Mahya MsXLabs.org & İslam Ansiklopedisi
Ramazan ayında, iki veya daha fazla minaresi bulunan camilerde iki minare arasına gerili ipe belli bir düzeni cinde asılan kandillerin ışığı ile yazılan ve yapılan resimlere verilen isim. Türklerin bulup geliştirdiği önemli bir İslâmi sanatın adıdır. Sadece ramazan ayına mahsus bir faaliyet olduğundan dolayı buna aylık manasına gelen "mahiye" denmiş ve bu isim zamanla "mahya" halini almıştır.
Mahyalara, ramazan ayının ilk on beşine kadar genellikle "Hoşgeldin yâ şehr-i Ramazan", "Allah", "Muhammed", "Allah'ın dediği olur" gibi dini ibareler yazılırdı. On beşinden sonra ise, "Elveda ya şehr-i ramazan" gibi veda ifade eden ibarelere ve gemi, kayık lâle gibi resimlere yer verilirdi.
Mahyacılığın başlangıç tarihi hakkında çeşitli rivayetler vardır. Bazılarına göre ilk mahya 1617 tarihinde Sultanahmet Camii minareleri arasında kurulmuştur. Bazılarına göre ise, III. Ahmet zamanında Damat İbrahim Paşa'nın emriyle Ayasofya'nın minareleri arasına kurulmuştur. Bundan sonra bütün İstanbul camilerine ve Bursa, Edirne gibi önemli merkezlere tatbik edilmiştir.
Türk zevk ve imanının yarattığı bu İslâmi sanatın zaman içinde üstadları yetişmiştir. Bunlar arasında II. Mahmud zamanında yetişmiş olan Süleymaniye mahyacısı Abdüllatif Efendi'nin müstesna bir yeri vardır.
