Atahualpa Yupanqui

Atahualpa Yupanqui

Atahualpa Yupanqui (d. 22 Ocak 1908 - ö. 23 Mayıs 1992), Arjantinli şarkıcı, besteci, gitarist ve yazardır.
Folklor müziğin Arjantin'deki en büyük temsilcilerinden, yeni şarkı hareketinin kurucularından biri olan Atahualpa Yupanqui, 1908 yılında Arjantin’de doğmuş, 1992'de Paris’te ölmüştür.
Hayatını kendi kıtasının yerlilerinin müzikal ve politik haklarına adamış efsane bir şarkıcıdır. Arjantin iktidarları tarafından baskı görünce uzun yıllar Avrupa’da yaşamış, seksen dört yaşında Paris’te yaşamını kaybetmiştir.
Adını yerli halkın isimlerinden aldığı söylenir. Şarkılarının çoğu, yerli halkın sert kır hayatının acımasız koşullarını konu alır.
Derlediği şarkıların, Colombus'un Amerika’yı keşfinden daha öncelere dayandığı söylenir. Şarkıcı, besteci ve gitarist kimliğinin yanı sıra önemli bir yazar ve derlemecidir. Gençliğinde Arjantin’in kuzeydoğusundaki Altiplano bölgesinin yerel kültürlerini ve müziğini araştırmıştır.
Ülkesi Arjantin ve bütün Latin Amerika müzik dünyası içinde bir efsane olarak kabul edilen Atahualpa Yupanqui, yoksul yerli halkın istemleri, ihtiyaçları, duyarlılığı ve bozulmamış müziklerini şarkılara dönüştürmeyi başarmıştır. Başta Arjantinliler olmak üzere, geleceğin birçok Latin Amerikalı yeni şarkıcısının öncülerinden, hocalarından biri olarak kabul edilir. Sömürgeciliğe karşı müzikal, toplumsal, yöresel bir muhalefeti işaret ederek, baskı düzenleriyle kendi içselliğiyle hesaplaşan bir sanatçı durumundadır.
Yerlilerin geleneksel müziklerini hiç bozmadan gitarıyla ve şarkı söyleme stiliyle, özel bir ekolü, çizgiyi temsil ettiği söylenebilir. Yeni şarkıcıların köklerinin, politik tavrının biçimlenişinde en kıdemli ustalardan biridir.
1950 yılında Paris’te Edith Piaf'la sahneye çıkmıştır.
Ülkemizde Ferdi Özbeğen ve Aliye dizisinde Kıraç tarafından “Yok yok yalan deme” (Gülmek için yaratılmış) olarak söylenen “Los ejes de mi carreta” adlı şarkısı ile bilinir. Bu şarkının müziği Atahualpa Yupanqui'ye sözleri Romildo Risso'ya aittir.

Şarkıları

Viene clareando
El arriero
Zamba del grillo
La añera
La pobrecita
Milonga del peón de campo
Camino del indio
Chacarera de las piedras
Recuerdos del Portezuelo
El alazán
Indiecito dormido
El aromo
Le tengo rabia al silencio
Piedra y camino
Luna tucumana
Los ejes de mi carreta (Ferdi Özbeğen, Kıraç (Türkçe söz: Ülkü Aker) - Yok yok yalan deme)
Sin caballo y en Montiel
Cachilo dormido
Tú que puedes vuélvete

Kitapları

Piedra sola (1940)
Aires indios (1943)
Cerro Bayo (1953)
Guitarra (1960)
El canto del viento (1965)
El payador perseguido (1972)
La Capataza (1992)

- Derlemedir -

MsXLabs Üye Girişi