Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs

Tasavvufta; Tanrı'nın kulu kendine doğru çekmesi anlamında kullanılan bir sözcük. Asıl anlamı "çekilme"dir. Tasavvufçulara göre, cezbe durumunda olan insan, Tanrı'dan başka hiçbir şey düşünemez, onun varlığıyla kaynaşır. O artık Tanrı'nın yönetimindedir, sözleri ve davranışları da Tanrı iradesine geçmiştir. Akıldan kurtulmuş, sözlerinin ve eylemlerinin bilincinde olmadığı için, ölçüsüz konuşur ve davranır. Cezbe iki türlüdür. Birincisinde insan hiçbir çaba harcamaz, Tanrı onu sevgiyle kendine doğru çeker ve cezbeye sokar. Böylelerine meczup denilir ve bu, çok yüce bir mevkidir. İkincisinde ise cezbeye, bir şeyhin kılavuzluğu ile, çaba harcanarak ve birtakım aşamalardan geçerek girilir.