Dünya Dışı Yaşam Nerede?
Evren’in doğası ve içerdikleri hakkındaki özeti takiben,hayatın yeryüzündeki bildiğimiz şekli ile temel yapısı hakkında bazı ipuçlarını gözden geçirdik.Dünyamız üzerinde kendiliğinden ortaya çıktığı hakkında güçlü kanıtlar bulunan hayat sürecinin, Evren’de başka gezegen ve ortamlarda da ortaya çıkmış olabileceği düşüncesi, çok çekici hale gelmektedir. Büyük Patlama’dan, hayatı oluşturabilme ve akıl’a ulaşabilme kabiliyeti ile ortaya çıktığı, Dünya üzerindeki son 5 milyar yıllık geçmişiyle ‘ispatlanmış’ sayılabilecek olan Evren’in, bu göz kamaştıran gösterisini, milyar kere trilyonları aşan yıldız ve gezegenlerden sadece Güneş ve Dünya’mız için hazırladığını, artık çok az bilimci ve felsefeci kabul etmektedr. Yani , Evren’in diğer yıldız ve gezegenlerinde çeşitli gelişim düzeylerinde hayat süreci ve ‘akıllı ‘/’akılsız’ canlılar ile dolu olabilir. Büyük fizikçi Enrico Fermi‘nin yıllarca önce sorduğu gibi, biz de tekrarlayalım : Öyleyse ‘herkes’ nerede ? Bunun yanıtını aramaya Güneş sistemimizden başlayabiliriz. Samanyolu’nda Hayat Güneş’in de bir üyesi bulunduğu, devasa bir yıldızlar sitemi olarak Samanyolu, yeryüzü benzeri veya farklı temellerde hayat başlangıçları ve gelişimleri için yeni ve çok çok geniş bir deney alanı oluşturmaktadır. Bu ‘deneme’lerden ne kadarlık bir bölümün başarı veya başarısızlıkla sonuçlanmış olduğu (daha doğrusu, olabileceği ) konusunda, yeryüzü örneğimizden, Güneş sistemi ve genelde yıldızların evrimi ve istatistiği hakkında bilgilerimizden yola çıkarak ‘eğitimli’ tahminlerde bulunmak mümkündür. Bu tür bir hesaplama, ilk kez, 1960’larda radyo astronom Frank Drake (dreyk ok.) tarafından yapılmıştır. Bu nedenle, Samanyolu içindeki ‘akıllı medeniyetler’in sayısına ulaşma hedefindeki eşitlik ‘Drake denklemi’ olarak bilinir. Bu denklem, Samanyolu içindeki yıldız ve gezegenlerin sayısı, yıldızların ömür süreleri gibi oldukça iyi bilinen ve çok büyük, her anlamda ‘astronomik’ faktörlerle, kimyasal/biyolojik süreçlerin hayatın oluşturabilmesi olasılığını içeren ve daha az bilinen bazı temel-bilimsel faktörler yanında, hakkında daha da zor tahminlerde bulunabildiğimiz (canlılarda ‘akıl’ın ortaya çıkması, gelişmesi, bir medeniyet kurması, bilimsel metodu keşfetmesi, astronomiyi geliştirmesi, benzeri akıllılarla temas kurmak istemesi ve bu arada, ‘kendini yoketmemesi’ gibi olasılıkları içeren) bazı psikolojik/sosyolojik faktörlere de sahiptir: Nm (medeniyetlerin sayısı) = N (yıldızların sayısı) f (güneş türü yıldızların oranı) M (gezegenlerin sayısı) g (hayata uygun gezegenlerin oranı) h (hayat sürecini gerçekten başlatanların oranı) i (akıllı medeniyetlerin ortaya çıkma olasılığı ) T (medeniyetin haberleşme istemli hayat süresi ) / S (Samanyolu ömrü) veya sembolik olarak: Nm = N* . f. M.g. h. i. T / S
Bu hesabın farklı şekillerde, benzeri başka faktörlerle yapılması mümkündür. (mesela, Carl Sagan, 1974’te böyle bir alternatif hesaplama vermişti). Fakat, faktörleri belirleme çalışmalarında ulaşılan sonuç (burada ayrıntıları üzerinde duramıyoruz) şu ifade ile özetlenebilir : Halen Samanyolu içinde yaşayan medeniyetlerin sayısı, ortalama bir medeniyetin haberleşme kabiliyet ve arzusunda olduğu yaşam süresinin yıl olarak sayısı civarındadır: Nm ~ T Bu durumda,insanlık olarak kendimizi uzunca bir süre yok etmemenin yolunu bulabilirsek, bu sayı milyonları bulabilir. Bu durumda, bize en yakın galaktik medeniyetin uzaklığı 100 ışık yılı (1 ışık yılı 9.5 trilyon km’dir) mertebesinde demektir. Eğer insanlık olarak yaşamımızı sürdürmeyi beceremezsek (ki bu, ulaştığımız sosyal ve çevresel sorunların boyutları düşünüldüğünde oldukça yüksek bir olasılıktır), bu sayı, en fazla, 100 civarında veya daha az demektir. Bu durumda, medeniyetler-arası uzaklık binlerce ışık yılını bulacaktır, yani, haberleşme ve temas kurma olasılığımız sıfıra yakın demektir. Ancak, her iki durumda da, bildiğimiz fizik yasaları ve mesafeler gözönüne alındığında, doğrudan temas hemen hemen imkansız sayılmaktadır (yazarın ‘yıldızlararası yolculuklar mümkün mü?’ adlı yazısına bakınız). Bunun yerine, yıldız-medeniyetleri-arası haberleşme çabaları üzerinde yoğunlaşmak daha akılcı bir yöntem olarak ortaya çıkmaktadır. 
Samanyolu galaksisinin güneş sisteminden görünümünün 360 derece panaromik fotoğrafı.
