Türlerine Göre Bina ve Yapılar - Gökdelen

Gökdelen

Gökdelen, çok yüksek yapı anlamına gelmektedir, gemicilikte geminin uzun direğine verilen isimdir.

Genellikle büyük kentlerde görülen çok katlı binalara gökdelen adı verilir. Gökdelen binaların yapılmasını gerektiren nedenlerin başında, sanayinin gelişmesiyle halkın kentlerde toplanması, böylece nüfus yoğunlaşması ve arsa fiyatlarının artması gelir.

İlk gökdelen, Chicago'da yapılan Security Building'dir (Güvenlik Binası). Bu gökdelen, dövme demirle dökme demirden bir iskelet üzerine yapılmıştır. Günümüz koşullarıyla ilk gökdelen, New York’taki “Woolworth Building” dir.

Gökdelenler 19. yüzyılın sonlarında New York, Şikago ve Londra da, 1930'ların başından itibaren Güney Amerika (Sao Paulo, Buenos Aires) ve Asya (Şanghay, Hong Kong, Singapur)’da inşa edilmeye başlandı.

Son yıllarda yapılan gökdelenlerin iskeletinde çelik kullanılmaktadır. Gökdelenlerin yapılması için en uygun yer, kayalık bölgelerdir. Kayalara oturtulan beton temellere "duba" denir. Gökdelenin ağırlığını taşıyan çelik sütunların temelini beton dubalar oluşturur. Çelik sütunların arasına katların tabanlarını oluşturacak biçimde yatay çelik kirişler yerleştirilir. Binanın dış duvarları çelik iskeletlerin üzerine örülür. Gökdelenlerde, çelik iskelet kurulduktan sonra, duvar örme işinin aşağıdan başlayarak yukarı doğru sürmesi zorunluğu yoktur. İstenilen katın duvarları örülür. ABD'deki gökdelenlerin başında, New York'taki 102 katlı Empire State Building gelir. Binanın içinde sayısız lokanta, gazino ve çay salonları vardır. Günümüzün ünlü mimarları, nüfus yoğunluğunun artışı dolayısıyla yüksek binaların yapımına önem vermektedir.

Bir gökdelen için en düşük yükseklik 305 metre (1000 fit) olarak kabul edilmektedir.
“Gökdelen” kelimesinin karşılığı olan İngilizce kelime skyscraper (gök kazıyan), 19. yüzyılın sonlarında, New York’taki halkın muazzam yapılara karşı olan korkusu sonucu ortaya çıkmıştır. Amerika Birleşik Devletlerin’de, geleneksel olarak gökdelenlerin en düşük uzunluğu 153 metre (500 fit) olarak kabul edilmektedir.

Çelik, güçlendirilmiş betonlar, su pompaları ve asansörler gökdelenler için en önemli gelişmelere sebep olmuştur. Gökdelenlerin ağırlık taşıyan sistemleri diğer yapılara göre büyük farklılıklar göstermektedir. 4 kata kadar yapılar sadece duvarlardan destek alabilirler, ancak gökdelenler çelik iskeletlerden destek almak zorunda olan geniş yapılardır. Duvarlar bu çelik iskeletlere perde gibi asılırlar-hatta mimaride bu çelik iskeletler tarafından desteklenen cam kaplamalı yüksek yapılara “perde duvar” denir. Rüzgar için ise özel durumlar göz önüne alınmaktadır.

Ad: Burj_Khalifa_building.jpg
Gösterim: 309
Boyut: 76.9 KB

Burç Halife

Dünya'nın en yüksek gökdelenleri (İlk 10)

Sıra - Adı - Ülke - Şehir - Yapılış - Tarihi - Yükseklik - Kat Sayısı

1. Burç Halife, BAE, Dubai, 2009, 818m, 160
2. Taipei 101, Tayvan, Taipei, 2004, 509m, 101
3. Şangay dünya Finans merkezi, Çin, Şangay, 2008, 492m, 101
4. Uluslararası Ticaret Merkezi, Hong Kong, Hong Kong, 2009, 483m, 118
5. Petronas İkiz Kuleleri 1, Malezya, Kuala Lumpur, 1998, 452m, 88
6. Petronas İkiz Kuleleri 2, Malezya, Kuala Lumpur, 1998, 452m, 88
7. Nanjing Greenland Finans Merkezi, Çin, Nanjing, 2003, 450m, 89
8. Willis Kulesi, ABD, Chicago, 1973, 442m, 108
9. Guangzhou Batı Kulesi, Çin, Guangzhou, 2010, 440m, 108
10. Trump Uluslararası Hotel ve Kulesi, ABD, Şikago, 2009, 423m, 96

Vikipedi
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

MsXLabs Üye Girişi