Antonio Gramsci 
Doğum: 1891, Cagliari
Ölüm: 1937, Roma
İtalyan politikacısı ve düşünürü.
Dar gelirli bir ailenin oğluydu. İlk ve ortaöğrenimini doğduğu yerde yaptı. On yedi yaşındayken burs kazanarak girdiği Torino Üniversitesi'nde tarih, felsefe ve dilbilim okudu. Öğrenimini bitirdikten sonra gazeteciliğe başladı. Genç yaşta politikaya atıldı. 1913 yılında İtalyan Sosyalist Partisi'ne girerek partinin sol kanadının önderlerinden biri oldu. 1919'da arkadaşı Togliatti ve Terracini ile birlikte Ordine Nuovo (Yeni Düzen) adında haftalık bir gazete çıkarmaya başladı.
1921'de Sosyalist Parti ile ilişkisini keserek arkadaşlarıyla birlikte İtalyan Komünist Partisi'ni kurdu. Parlamentoya seçildi. 1924'te partinin gazetesi olan Unita'yı (Birlik) yayımlamaya başladı. 1926'da faşistler, Komünist Partisi'ni yasaklayıp bir gün sonra da Gramsci'yi tutukladılar. İki yıl süren yargılanması sonucunda 20 yıl hapse mahkûm edildi. Hapishanede yapılan eziyetler, hastalanmasına yol açtı. Bu olay dünya çapında bir tepki doğurduğundan, hapishaneden hastaneye nakledildi. 27 Nisan 1937'de, tedavi edilmekte olduğu klinikte öldü.
Hapishanedeyken yazdığı 32 defter hâlindeki yapıtları, ancak ölümünden sonra yayımlanabildi. Yazılarında reformistlere ve mekanik maddecilere karşı çıktı. Sovyet tipi kurumların savunuculuğunu yaptı. Marksist analiz yöntemini kültür ve sanat alanına uyguladı. Fikirleri Batılı düşünürler üzerinde önemli etkiler yaratmıştır.
Gramsci'nin başlıca yapıtları:
- "Lettere del Carcere" (Hapishaneden Mektuplar, 1947)
- "İl Materialismo Storico e La Filosofia di Benedetto Croce" (Benedetto Croce'nin Tarihî Materyalizmi ve Felsefesi, 1948)
- "Gli İntellettuali e l'Organizzazione della Cultura" (Aydınlar ve Kültürün Örgütlenişi, 1949)
- "İl Risorgimento" (Diriliş, 1949)
- "Note sul Machiavelli sulla Politica e sullo Stato Moderno" (Machiavelli, Politika ve Modern Devlet Üstüne Notlar, 1949)
- "Letteratura e Vita Nazionale" (Edebiyat ve Ulusal Hayat, 1950)
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
