Hayalet Kuasar

Arkasındaki gökadadan gelen ışıkla aydınlanan ve önde yeşil rengiyle parlayan hayalet kuasar(WIYN/William Keel/Anna Manning)
Galaxy Zoo projesindeki yüzlerce gökada görüntüsünü sıralamaya çalışan Hollandalı bir öğretmen ve amatör gökbilimci Hanny Van Arkel tuhaf bir nesne keşfetmişti.


Sonraları Yale Üniversitesi araştırmacıları bu tür tuhaf nesnelerin karadeliklerin yaşam döngüsü hakkında ipuçları içerdiğini görünce şaşkınlıklarını gizleyemediler.

Adına Hanny’in Nesnesi (Hanny’s Voorwerp-Voorwerp flemekçede nesne anlamındadır) denilen gökcismi, yakınındaki bir gökcisminden gelen ışıkla aydınlatılmış ve merkezinde karadelik olan büyük bir gaz bulutudur. Bulutun geçmişten gelen ışığına karşılık nesne, ölü ve tamamen yanmış bir gökcismidir.

Yale Üniversitesi’nden Gökbilimci Kevin Schawinski: “Bu sistem kuasarların Rosetta taşıdır. Şaşırtıcı olan şey yakınındaki gökada tarafından aydınlatılmış olmasaydı Voorwerp’un bulunamayacak olmasıdır” diyor.

Ekibin hesaplarına göre ışığın bilinen gökadadan ölü kusara olan yolculuğu 70 000 yıl sürmüş.

Şimdiye kadar karadeliklerin ölüm sürecinin, enerji çıkışı en tepeye ulaştıktan sonra milyonlarca yıl sürdüğü kabul ediliyordu. Ancak Voorwerp’daki karadeliklerin yakıtlarını çok hızlı bir şekilde tüketip öldükleri düşünülüyor. “Bu gökadaların karadeliklerle birlikte nasıl geliştiğinin anlaşılmasında önemli rol oynar” diyor Schawinski.

Bu kuasarların enerjilerini ne kadar sürede tükettikleri bilinmiyor. Yale Astrofizik Merkezi’nden Meg Urry: “Voorwerp’u ilginç kılan da bu. Kuasarların içindeki karadeliklerin büyümesini ve sonunu anlamaya çalışan bir çalışma” diyor.

Gökada gökyüzündeki artık bir nesne olarak x-ışını yaymasına karşılık radyo dalgaları da yayıyor. Bu radyo dalgalarının nedeninin merkezdeki karadelik olduğu düşünülüyor ama diğer olasılıklar için de araştırma sürüyor.

Schawinski: “Biz Voorwerp sırrını çözeceğiz. Ama bu keşif beraberinde bir sürü soru daha getirdi” diyor.