Zatürreye Dikkat!
Son yıllardaki en sert kış mevsimini yaşadığımız şu günlerde, vücudumuzun direncinin düşmesi nedeniyle nezle, grip, farenjit, sinüzit, orta kulak iltihabı bronşit, zatürre gibi hastalıkların görülme sıklığı artmaktadır. Kış mevsiminde artış gösteren ve iyi tedavi edilmediğinde ölüme bile yol açabilen hastalıklardan biri de zatürredir. Halk arasında “zatürre” olarak bilinen pnömokok enfeksiyonları, özellikle risk grubu hastalarda ölümle sonuçlanabilecek ciddi bir akciğer hastalığıdır. Akciğerlerde bulunan hava kesecikleri, iltihabi bir sıvıyla dolar. Akciğerlerin görevi olanoksijen alış veriş fonksiyonu bozulur, kanda oksijen düzeyi azalır. Bunun sonucunda hücreler normal fonksiyonlarını yerine getiremez. Streptokokus pnömoni bakterisinin neden olduğu pnömoni, küçük çocuklarda, ileri yaştakilerde ve halihazırda kronik bir rahatsızlığı bulunanlarda daha ağır seyreder ve ölümle sonuçlanabilir.
39 dereceyi geçen ateş, öksürük, çoğu zaman pas renginde olan koyu kıvamlı balgam hastalığın başlıca belirtileridir. Hastalık bazen genç erişkinlerde şiddetli bir titremenin ardından ateş yükselmesiyle birlikte aniden başlayabilir. Buna karşılık yaşlılarda son derece sinsi bir şekilde başlayabilir ve zatürre izlenimi vermeyebilir. Zatürre olan hastalar tipik olarak grimsi renktedir, kaygılı görünürler ve ateş genellikle 39 derecenin üzerindedir. Zatürreye neden olan bakteriler, aynı zamanda kan ile bütün vücuda yayılarak bakteriyemi adı verilen tablo ve beyin zarında da menenjit gibi ciddi enfeksiyonlara neden olabilirler. Bu bakteriler zatürreye neden olduklarında her 20 vakadan biri ölümle sonuçlanmaktadır.
Zatürre Nasıl Bulaşır?
Pnömokoklar kişiden kişiye, bir iki metrelik mesafelerden yakın temas sonucu bulaşırlar. Bakteriler tek başın ayada solunun damlacıklarıyla birlikte solunum yolundan vücuda girerler ve burun ve ağız boşluklarının birleştiği yerde bakteri kolonileri oluştururlar. Bakteriler genellikle aile içinde, özellikle küçük çocuklar ve okul çocukları arasında yayılma eğilimindedir.
Zatürre, en gelişmiş ülkelerde bile, tanı ve tedavi yöntemlerinin, hastane ve yoğun bakım olanaklarının çok artmasına rağmen sık görülen ve ölümlere neden olan dünyanın bilinen en eski hastalıklarından biridir.
Türkiye’de her yıl ortalama 500 bin kişinin bu hastalığa yakalandığı tahmin edilmektedir. Sağlık bakanlığı’nın istatiklerine göre ülkemizde 5 yaş altındaki çocuklarda en çok görülen ölüm nedeni %22 ile zatürredir.
Zatürreden Korunma
Pnömokokların yol açtıkları zatürre vakalarını önleyici bir aşı, bir çok kişinin yaşamını kurtaracak bir yöntemdir. Zatürre aşısı bu bakterilere karşı antikorların yapımını sağlayarak organizmayı bunlara karşı kuvvetli hale getirir. Pnömokokların 80’den fazla türü vardır. Aşı içinde bunların en çok hastalık yapabilme özelliği olan 23 tanesi bulunur. Bunlarda zatürreye neden olan pnömokokların %90’nını oluşturur.
Yaşlıların, çocukların, kalp, astım, diyabet gibi sağlık sorunları olan kişilere havanın çok soğuk olduğu günlerde mecbur kalmadıkca sokağa çıkmamaları öneriliyor. Soğuktan koruyacak biçimde giyinilmesinin yanı sıra aşırı terlememeye dikkat edilmelidir. Öğünler muntazam yenilmeli. Sabah kahvaltılarına ve enerji verecek mevsim meyve ve sebzelerine ağırlık verilmeli. Kalp hastalığı olanların çok soğukta yürümemelerini öneriyoruz. Yüksek tansiyonu olanların da ilaçlarını titizlikle kullanmaları, direnç artsın diye diyeti bozmamaları, tuzlu yememeleri büyük önem taşıyor.
