YÜN
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Koyunların, dokumacılık vb. alanlarda kullanılan tüyü.
Ayrıca tiftik keçisi, lama gibi bazı hayvanların kılları da bu adla anılır. Koyun yünleri, hayvansal kökenli dokuma maddelerinin kuşkusuz en önemlileridir.
Yün, iki özelliği nedeniyle önem kazanır. Bunlardan birincisi, kılların fiziksel özelliklerinden dolayı aralarında durgun hava bulundurabilmeleridir. Bir tür yalıtım olan bu olay, yünlü giyeceklerin sıcak tutmasına neden olur. İkincisiyse, yünün oldukça yüksek miktarlarda nemi tutabilmesidir.
Böylece vücut terini kolayca emer ve sağlıklı bir iç giyim malzemesi oluşturur. Koyunlar daha çok yünleri için beslenir. En iyi yün, merinos ırkının yünüdür. Saf merinos ırklarından ve melezlerinden elde edilen yün, dünyadaki toplam üretimin en büyük bölümünü oluşturur.
Koyunlar yılda bir kez, genellikle ilkbahar sonuna doğru kırkılır. Postun farklı bölümlerinden farklı kalitede yünler elde edilir. Kırkılmış yünler önce temizlenir, sonra elde edilecek ipliğin niteliğine göre çeşitli bükme işlemlerinden geçirilerek iplik hâline getirilir. Türkiye'de koyunlar daha çok eti ve sütü için beslenir. Yetiştirilen bütün koyun ırklarının yünü kırkılmakla birlikte, elde edilen yünler düşük kalitelidir ve daha çok halı, kilim yapımında kullanılır. Yün üretimini artırmak için yurt dışından getirilen merinos koyunlarının yaygınlaştırılması ve yerli ırkların ıslahı çalışmaları sürmektedir. 1997'de Türkiye'de toplam yün üretimi 98.816 ton olmuştur (45.632 ton koyun, 3.071 ton kılkeçisi, 690 ton tiftikkeçisi yünü).
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
