Elektron Tabancası

Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs.org

Elektron Tabancası

Elektron demeti üreten birkaç elektrotlu elektronik aygıt. Elektron tabancası genellikle yüksek hızlı elektronlardan oluşan dar bir demet üretir. Elektronlar katottan salınırlar. Katotun çevresinde silindir biçiminde ve önündeki deliğinden elektron demetinin geçmesini sağlayan bir kontrol ızgarası, negatif potansiyeli değiştiğinde elektron demetini kontrol eder. Artı yüklü bir anot, demetin hızlanmasını sağlar. Daha sonra toplayıcı elektrot tarafından belli bir noktaya odaklaştırılan demet, ikinci bir hızlandırıcı anottan da geçerek elektron tüpünün ekranına yönelir. Televizyon alıcılarında görüntünün oluşması, elektron tabancalarıyla sağlanır.

Elektron Tabancasının Görevi

Elektron tabancasının görevi, ekrana çarptığında parlak bir benek oluşturacak ince bir elektron demeti medyana getirmektir. Ekran üzerinde oluşan dairesel beneğin çapı d=h/n’dir.Bu formülde h, resmin yüksekliği; n ise satır sayısıdır.Elektron tabancası, silindir bir boru şeklindedir.
Elektron tabancası içerisindeki alüminyum oksitten yapılmış flamana 6.3 V gerilimuygulanır. Uygulanan bu gerilim ile flaman ısınır. Flamanın ısısı, hemen karşısındakitungsten-nikel karışımı katodu ısıtır.Katodun elektron yayan yüzü düz olup üzerine yine silindir şeklindebirinci gri (G1) geçirilmiştir. Birinci gri, bulan kişinin adıyla anılmaktadır (Wehnelt silindiri).G1’in, katodun elektron yayan kısmına bakan yüzeyinde elektronların geçmesi için birdelik vardır.G1, katoda göre daha negatif potansiyelde tutulur. Bu griye,ekrana giden elektron sayısını kontrol ettiğinden kontrol gri de denir. Bu grinin geriliminiayarlayan potansiyometre ekrana giden elektron sayısını ayarlayarak, aynı zamanda ekranın parlaklığını da ayarlamış olur. Katottan çıkıp G1’in içinden geçen elektronlar +300V potansiyele sahip G2 tarafından çekilerek hızlandırılır. Burada elektronların çok az bir kısmı kalır; fakat diğer büyük kısmı, yüksek gerilime sahip ekran tarafından çekilir.
Negatif yüklü elektron demeti, ekrana doğru ilerlerken elektronların birbirini itmesi nedeniyle yayılma eğilimindedir. G2 grisinin önünde ortaları delik üç silindirik elektrot (G3,,G4, G5) bulunmaktadır. Bu elektrotlar, elektronları bir araya toplayarak ince bir nokta oluşturacak şekilde ekrana odaklar.Bir araya gelen elektronlar, yüksek gerilimin de etkisi ile büyük bir hızla ekrana vururlar. G3,, G4, G5 grileri oksitlenmeyen çelikten imal edilmiştir.
G3 ve G5 grileri bir iletkenle birbirine ve ekran irtibatlıdır. Bu iki griye uygulanan gerilim 18-20 KV arasındadır. G4 grisine 0 ile +400V arasında gerilim uygulanmaktadır. G4 gerilimini ayarlayan potansiyometre aynı zamanda odaklama (focus)7 potansiyometresidir.

kaynak

MsXLabs Üye Girişi