Kureyş Kabilesi
MsXLabs.org & İslam Ansiklopedisi & Vikipedi
Kureyş (Arapça: قريش), Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (S.A.V.) mensup olduğu ünlü Arap kabilesidir. Mekke'nin hakim kabilesi idi. İslam peygamberinin kabilesi olmakla beraber aynı zamanda Müslümanların en çok savaştığı kabiledir.
Kureyş kelime olarak Tacir manâsını ifade eder. Kureyş kabilesinin meşhur kolları şunlardır: Haşim, Ümeyye, Nevfel, Zühre, Mahzum, Esed, Cumah, Sehm, Teym, Adiy.
Kabe etrafında oturan Kureyşlilere Kureyş el-Bitah veya el-Bitahî, dış mahallelerde oturanlara ise Kureyş el-Zevâhir denilirdi. Kureyş kabilesi Kusey bin Kilab zamanında Mekke Cumhuriyeti'nde siyasi üstünlük ve nüfuz elde etmiştir. İslamiyet'in zuhuruna kadar bu üstünlüklerini devam ettiren Kureyşliler İslâmî devirde de Arapların en çok itibar ettiği kabile olmak vasfını korumuştur. Arap kabileleri Kureyş'in üstünlüğünü itirazsız olarak kabul ederlerdi. Kureyş kabilesi diğer Arap kabileleri arasında fesahat ve belagatıyla, lehçelerinin pürüzsüzlüğüyle de temayüz etmişti. Kureyş'in idari ve siyasi sahadaki nüfuzu Hz. Muhammed (S.A.V.) zamanında olduğu gibi, onun vefatından sonra da devam etmiştir. Hz. Ebubekir Beni Saide saki fesinde Muhacirler adına konuşurken, İslâmiyet'i kabul etmedeki önceliklerinden bahsettiği gibi, mensup oldukları Kureyş kabilesinin asaletinden, Arap kabileleri arasındaki nüfuzundan da söz etmiş ve "Emirlik bize, vezirlik size aittir" diyerek Ensâr karşısı da Kureyş'in üstünlüğünü telmih etmiştir. Hülefa-i Râşidin'in hepsi Kureyş'den olduğu gibi, Emevi Endülüs Emevi ve Abbasi devletlerini kuranlar da Kureyş kabilesine mensuptu. Kureyş kabilesinin başlıca geçim kaynağı ticaret idi. Tihame dışında Necran'da ve Hint Okyanusu'na giden yol üzerinde küçük ticaret müesseseleri vardı. Kureyş zenginleri yaz aylarını bir mesire yeri olan Taif'de geçirirlerdi.
Kureyş'in ataları
Hz. Muhammed (S.A.V.), Kureyş kabilesi'nin Haşimoğulları sülalesine mensuptur. Kurucusu Hz. Muhammed'in (S.A.V.) büyük dedelerinden Muhammedi Nuru alnında taşıyanlardan olan Kusay bin Kilab'dır. Kureyş kabilesi, Hz. Muhammed'in (S.A.V.) onbir göbekten atası Fihr bin Malik'in erkek çocuklarının soyundan gelen asil bir kabiledir. Fihr (Kureyş) bin Malik Miladi 3. yüzyılda yaşamıştır. Bazı tarihçilere göre Kureyş kabilesi, Nuh peygamberin torunu İbrahim peygamberin oğlu İsmail'in oğlu Adnan soyundan gelir. Kureyş kabilesi Arab-ı Müsta'ribe'dendir (sonradan Arap olmuş olanlardandır).
Kusay bin Kilab (Zeyd), Abdülmuttalib'in büyük-büyük-büyükbabası ve Hz. Muhammed'in beşinci göbekten atasıdır. Kusay Mekke'nin en güçlü adamıydı. Kabe'den sorumlu olan Huza Kabilesi'nden kız alarak Kabe'nin koruyuculuğuna terfi etmişti. Harabe durumundaki Kabe'yi restore ettirdi. Arapların Kabe etrafında ev inşaa etmelerine izin verdi. Arap Yarımadası'ndaki ilk belediye binasını inşa ettirdi. Burada diğer kabile liderleriyle siyasi, ekonomik ve kültürel sorunları tartışıp çözüm bulmaya çalıştı. Topladığı vergilerle İslam'dan çok önce Kabe'ye gelmekte olan hacılara yiyecek ve su sağladı.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
