Sayısal Evren

Teleskop, algılayıcı ve bilgisayar teknolojisindeki büyük yenilikler gökbilim araştırmalarında devasa boyutlarda görüntü, tayf ve katalog üretme imkanı sunmaktadır. Bu veri kümeleri gökyüzünü gama ışınından x-ışınına, optikten kırmızı-ötesi ve radyo dalgalarına kadar bütün dalgaboylarında kapsamaktadır.

Gökbilimciler bu “Sayısal Evren” içerisindeki büyük miktardaki verileri erişilebilir yaparak yeni bilim üretmek için yollar geliştirmekte kullanıyorlar. Bu teknikler, ”Sanal Gözlemevleri” üzerinden verilere ulaşabilen bilgisayar ağından oluşan, Izgara (GRID) modeline dayanmaktadır.

Fiziksel bir gözlemevinin özgün astronomik aletlerle donatılmış teleskopları olduğu gibi, bir Sanal Gözlemevi de her biri özgün gökbilim veri koleksiyonları içeren veri merkezleri, yazılım sistemleri ve işlemci yeteneklerine sahiptir.

Bu küresel, topluluk-tabanlı girişim dünya çapında Uluslararası Sanal Gözlemevi Birliği (IVOA) tarafından ve Avrupa EURO-VO projesi çerçevesinde desteklenmektedir.

Sanal gözlemevleri etki ve faydalarını çoktan kanıtlamışlardır. Örneğin, Büyük Gözlemevleri Derin Kökenler Taraması (GOODS) alanında bulunan 31 adet yeni, optik olarak sönük, bulanık kuasar adayı keşfedilerek, önceki bilinenlerin sayısı dörde katlanmıştır. Bu buluş, süper kütleli karadeliklerin şimdiye kadar ki sayılarının azımsandığını göstermektedir, bilinen rakamlar neredeyse 2 ila 5 misli arasında artmaktadır. (ESO0418)