Mehmet Akif Ersoy
Doğum: 1873 İstanbul
Ölüm : 1936 İstanbul

Şair. Öğrenimini Mülkiye'nin İdadi Bölümü'nde ve Halkalı Baytar Mektebi'nde tamamladı (1894). Öğrencilik yıllarında babasından Arapça, Fatih Camii başimamından din ve Kuran dersleri aldı; ayrıca Farsça öğrendi. Okulu bitirince Baytar Umum Müdürlüğü örgütünde müfettiş muavinliğine atanarak dört yıl kadar Rumeli, Arnavutluk ve Arabistan'da görevlendirildi. İttihat ve Terakki Fırkası ile yakın ilişkiler kuran ve bir aralık partinin İstanbul'daki genel merkezinde Arapça dersleri veren Mehmet Akif, mütareke yıllarında kötümserliğe kapıldıysa da, sonradan Kurtuluş Savaşı hareketine katılmak amacıyla Anadolu'ya geçince inançla bağımsızlık ülküsünün halk yığınlarına mal olması için çalıştı. Emperyalizmi, Batı sermayedarlık düzeninin bir zulüm simgesi olarak kabul eden Akif'in bu düşünce ve duygularla yazdığı İstiklal Marşı (1921), TBMM'ce özel bir yasayla ulusal marş kabul edildi.

Cumhuriyet devrinde gittiği Mısır'dan (1924), 12 yıl sonra döndü ve döndüğü yıl öldü. Biçim yönünden yaşadığı dönemin şiir akımlarından etkilenen Mehmet Akif'in şiirleri gerçekçi bir anlayışın ürünleridir. Aruz ölçüsünü ustaca kullanarak konuşma dilinin bütün ayrıntılarını geçirdiği manzumeleri, bazen sadece ahlâk dersi niteliği taşımakla birlikte, özellikle savaşa karşı olan şiirlerinde, hem ustalık, hem telkin, hem şiir ögeleri iç içe derinleşmiştir.

Parçalanmanın bütün acılarının birbiri ardından duyulduğu Osmanlı toplumunun son kalıntısı üzerinde, bağlantıları kopmak üzere olan unsurları Müslümanlık yoluyla birleştirme inancına içtenlikle bağlı olduğundan, öncülüğünü Ziya Gökalp'in yaptığı Türkçülük akımına ve Tevfik Fikret'in temsil ettiği hümanist akıma karşı koymaya çalışmıştır. Ulus olma aşamasındaki toplumu gerçekçi gözle değerlendirememiştir. Ne var ki, daha sonra Kuvayı Milliye hareketi içinde emperyalizme karşı yerini belirleyerek asıl güçlü şiirlerini yazan Akif, yaşadığı dönemin dil ve beğeni koşullarını aşan kalıcı nitelikte şiirler yazmıştır.

Yapıtları:

• "Safahat" (1911),
• "Süleymaniye Kürsüsünde" (1912),
• "Hakkın Sesleri" (1913),
• "Fatih Kürsüsünde" (1914),
• "Hâtıralar" (1917),
• "Asım" (1919),
• "Gölgeler" (1933),ilk kitabı Safahat, kitaplarına genel ad yapılarak şiirleri "Safahat" adı altında tek ciltte toplandı (1943),
• "Kuran'dan Âyetler" (1944),
• "Hz. Ali Diyor ki" (1954).