Arama

Jeolojik Devirler - Tek Mesaj #11

Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
13 Eylül 2006       Mesaj #11
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Jura
205.1 myö-142 myö

Pangea Parçalanmaya başlar
Ekvatoral ve nemli olan iklim dönem boyunca gittikçe yumuşar
Dinozorlar karasal ekosistemlerin baskın omurgalı grubu olur
Denizlerde sürüngenler çağı başlar
Sürüngenler gökyüzünün de hakimi olur
Belemmitler denizlerde yaygınlaşıp çeşitlenir
Bitkiler dünyasında "Sikatların Çağı"
Kuşların ortaya çıkması

juramanzaratw6
Jura yaşamından bir manzara

Triasın sonunda gerçekleşen küçük bir yok oluş, Jurada dinozorların yayılmasına fırsat verdi. Dinozorlar çeşitlenip gelişti, dev boyutlara ulaştı. Juranın başında Diplodocus ve Apatosaurus gibi devasa sauropod dinozorlar çeşitlendi. Allosaurus ve Compsognathus gibi etçil theropodlar da sayıca bollaştı. Kuş benzeri dinozorlar yaygınlaşırken, Archaeopteryx gibi dinozor benzeri ilkin kuşlar dönemin sonunda ortaya çıktı.
Dinozorlar karada hüküm sürerken, bilinen en büyük uçan omurgalılar olan Pterosaurslar gökyüzünde yaygınlaştı. Ichthyosaurslar, plesiosaurslar ve dev deniz timsahları, denizlerde sürüngen hanedanın temsilcileri olarak besin zincirinin en üstünde yerlerini aldı.
Jurada sürüngenlerin ezici üstünlüğü olsa da ilkin memeliler bu dönemde gelişme ve çeşitlenmelerine sessizce devam etti. İlk çiçekli bitkilerin de Juranın sonlarına doğru evrimleştiği düşünülüyor.
Jura İklimi
Jura iklimi Triasa göre daha yumuşak iklimler arası farklılıklar azaldı. Yağış miktarı artmış, sıcaklıklar düşmüştü. Artan nem miktarıyla birlikte bitki yaşamı daha güçlendi. Dönemin büyük bölümünde kutuplarda buzul yoktu ve deniz seviyesi yüksekti. Yükselen denizler, kıtaların bir bölümünün üzerini örttü. Rusya ve Kuzey Amerika'nın büyük bölümü sular altındaydı. Tetis de, Gondvana'nın ve ondan kopan parçaların bir bölümünü kapladı. Sığ denizlerin geri dönmesiyle deniz yaşamı yeniden çeşitlendi. Geniş sel alanları, ılıman ve subtropikal ormanlar, mercan kayalıkları yaygındı.

Deniz Yaşamı
Juranın sıcak tropikal denizlerinde fitoplanktonlar çok yoğundu. Dinoflagellatlar, Coccolithophoridler bunların başlıcalarıydı. Foraminiferler de Permiyenden sonra ilk defa yeniden yaygınlaştı. Bu planktonik deniz canlılarının kalıntıları deniz tabanında birikerek, günümüz petrol yataklarını oluşturdu. Omurgasızlar da büyük çeşitlilik gösteriyordu. Okyanus ve denizler, çeşitli ve çok sayıdaki süngerler, mercanlar, yosun hayvancıkları, salyangozlar, midyeler, mürekkep balıkları, ammonitler ve belemnitlerle dolup taşıyordu. Ammonit ve belemnitler, Juranın baskın omurgasızları olup, Mezozoiğin sonuna kadar da bu durumlarını korudular. Dallı bacaklılar ve denizlaleleri varlıklarını sürdürse de, Paleozoikteki başarılarından oldukça uzaktaydılar. Tatlı sularda midyeler, salyangozlar, dallı bacaklılar ve kabuklular yaygındı. Çok sayıda köpek balığı ve kemikli balık arasında, modern biçimler de kendilerini göstermeye başlamıştı. İlk modern kemikli balıklar olan Teleostei de bu dönemde ortaya çıktı. Ichthyosaurslar ve plesiosaurslar gibi sucul sürüngenler dev boyutlara ulaştı. Trias yok oluşunun ardından, Jura denizleri ichthyosaursların, plesiosaursların ve pliosaursların yeni tipleriyle ve timsahlarla doldu.




teleosteimb7 kopekbalikwe2
Teleostei fosili <<<<<<------------->>>>>> Köpekbalığı fosili

Ichthyosaursların birkaç farkı tipi vardı. Günümüz yunuslarının ve dişli balinalarının kullandığı nişleri, Jurada farklı boyutlardaki ichthyosaurs kullanıyordu. Bu hayvanların 2-3 metre boyutlarındaki küçük biçimlerinin yanı sıra, büyüklükleri 9 metreye ulaşanları da vardı.

ichthyosaurssa1
Ichthyosaurs

Plesiosaurslar oldukça çeşitliydi, hem küçük hem de büyük biçimleri vardı. İlkel normal uzunlukta bir boyuna sahip, timsah benzeri bir başa sahip Plesiosaurslar bu dönemde iki farklı dala ayrılarak, uzun boyunlu küçük kafalı Plesiosauroidea'ya ve kısa boyunlu büyük kafalı Pliosauraidea'ya doğru özelleşmeye başladı. Bu iki tip, Mezozoiğin geri kalanında denizlere hükmedecekti.

Deniz sürüngenlerinin bir üçüncü grubu da timsahlardı. Jurada ortaya çıkan gerçek timsahlar, dönem boyunca oldukça yaygın ve çeşitliydi. Grubun; deniz, yarı sucul ve küçük kertenkele benzeri karasal biçimleri vardı. Deniz timsahları, Teleosauridler Juranın başında hızlı bir evrimsel açılım gösterip, dönem boyunca oldukça başarılı olan grup, Kretasenin başında azalıp, Erken Kretasede yok oldu.
Son düzenleyen ahmetseydi; 5 Haziran 2013 12:41