Osmangazi Belediyesi "Kültür Yolu" Canlandırma Projesi
Projenin amacı; Osmanlı Kültürünün oluşum ve gelişim sürecinde öncü kent kimliğinin sembolü olan Bursa'nın yaşayan bir müze haline getirilmesi ile sahip olduğu tarihi ve kültürel değerlerin korunarak yaşatılmasıdır. Bursa'da yer alan Osmanlı kent dokusunun büyük bir bölümünü üzerinde bulunduran Osmangazi'de bin sekiz yüz civarında tescilli yapının yer aldığı gerçeği ışığında belediyemize düşen görevin hassasiyeti aşikardır. Tarihi ve Kültürel Miras açısından sahip olduğumuz değerlerin başında Sultan Külliyeleri gelmektedir. "Bursa Kültür Yolu " projesinin çıkış noktasını da bu külliyeler teşkil etmekte olup külliyeleri birbirlerine bağlayan güzergâh projenin ana arterini oluşturmaktadır.
Bursa "Kültür Yolu" Ana Güzergahı : Külliyeler : "Kültür Yolu" toplam uzunluğu sekiz bin iki yüz metredir. Projenin başlangıç noktasını Yıldırım Külliyesi teşkil etmektedir. Sonrasında Emir Sultan Külliyesi, Yeşil Külliyesi, Irgandı Köprüsü, Orhan Bey Küliyesi, Hanlar Bölgesi, Hisar Bölgesi, II. Murad Külliyesi ve Hazma Bey Külliyesi yer almaktadır. "Kültür Yolu", I. Murad Hüdavendigar Külliyesi'nde son bulmaktadır. Bu yapılaşma dışında iki önemli yerleşmeden ilki Yeşil Külliyesi, diğeri ise Muradiye Külliyesi olup, bu külliye aynı zamanda Bursa'da inşa edilen sultani külliyelerin en sonuncusudur.
Kültür Yolu Projesi : Bölgeler ve Tamamlayıcı Ara Güzergahlar : Projedeki Ana Bölgeler; Reyhan-Kayhan ve Hanlar Bölgesi ile Hisar Bölgesidir. Bütünleyici bölgeler ise; İbrahim Paşa Bölgesi, Ali Paşa - Tahtakale Bölgesi, Pınarbaşı Molla Fenari Bölgesi, Muradiye Bölgesi, Kuruçeşme - Gece Mahallesi Bölgesi ve Çekirge Bölgesidir. Ara güzergâhlar; anıtsal özellikteki yapılar ile sivil mimari örneği yapıların bulunduğu bölgelerden geçmek suretiyle tekrar ana güzergâha bağlanan yardımcı güzergâhlardır. Bu anlamda 6 adet güzergah belirlenmiştir.
BURSA "KÜLTÜR YOLU" ODAKLI YÜRÜTÜLEN PROJELER
Sivil Mimari Örneği Yapıların Ayağa Kaldırılması : Şehrimizdeki düzensiz yapılaşma, "Bursa Evi" olarak adlandırdığımız bir çok sivil mimari örneğinin yok olup gitmesine sebep olmuştur. Bu yitimin önüne geçebilmek amacıyla, ilçe bazında sivil mimari örneklerinin envanter dökümleri çıkartılmış, iki yüz yetmiş sivil mimari örneği yapı içerisinden üç yüz adet yapının yaşanılmaz durumda olduğu belirlenerek bunlar ile ilgili maili-inhidam raporları tanzim edilmiştir. Yapılara ait rölövelerin çıkarılması amacıyla otuz yedi üniversite resmi olarak Bursa'ya davet edilmiş, bu çağrıya Diyarbakır Dicle Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi'nden yirmi öğrenci ve altı Öğretim görevlisi olumlu yanıt vererek yirmi gün süreyle şehrimizde konuğumuz olarak çalışmalarda bulunmuşlardır. Rölöve çalışmaları Mimarlar Odası Bursa Şubesi ve Uludağ üniversitesi Mimarlık bölümünün destekleri ile devam etmektedir.
Sur ve Sur Kapılarının Restorasyon Projesi: Proje; Bursa Hisarını oluşturan ve günümüzde kısmen yapılaşmaya maruz kalan sur duvarlarının restorasyonu ile sur kapılarının yeniden yapımını kapsamaktadır. Toplam uzunluğu 3.38 km. olan, beş kapısı bulunan, on dört adet burca sahip olan Bursa Hisarı'na ait surlardan, Saltanat Kapısı'ndan Fetih Kapı'sına kadar olan beş yüz metrelik kısım ile Saltanat Kapısı'na ait Restitüsyon ve Restorasyon Projeleri tamamlanmıştır. Çalışmaları başlamak üzere olan Saltanat Kapısı ile çalışmalarına başlanmış olan Yer Kapı ve Fetih Kapı arasındaki surların ortaya çıkartılmasının ardından alan törenlerde kullanılmak üzere güzergâh şeklinde düzenlenecektir. Günümüzde Pınarbaşı Parkı'nın bulunduğu alanın Fetih Kapı ile birlikte projelendirilerek "TÖREN ALANI" olarak düzenlenmesi hedeflenmektedir.
Dünü Bugünü Yarını
Irgandı Köprüsü Restorasyon Projesi: Dünyadaki dört çarşılı köprüden biri olan Irgandı Köprüsü'nün özgün kimliğiyle yeniden hayata geçirilmesi noktasında 2002 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları tamamlanarak köprü Bursa'lıların hizmetine açılmıştır.
Osmangazi Kamberler Tarih ve Kültür Parkı "Turizm Koordinasyon ve Bilgi Merkezi" Projesi:7,5 hektarlık proje alanı; şehir merkezinde olumsuz sosyal yapılaşmanın yer aldığı Kızyakup (Kamberler) Bölgesidir. "Kentsel Dönüşüm" olarak ele alınan bölgede, kamulaştırmalara başlanmış, kamulaştırma mâliyeti yaklaşık elli trilyon olarak belirlenmiş ve Belediyemiz 2005 bütçesinde bu konuya sekiz trilyonluk bir pay ayrılmıştır. Bölgede anıtsal üç câmi, bir hamam, bir mektep, iki çeşme, sivil mimari örneği yapılar ve Osmanlı dönemine ait çeşitli mezarlar yer almaktadır. Proje ile tüm bu değerlerin geri kazanımı ve yaşatılması ile bölgenin sağlıklaştırılması hedeflenmektedir. Ulaşım açısından merkezi bir konumda yer alan bölgenin, Tarih ve Kültür Parkı olarak projelendirilmiş olup "Turizm Koordinasyon ve Bilgi Merkezi" olarak işlev kazandırılması hedeflenmektedir.
Gökdere Medresesi Kültür Merkezi Projesi: Medresenin "Kültür Merkezi" olarak değerlendirilmesi noktasında projelendirme ve kamulaştırma çalışmaları tamamlanmıştır. Medrese Belediyemizin Tarihi ve Kültürel Miras Çalışmalarının yürütülmesinde bir merkez olmasının yanında kültürel ve sosyal anlamda Bursa halkına hizmet edecek bir nitelikle de işlevlendirilecektir. Yapının kapalı alanı beş yüz altmış üç, arsa alanı ise altı yüz elli altı metrekaredir.
Ördekli Hamamı Kültür Merkezi Projesi: Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetindeki yapının Bursa'ya "Kültür Merkezi" olarak kazandırılması hedeflenmiş, tahsis çalışmaları sonuçlanmak üzere olup çevresinin açılmasıyla ilgili kamulaştırmalar devam etmektedir. Rölöve çalışması ise tamamlanmış olup Kurul onayı beklenmektedir. Restorasyon projesi ile birlikte kısa bir zamanda uygulama çalışmalarına başlanacaktır. Yapı Alanı bin yüz otuz beş, arsa alanı ise bin iki yüz yetmiş iki metrekaredir.
Haraçcıoğlu Medresesi Hisar Kültür Merkezi Projesi:Hisar içinde bulunan medresenin bahçesi ile birlikte "Bursa Belediyeler Birliği Merkezi" olarak değerlendirilecektir. Vakıflar Genel Müdürlüğü'nden belediyemize tahsisiyle ilgili işlemler devam etmekte ve projesi sonuçlanmak üzeredir. Yapı alanı yüz yirmi, arsa alanı ise bin yüz elli metrekaredir.
Üftade Tekke Çevre Düzenleme Çalışmaları:İnanç Turizmi çerçevesinde en çok ziyaret edilen mekanlar arasında yer alan tekkede gerek yaya, gerekse araç ulaşımını sağlayacak yol açma ve çevre düzenleme çalışmaları devam etmektedir. XVI yy.da yapımı olan tekkenin iç tavan süslemeleri dikkat çekicidir.
Tuz Pazarı Sağlıklılaştırma Projesi:Tuz Pazarı Hanlar Bölgesi içinde haftanın dört günü Pazar kurulan bir bölgedir. Mekanın tarihi dokuya uygun hale getirilmesi için proje çalışmaları tamamlanmış olup gerekli sağlıklılaştırma ve imalat çalışmalarına başlanacaktır.
İç Fidan Han - Eski Hal Binası ve Tuz Pazarı Camii Çevresi Sağlıklılaştırma Projesi :Alanda proje çalışması tamamlanması müteâkip, BTSO'nun desteği ile birlikte hedeflenen sağlıklılaştırma ve restorasyon çalışmaları gerçekleştirilecektir.
Tuz Han Restorasyon Projesi : Özel mülkiyette bulunan hanın özgün kimliğiyle yeniden hayata geçirilmesi amacıyla projelendirme çalışmaları tamamlanmış olup belediyemiz tarafından uygulama amaçlı ihale süreci başlatılmıştır. Yapı alanı sekiz yüz elli metrekaredir.
Abdal Mehmed Camii - Galle Han ve Çevresi Kentsel Tasarım Projesi: Bünyesinde câmi, türbe ve sivil mimari örneklerinin bulunduğu Abdal Mehmed Camii ve çevresinin Galle Han ile birlikte ele alınarak projelendirme çalışmaları başlatılmış olup, "Ördekli Hamamı Kültür Merkezi Projesi" ile entegre olarak projelendirilmektedir.
Timurtaş Paşa Külliye ve Çevresi Sağlıklılaştırma Projesi: Bursa'nın Osmanlı dönemi mahalle yapısı içinde önemli bir yer edinen külliye kent merkezinden kopuk bir konumda bulunmaktadır. Sahip olduğu oldukça değerli yapıları ve çevresi ile birlikte Kentsel Tasarım Projesi olarak değerlendirilen bölge kent turizminin odaklarından birisi haline getirilecektir.
Kayhan Hamamı Restorasyonu ve Çevre Sağlıklılaştırma Projesi: Özel mülkiyette bulunan hamamın Kayhan Câmi birlikte ele alınarak Bursa halkına kazandırılması için mülkiyet sahipleri ile görüşmeler yapılmış olup, en kısa zamanda çalışmalara başlanması hedeflenmektedir. Yapı alanı bin iki yüz kırk iki, arsa alanı ise bin üç yüz yetmiş üç metrekaredir.
Davut Paşa Hamamı - Eskişehir Hanı ve Batpazarı Kentsel Tasarım Projesi : Şehir merkezinde yer alan bölge sağlıklılaştırma amacıyla Davutpaşa Hamamı ve hemen bitişiğinde yer alan sivil mimari örneklerinin bulunduğu Eskişehir Hanı ile birlikte projelendirilmektedir. Özel mülkiyette bulunan hamamın yapı alanı iki yüz kırk beş, arsa alanı ise bin iki yüz altmış beş metrekaredir. Yine özel mülkiyette bulunan sivil mimari Eskişehir Hanı'nın yapı alanı beş yüz kırk, arsa alanı ise bin beş yüz seksen metrekaredir.
Reyhan Paşa Hamamı ve Çevresi Kentsel Tasarım Projesi : Özel mülkiyet elinde bulunan hamam özgün hale getirilerek bölge içinde en iyi şekilde değerlendirilmesi amacıyla restorasyon çalışması yapılarak Veled-i Enbiya Camii'ne değin yer aldığı Reyhan Caddesi ile birlikte kentsel tasarım olarak projelendirilmektedir. Hamamın yapı alanı üç yüz yetmiş yedi, arsa alanı ise dört yüz kırk beş metrekaredir.
Eyne Bey Medresesi - İnebey Caddesi ve Veled-İ Habib Camii /Eyne Bey Medresesi Fışkırık Caddesi - Nazım Sokak - Ali Paşa Camii /Eyne Bey Medresesi -Şeker Hoca - Akbıyık Caddesi Sokak Sağlıklılaştırma ve Kentsel Tasarım Projesi : Özellikle Sivil Mimari Yapıların yoğunlukta olduğu bölgede sokak ölçeğinde Kentsel tasarım olarak ele alınarak projelendirme çalışmaları yapılacaktır.
Seyyid Usul Dergahı Restorasyonu "Kuruçeşme Gençlik Kültür Merkezi "Projesi :Vakıflar Genel Müdürlüğü sorumluluğundaki alanın belediyemize tahsisi ile ilgili işlemlerin sonuçlanması beklenmektedir. Proje çalışması ise devam etmekte olup yapı ve alanının "Gençliğe Yönelik Kültür Merkezi" olarak işlev kazandırılması hedeflenmektedir. Yapı alanı doksan sekiz, arsa alanı ise dokuz yüz otuz yedi metrekaredir.
Somuncu Baba Müze Ev Projesi : Molla Fenari bölgesinde İnanç Turizmi çerçevesinde oldukça fazla ziyaretçi çeken Somuncu Baba olarak anılan Şeyh Hamid-i Veli Aksarayi'ye ait olduğu ifade edilen ev, fırın ve müştemilattan oluşan Osmanlı erken dönem yapılarının "Müze Ev" olarak projelendirilip değerlendirilmesi hedeflenmektedir.
Abolyont Hanı - Tavuk Pazarı Mescidi Kentsel Tasarım Projesi : Reyhan - Şehreküstü Bölgesi'nde bulunan mescid ve Ahşap Han'ın bulunduğu alan Kentsel Tasarım ölçeğinde projelendirilecektir.
Çeşmelerimiz ve Çeşme Kültürünü Yaşatma Projeleri : Evliya Çelebi "El Hasıl Bursa Sudan İbarettir" diyerek Bursa'nın sahip olduğu su ve çeşme zenginliğini özetlemiştir. Öncelikle mevcut ve tarihsel değer ihtiva eden çeşmelerin yenileme çalışmaları ile asli hizmetlerine dönmelerinin sağlanması, ardından şehrin muhtelif yerlerine kültürümüzü yansıtan çeşmelerin yapılması hedeflenmektedir.
Tarih ve Kültür Emanetlerimizin Bilgi Teknolojileri ile Yaşatılması - Sayısal Kültür Haritası : Nitelik ve kapsam olarak ülkemizde bir ilk olarak gerçekleştirilen bu çalışmanın temel amacı, Bursa'da yer alan tarihi ve kültürel mirasımızı günümüz teknolojisini kullanarak tanıtmak ve bu değerlere sahip çıkılması adına katkıda bulunmaktır. Unutulmaya yüz tutmuş kültürel mirasımızın diğer bir anlamda bizlere emanet edilen kültür varlıklarımızın tanıtılması yönünde katkıda bulunarak, kültür varlıklarımızın bilgi ve belgelerini gelecek nesillere taşımaktır. Bunu gerçekleştirme yolunun ise sahip olduğumuz zengin değerlerin Gelişen Bilgi Teknolojileri yardımıyla evrensel boyuta aktarmaktan geçeceğini düşünüyoruz.
