, Ankara, ISBN 975-17-2756-1
- Alt - Symrna I. Wohnschichten und Athenatempel Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, ISBN 975-16-0496-6
- Ancient Civilizations and Ruins of Turkey Net Turistik Yayınları, İstanbul
- Hatti ve Hitit Uygarlıkları Net Turistik Yayınları, İstanbul
- Eski İzmir I. Yerleşme Katları ve Athena Tapınağı Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, ISBN 975-16-0496-6
- Hittite and Other Anatolian and Near Eastern Studies in Honour of Sedat Alp Editör: Ekrem Akurgal; Editör: Aygül Süel Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara
- L'Art en Turquie Office du Livre
- The Aegean birthplace of western civilization history of East Greek art and culture 1050 - 333 BC İzmir BB Kültür Yayınları, İzmir, 2000, ISBN 975-18-0045-5
- Türkiye'nin Kültür Sorunları ve Anadolu Uygarlıklarının Dünya Tarihindeki Önemi Bilgi Yayınevi, Ankara, 1998, ISBN 975-494-729-5
